Ադրբեջանը մերժել է կարգավորման բոլոր առաջարկները, քանի որ տեսել է, թե Հայաստանում ինչ է տեղի ունեցել եւ հասկացել է, որ տասը տարի հետո Հայաստանն ավելի խոցելի է դառնալու. այսօր Աբովյան քաղաքում հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը` անդրադառնալով Արցախի հարցի կարգավորման գործընթացին:
Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ 2016-ի հունվարին տեղի է ունեցել մի բան, որը առանցքային է. «Միջնորդները Հայաստանին ներկայացնում են առաջարկ, որը, ըստ էության պահանջ է, որ Հայաստանը պետք է հրաժարվի ԼՂՀ միջանկյալ կարգավիճակից»:
Ըստ նրա, 2016-ի հունվարի 23 կամ 24-ին միջնորդները պահանջ են ներկայացում Հայաստանին`վերջնականապես հրաժարվել Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմից դուրս տեսնելու որեւէ տարբերակից: Նիկոլ Փաշինյանը հավաստիացրեց, որ իր բոլոր ասածները փաստաթղթային հիմնավորումներ ունեն եւ եթե պետք լինի` դրանք կհրապարակվեն, բայց հիմա չի կարող հրապարակել: Միջնորդների առաջարկից երկու ամիս անց տեղի է ունենում ապրիլյան քառօրյա պատերազմը, քանի որ Հայաստանը չի ընդունում առաջարկը: Իսկ պատերազմի արդյունքում բանակցային սեղանին հայտնվում է նոր փաստաթուղթ, որտեղ Արցախի միջանկյալ կարգավիճակի մասին արդեն խոսք չկա. «Բանակցությունները շարունակվում են այդ տրամաբանության մեջ: Մինչեւ այդ կետը, մի նրբություն է տեղի ունենում բանակցային գործընթացում, որ Լաչինի եւ Քելբաջարի` Ադրբեջանին վերադարձնելու հարցը ինչ-որ ձեւով կապված է լինում Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակի որոշման հետ»:
Նիկոլ Փաշինյանը վստահեցրեց, որ հայկական կողմը մեծ ջանքեր էր գործադրում, որպեսզի Արցախի միջանկյալ կարգավիճակի հարցը վերադարձնի բանակցային գործընթաց եւ գնում էր զիջումների եւ այդ ընթացքում գաղափար է առաջարկվում, որ Քարվաճառն ու Լաչինը հայկական կողմը հանձնում է, բայց Ադրբեջանը չի ստանում այն իրավաբանորեն: Այսինքն, այդ երկու շրջանը իրավաբանորեն մնում են ԵԱՀԿ-ի հսկողության ներքո, բայց ադրբեջանցիները հնարավորություն են ստանում այնտեղ բնակվելու, ինչի փոխարեն Արցախին տրվում է միջանկյալ կարգավիճակ: Բայց Ադրբեջանն է հրաժարվում որեւէ կարգավիճակի հարց քննարկելուց:
Կարդացեք նաև
«Արդյունքում, ստացվում է յոթ շրջանների անվերապահ վերադարձ`առանց որեւէ կարգավիճակի»,- ասաց Նիկոլ Փաշինյանը` հավելելով, որ ասպարեզ է բերվում նաեւ Ղարաբաղից դուրս եկած 40 հազար ադրբեջանցիների վերադարձի հարցը: Ըստ նրա, արդյունքում, 2018-ին բանակցային գործընթացը հասել էր մի հանգրվանի, երբ Սերժ Սարգսյանն էլ ապրիլին, ԱԺ ամբիոնից հայտարարում է, որ բանակցային գործընթացը կանգնած է, քանի որ Ադրբեջանի ակնկալիքները չեն բավարարվում: Վկայակոչելով նույն շրջանում Սերժ Սարգսյանի մի քանի հայտարարություններ ևս, Նիկոլ Փաշինյանն ասում է, որ այս վիճակում են իրենք ընդունել Արցախի հարցը` հավելելով, որ կարգավիճակի մասին ենթադրյալ համաժողովրդական հանրաքվեին պետք է մասնակցեին ոչ միայն այդ 40 հազարը, այլ Ադրբեջանը կարող էր ասել, որ նրանց երեխաներն էլ պիտի մասնակցեին, իսկ նրանք, ակնհայտորեն ավելի շատ են, քան Արցախում բնակվող հայերը:
Ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, սա էր պատճառը, որ ինքը հայտարարեց, որ նոր կետից են սկսելու, որովհետեւ բանակցությունները մտել էին փակուղի, «ձեր թողած կետը կատաստրոֆա եւ աղետ էր»: Նա նաեւ խոստովանեց, որ իր նոր կետը չէր երաշխավորում «կատաստրոֆա եւ աղետից» խուսափում, բաց ինքը պատրաստ էր ամենածանր պայմաններն ընդունել` «հանուն խաղաղության, հանուն մեր երիտասարդների կյանքի»: Ըստ նրա, մենք կա’մ պետք է ընդունեինք Ադրբեջանի պահանջները կա’մ պետք է պատերազմ լիներ: Նա բացատրեց` գործել է բանաձեւ, որ ինչին հայկական կողմը համաձայնվել է, Ադրբեջանն ավելի է ուզել եւ այդ բանաձեւը դրվել է 1998-99 թվականներին:
Ապա Նիկոլ Փաշինյանը ցուցանիշներ հրապարակեց, որ 2019-ից, ըստ միջազգային կառույցների գնահատականների Հայաստանը սկսում էր զարգանալ եւ Ադրբեջանը պատերազմ սկսեց, քանի որ Հայաստանը զարգանալով առավել ուժեղանալու էր։
Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
