Ինչո՞վ է ամեն ինչ ավարտվելու
JAMnews. Ներկայիս իրավիճակից ելք գտնելու առաջարկ է արել Հայաստանի վարչապետի պաշտոնակատարը։ Փաշինյանն Ադրբեջանին առաջարկել է երկու երկրների զորքերը հայելային եղանակով հետ քաշել սահմանից, այնտեղ տեղակայել Ռուսաստանի և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երկու երկրների՝ ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի դիտորդներին, այնուհետև պարզել, թե ում տարածքն է դա, ի վերջո։
Օրեր են անցնում, սակայն որևէ արձագանք Բաքվից չկա և, ըստ ամենայնի, չի լինելու։
Քաղաքագետ Սերգեյ Մելքոնյանն իր կարծիքն է հայտնել Փաշինյանի առաջարկի վերաբերյալ․ «Նման հայտարարություններ անելուց առաջ անհրաժեշտ է համապատասխան համաձայնություն ստանալ «հյուրերից», որոնք հրավիրվում են։ Դատելով այն բանից, որ վերջին օրերին Փարիզի և Վաշինգտոնի հետ ուղղակի շփումներ չեն եղել, կարելի է եզրակացություն անել, որ ոչ Ֆրանսիան, ոչ ԱՄՆ-ն ուղղակի համաձայնություն չեն տվել»։
Կարդացեք նաև
Փորձագետը վստահ է նաև, որ Փաշինյանի հայտարարությունը Ռուսաստանի տարակուսանքն է առաջացնելու, որը հազիվ թե համաձայնի, որ ՆԱՏՕ-ի զինծառայողներ հայտնվեն երկրում, որն իր ազդեցության գոտում է։
«Տեսականորեն կարող եմ ենթադրել, որ ռուսական ճնշման հետևանքով որևէ փոխզիջումային կամ ոչ փոխզիջումային տարբերակի գուցե հնարավոր լինի գալ։ Սակայն այս դեպքը [ադրբեջանցի զինվորների ներխուժումը Հայաստան] միակը չէ և միակը չի լինելու։ Կարծում եմ, որ նման իրավիճակներ առաջանալու են անընդհատ։ Սա պատահականություն չէ, այլ ռազմավարություն։ Չեմ կարծում, որ ՀԱՊԿ-ը կարող է նվազեցնել լարվածությունը»,- ասում է քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը։
Երևանի փարիզյան հույսը
Հայաստանի իշխանությունը սահմանային սրացման ամենասկզբից ձգտում է ընդգծել Ռուսաստանի բացառիկ դերն իրավիճակի լուծման հարցում։ Սակայն Մոսկվայի անգործությունը տարակուսանք է առաջացնում ոչ միայն երկրի քաղաքական վերնախավի, այլև հասարակության շրջանում։ Շատերն են հարցադրում անում, թե ինչու է Ռուսաստանը չեզոք դիրքորոշում զբաղեցնում, մինչդեռ պարտավոր է սատարել դաշնակցին ոչ միայն որպես ՀԱՊԿ անդամի, այլև երկկողմանի պայմանագրերի հիման վրա։
Հայաստանում վստահ են, որ Անկարան շարունակելու է Բաքվին դրդել և օգնություն ցուցաբերել, և դժվար կլինի դիմակայել թուրքական տանդեմին՝ առանց ռուսական աջակցության։ Սակայն ռազմավարական դաշնակիցը լարվածության թուլացման անհրաժեշտության մասին հայտարարություններից առաջ չի գնում։
Այս պայմաններում հատկանշական է Հայաստանի վարչապետի պաշտոնակատարի չպլանավորված աշխատանքային այցը Փարիզ։ Նիկոլ Փաշինյանը բանակցություններ է անցկացրել Ֆրանսիայի նախագահի հետ և ստացել Մակրոնի աջակցության խոսքը․
«Ես կողմերին բացահայտ կոչ եմ անում վերադառնալ մայիսի 11-ի դրությամբ իրենց դիրքեր [Ադրբեջանի ԶՈւ-ն իր դիրքերն առաջ է տվել Հայաստանի տարածքում մայիսի 12-ին — JAMnews]։ Ֆրանսիան պատրաստ է աջակցել բանակցություններին կողմերի միջև։ Փարիզը սատարում է Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը»։
Արդյո՞ք Փարիզն էլի քայլ կանի և իրական օգնություն կտրամադրի Հայաստանին։ Այս սցենարը դեռևս անիրական է թվում։
Մոսկվան հազիվ թե դրական արձագանքի Երևանի գործողություններին։ Սակայն այն պայմաններում, երբ Հայաստանը Ռուսաստանից ակնկալում է դաշնակցային պարտավորությունների կատարում, սակայն չի ստանում անգամ սատարող հայտարարություններ, միջազգային գործընկերների հետ Փաշինյանի համագործակցության փորձերը տրամաբանական են թվում։
Միայն մի մեծ հարց է մնում․ արդյո՞ք Հայաստանը կարող է իրեն թույլ տալ ճկունություն դրսևորել միջազգային հարթակում՝ քաղաքական խորը ճգնաժամի և սեփական սահմանների աննախադեպ անկայունության պայմաններում։
Արթուր ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
