Արցախի հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի նախարար Լուսինե Ղարախանյանը Մատենադարանում կայացած «Արցախի վտանգված ժառանգությունը. մարտահրավերների հանգույցում» խորագրով համաժողովին նվիրված ասուլիսում նշեց, որ Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման, կեղծարարության, նենգափոխելու ինստիտուցիոնալ քաղաքականություն է տարվում:
Նա որոշ թվեր ներկայացրեց` նշելով, որ այս պահին վտանգված է թշնամու վերահսկողության տակ գտնվող, նրա կողմից բռնազավթված տարածքների պատմաճարտարապետական, պատմաբնագիտական շուրջ 2000 հուշարձանների ճակատագիրը` արգելոցներ, հուշարձաններ, 13 վանական համալիր, 122 եկեղեցի, 52 ամրոց, 523 խաչքար, 4 մատուռ եւ այլն:
«127 դպրոցական գրադարաններ`617000 գրքով մնացել են բռնազավթված տարածքներում, նաեւ 3 շրջանային գրադարան` 68398 գրքային ֆոնդով, 10 պետական, 2 մասնավոր թանգարաններ, որոնց հիմնական եւ գիտաօժանդակ ֆոնդում պահպանվում էր շուրջ 20345 ցուցանմուշ, այդ թվում Հադրութի` Արթուր Մկրտչյանի անվան թանգարանը, որտեղ 7680 ցուցանմուշ կար, նաեւ Արթուր Մկրտչյանի անձնական իրերն էին, Մեծ թաղերի Խանփերյանցի անվան թանգարանը եւս ` 2195 ցուցանմուշով»,-շեշտեց նա:
Արցախի կրթության, գիտության, մշակույթի նախարարը նշեց, որ ի թիվս այլնի, Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած տարածքներում է հայտնվել նաեւ Շուշի քաղաքի պատմության թանգարանը, պրոֆեսոր Գաբրիելյանի անվան երկրաբանական թանգարանը, Կերպարվեստի պետական թանգարանը եւ այլ թանգարաններ ու արժեքներ:
Կարդացեք նաև
Նախարարը հավելեց, որ պատերազմի ընթացքում հասցրել են տարհանել որոշ հավաքածուներ` Շուշիից, սակայն այնտեղ մնացել են Պատկերասրահը, Պատմության թանգարանը, Գորգերի թանգարանի պահոցը: «Տիգրանակերտի պատմահնագիտական պետական արգելոց-թանգարանը եւս թշնամու վերահսկողության տակ է: Հունոտի կիրճը մնում է չեզոք գոտում, ու դեռեւս հայտնի չէ, թե այն համարվելո՞ւ է մերը: Տողի մելիքական ապարանքը եւս պատմամշակութային արգելոց է, եւ այնտեղ Մելիք Եգանի ընդունարանը վերականգնված էր, իսկ ապարանքի տարածքում պեղումների ընթացքում շատ արժեքավոր ցուցանմուշներ էին հայտնաբերվել, որոնք մնացել են այնտեղ:
Այսօր Ադրբեջանի կողմից 2 ուղղությամբ է արշավը` մի դեպքում ուղղակի հուշարձանների ոչնչացումն է, երբ վտանգված են հզոր քաղաքակրթական արժեք ներկայացնող հուշարձաններ, երկրորդն էլ այն է, որ Ադրբեջանը մեր հուշարձանները ներկայացնում է որպես ալբանական: Իմ համոզմամբ, մենք ունենք լավ գիտական, պատմական նյութ, ինչը պետք է գրագետ քարոզվի բոլոր տեղեկատվական հարթակներով, որպեսզի հուշարձաններ կարողանանք վտանգից փրկել»,-ասաց Լուսինե Ղարախանյանը:
Արցախի նախարարը նաեւ հիշեցրեց. «Դեկտեմբերի 21-ին նախատեսված էր ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի անկախ փորձագետների այցը Արցախ` մոնիտորինգի համար, սակայն Ադրբեջանը խաթարել է այն»:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ