Հարցազրույց Սեւակ սարկավագ Գրիգորյանի հետ
– Սեւակ սարկավագ, կխնդրեմ խոսեք կնքահոր եւ նրա առաքելության մասին:
– Մկրտության արարողության կարեւոր անձերից մեկը կնքահայրն է, որն ունի անփոխարինելի դերակատարություն եւ առաքելություն թե՛ մկրտության ծեսի ժամանակ եւ թե՛ երեխայի` դեռ չմկրտված անձի կյանքում։ Կնքահայրը համարվում է հոգեւոր ծնող, հայր եւ դաստիարակ եւ հետաքրքրական է, որ մի քանի տասնամյակ առաջ ծնողների մահվան պարագային երեխային հանձնում էին ոչ թե մոտ ազգականի, այլ՝ կնքահոր խնամքին, ինչը վկայում է հայոց ավանդական ընտանիքում կնքահոր վայելած մեծ դերի ու հարգանքի մասին։ Այս իսկ պատճառով մեզանում մեծ կարեւորություն է տրվում կնքահոր ընտրությանը։ Կնքահոր առաքելության ծիրը պարզ է` հոգեւոր դաստիարակություն տա իր սանիկին, սակայն մինչեւ այդ հոգեւոր դաստիարակության հասնելը նա եկեղեցում վկայում է իր սանիկի` մկրտությանը պատրաստ լինելը, այսինքն` միայն մկրտությունից հետո չէ, որ կնքահայրն իր սանիկի կյանքում ունի առաքելություն, այլ` մինչեւ մկրտությունը նա պետք է բացատրի մկրտության կարեւորության ու դերի մասին:
– Ո՞վ կարող է դառնալ կնքահայր:
– Կնքահայրությունը սոսկ մի պաշտոն չէ, որ յուրաքանչյուր ոք կարողանա դառնալ կնքահայր: Եկեղեցին այդ պաշտոնի հետ կապված ունի որոշ սահմանափակումներ: Եթե կետերով թվարկելու լինեմ, թե ով կարող է դառնալ կնքահայր, ապա կստացվի հետեւյալը.
ա. պետք է լինի Հայ առաքելական եկեղեցու զավակ (մկրտությամբ է, որ դառնում են եկեղեցու զավակ, այսինքն` նաեւ պետք է մկրտված լինի),
բ. լինի չափահաս եւ տղամարդ,
գ. մոտ արյունակցական կապ չունենա մկրտվողի հետ. չլինի նրա հայրը, պապը կամ եղբայրը,
դ. գոնե որոշ չափով տիրապետի եկեղեցու վարդապետությանը` սանիկին ճիշտ հոգեւոր դաստիարակություն տալու համար:
– Հաճախ ենք լսում, որ մարդիկ մկրտությունից առաջ, այսպես ասած՝ կնքամայր են փնտրում, այնինչ մեր եկեղեցին չունի հատուկ առանձնացրած կնքամոր պաշտոն:
– Կնքահոր ընտրության պարագային, հաճախ շատերը կանգնում են խնդրի առաջ: Արդյոք պարտադի՞ր է նրա ամուսնացած լինելը եւ կնքահոր կողքին կնքամոր առկայությունը, կամ նրա տղամարդ լինելը: Ասեմ, որ մեր եկեղեցում կնքահոր կողքին պարտադիր չէ կնքամոր առկայությունը, սակայն խրախուսելի է նրա ամուսնացած լինելը, որը կարող է հեշտացնել մկրտվողի հոգեւոր դաստիարակության գործը: Իսկ ինչ վերաբերում է կնքահոր փոխարեն կնքամորը, ապա ասեմ, որ ըստ եկեղեցու՝ Սուրբ Հայրերի մկրտության ժամանակ կնքամայր հանդիսանում է եկեղեցին, որի արգանդից ծնունդ է առնում երեխան, որպես քրիստոնյա: Սուրբ Գրիգոր Տաթեւացին նույնիսկ արգելում է կնոջ ներկայությունը արարողությանը, փաստելով, որ Աստվածամայրը ներկա չէր Հիսուսի՝ Հորդանանում մկրտությանը: Ներկա չլինելու մեկ այլ պատճառ Սուրբ Հայրերն ասում են, որ կինը գտնվում է անմաքրության շրջանում եւ չի կարող եկեղեցի մտնել (սա կապված է մինչեւ երեխայի քառասունք ընկած ժամանակահատվածի անմաքրության հետ):
Վովա ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
17.02.2021
