Երկրում քաղաքական ճգնաժամ է, իշխանությունն իր ճանապարհային քարտեզն է հրապարակել ու հրաժարական տալու մտադրություն չունի, ընդդիմությունն էլ իր պահանջներն է ներկայացնում: Անցնում են ամիսներ ու որեւէ ելք, լուծում չկա: Այս հարցերի շուրջ Aravot.am-ը զրուցեց «Իմ քայլի» պատգամավոր Վահագն Հովակիմյանի հետ:
Նա իրավիճակն այսպես բացատրեց. «Վարչապետը, արձանագրելով, որ իշխանափոխության փողոցային պայքարը ձախողվել է եւ հանրային աջակցություն չստացավ, բայց միեւնույն ժամանակ, քանի որ քաղաքական ուժերը իշխանության լեգիտիմության հարցը բարձրացնում են, ասաց, որ հրավիրում է քաղաքական ուժերին խոհրդակցությունների՝ 2021-ին հնարավոր արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու շուրջ: Ընդդիմությունն իր շահերն է առաջ տանում, դա նորմալ է, բնական է, բաց դա չի նշանակում, որ ընդդիմության օրակարգը ինձ պետք է թելադրի: Հիմա գանք երկրում ստեղծված իրավիճակին. մարդիկ ոչ թե այսօր քաղաքական փոփոխություն են ակնկալում՝ ասենք վարչապետը փոխվի, խորհրդարանը փոխվի, այլ կոնկրետ խնդիրների լուծումներ են ակնկալում, սրանք տարբեր բաներ են: Ավելին՝ եթե հայտարարում ենք արտահերթ ընտրություններ, նշանակում է բազմաթիվ խնդիրներ առկախվելու են: Այսինքն, ամբողջ 6, 8 ամիս ըստ էության, խնդիրների լուծումները ձգձգվելու են: Բայց մարդիկ մեզ ասում են՝ ես ձեզ չեմ ասում հելեք, գնացեք, ես ձեզ ասում եմ՝ խնդիրները լուծեք, մեզ տվեք արդար դատարան, մեզ տվեք արդյունավետ պետական ծառայություն, սոցիալական երաշխիքներ»:
Մեր դիտարկմանը՝ եթե դուք հիմա որեւէ կոնկրետ քայլ չանեք, միեւնույն է՝ դուք հիմա այն վիճակում եք, որ ոտքներդ ոչ իշխանության մեջ է, ոչ իշխանությունից դուրս, որովհետեւ դուք այլեւս չունեք այն լեգիտիմությունը, երբ մարդիկ ձեզ ընտրեցին, դուք ծրագիր ունեիք, որ սա…սա պիտի անենք, չարեցիք ու դրանից է, որ առաջանում է արտահերթ ընտրությունների պահանջ՝ Վահագն Հովակիմյանը պատասխանեց. «Ձեր հարցի մեջ կա մի հատ սխալ, որը ընդհանուր դաշտից է, այդ թվում՝ լրատվական: Մենք լեգիտիմության խնդիր չունենք, մենք վարկանիշի անկման խնդիր ունենք: Տարբեր բաներ են: Լեգիտիմությունը բացառապես պայմանավորված է իշխանության ընտրված-չընտրված լինելով: Այլ կերպ ասած՝ եթե իշխանությունը ազատ, արդար, թափանցիկ ընտրություններով ընտրվեց, ինքը լեգիտիմ է: Ինքը լեգիտիմ է նույնիսկ այն պարագայում, եթե վերջին տարում անգամ 1 տոկոսի շեմը չհաղթահարի: Դուք պատկերացնո՞ւմ եք՝ որքան պիտի քաղաքական մեծամասնության վարկանիշն անկում ապրի 5 տարվա պաշտոնավարման արդյունքում, որպեսզի նա խորհրդարան չանցնի: Բայց նույնիսկ այդ դեպքում այդ իշխանությունը, մինչեւ այն պահը, երբ տեղի կունենան ընտրություններ ու չի ընտրվի, ինքը լեգիտիմ է»:
Կարդացեք նաև
Մենք հստակեցրինք՝ մի քանի բան շփոթում եք, դուք լեգիտիմության խնդիր ունեք, որովհետեւ երբ ձեզ լեգիտիմ ճանապարհով բերեցին իշխանության, դուք լրիվ այլ ծրագրով եք եկել ու 180 աստիճանով փոխվել եք, այլ բան եք արել, դուք ասել եք՝ որ օրը ժողովուրդը չուզի՝ մենք գնալու ենք: Հիմա պիտի շանս տա՞ք, որ ժողովուրդը արտահայտի իր վերաբերմունքը նոր իրողություններին՝ ուզո՞ւմ է, որ լինեք իշխանություն, թե՞ չէ՝ Հովակիմյանն արձագանքեց. «Ըհը: Եկանք: Իսկ ժողովուրդը ո՞նց պիտի իր չուզելն արտահայտի: Ընտրությունների միջոցով, ճի՞շտ է: Այսօր դուք կարո՞ղ եք փողոց դուրս գալ ու ասել, որ ՀՀ քաղաքացիները համատարած արտահերթ ընտրություններ են պահանջում»: Երբ հիշեցրինք՝ մարդիկ սգի մեջ են, իրենց տներում նստած, այ երբ քվեարկության դնեիք այդ հարցը, մենք կունենայինք նաեւ դրա պատասխանը, իրենք չեն դուրս գալու փողոց՝ Վահագն Հովակիմյանը պատասխանեց. «Բա մարդը մեզանից իր սոցիալական խնդիրների լուծում է ակնկալում, ոչ թե ասում է՝ քանի որ ընդդիմության որոշակի շրջանակներ պահանջում են ընտրություններ, ուրեմն դուք էլ արեք ընտրություն ու այդ խնդիրները մի լուծեք»:
Դիտարկմանը՝ դուք ախր այդ խնդիրներն էլ չեք կարողանում լուծել, պետական համակարգը նորմալ չի աշխատում, սառած, լճացած վիճակում է, հլը ԱԺ-ի օրակարգը նայեք, երկրորդ օրը քառօրյայի օրակարգը սպառվում է արդեն, դուք ԱԺ-ի օրակարգն էլ չեք կարողանում ապահովել՝ Հովակիմյանը պատասխանեց. «Ինչո՞ւ, ո՞վ է ասում: ԱԺ-ի օրակարգը գիտե՞ք խի է շուտ սպառվում, որովհետեւ ընդդիմությունը իր մասնագիտական, ի պաշտոնե գործը թողած՝ դուրս է եկել: Հարցերը պիտի ընդդիմությունը բարձրացնի: Երբ որ ընդդիմությունը չի մասնակցում և, ըստ էության, հարցերի քննարկումն արագ է տեղի ունենում, բնական է, որ օրակարգը շուտ պետք է սպառվի»:
Հովակիմյանը չհամաձայնեց նաեւ, որ ԱԺ-ի օրակարգի հարցերն էլ համարժեք չեն ստեղծված իրավիճակին. «Ավելի քան ադեկվատ են, որովհետեւ մեր կյանքին են վերաբերվում: Մեր կյանքի ամենացավոտ հարցը, գերիների հարցը, օրինակ, ԱԺ-ում լիագումար նիստում քննարկելու հարց չի»:
Հարցին՝ հիմա այս վիճակը մեր երկրի շահերի՞ց է բխում, նո՞րմալ է սա՝ պատգամավորը պատասխանեց. «Չէ, մենք ունենք շատ ծանր իրավիճակ: Մենք ունեինք բազմաթիվ խնդիրներ երկրի զարգացման համար, որոնք տասնապատկվել են: Մենք ազգովի ողբերգական մի հատ շրջան ենք ապրում, որից մենք պիտի նախ ճանապարհը գնահատենք ամեն մեկս մեր համար, հետո՝ որպես հանրություն ու գնանք առաջ՝ խնդիրները լուծելու: Բայց այստեղ ամբողջ նրբությունը գալիս է նրանից, որ ընդդիմությունն ասում է՝ այս իրավիճակից դուրս գալու համար ես պիտի գամ իշխանության, Վազգեն Մանուկյանը պիտի դառնա վարչապետ, որ այս իրավիճակը լուծվի: Մենք ասում ենք՝ չէ, եղբայր, այս պահին մենք ունենք մանդատ՝ տրված ՀՀ ժողովրդի կողմից: Եթե ՀՀ ժողովուրդը՝ իշխանության կրողը կասի՝ այդ մանդատը քոնը չի, մենք կենթարկվենք»:
Վահագն Հովակիմյանի խոսքով՝ ընդդիմությունն ունի իր պատճառները՝ արտահերթ ընտրությունների չգնալու. «Ցանկացած պարագայում ընդդիմության պատգամավորների թիվը առնվազն կիսով չափ քիչ է լինելու: Եթե ընդդիմադիր խմբակցություններն այն քվեն, որ ունեցել են 2018-ին, այդ քվեից կրկնակի ավելի ձայներ հավաքեն հաջորդ ընտրություններին, չեն ունենա այնքան պատգամավոր, որքան ունեն հիմա: Մի խմբակցությունն ունի 26 պատգամավոր, ինքը դա ստացել է 7-8 տոկոսի կարգի ձայների համար: Եթե այդ խմբակցությունը հաջորդ ընտրություններում կրկնապատկի արդյունքը, ստանա 16 տոկոս, ինքը կունենա 15-16 պատգամավոր: Այդ խմբակցությունն ինչո՞ւ պիտի ուզի արտահերթ ընտրություններ: Երկու ընդդիմադիր խմբակցությունները, շնորհիվ 2018-ի բոնուսային համակարգի, ստացել են պատգամավորական մանդատներ իրենց քվեներից կրկնակի ավելի»:
Անդրադառնալով արտախորհրդարանական ուժերին՝ Հովակիմյանն ասաց. «Ոչ փողոցային պայքարի մեջ գտնվողները դեմ են արտահերթ ընտրություններին գիտե՞ք ինչու, որովհետեւ իրենք ասում են՝ այդ դեպքում մենք պատրաստվելու ժամանակ չունենք, ռեսուրս չունենք արագ պատրաստվելու: Ասում են՝ եթե դուք հիմա գնացիք արտահերթ ընտրության, ռեսուրսը ներկա ու նախկին իշխանությունների ձեռքում է, ստացվելու է ներկաների ու նախկինների պայքարը, մենք դուրս ենք մնալու ընտրական պայքարից: Սա մեզ ասում են ընդդիմադիր մեր գործընկերները, որոնք ոչ մեր արեւով երդվում են, որոշ դեպքերում մեզ տանել չեն կարողանում»:
Հիշեցրինք, որ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարել է, որ ինքը մասնակցելու է եւ «կրելու» է, ունի նման համոզմունք: Վահագն Հովակիմյանը պատասխանեց. «Ամբաստանյալ Քոչարյանը ավելի լավ կլինի իր դատական գործերով զբաղվի»:
Հարցին՝ դուք բացառո՞ւմ եք այն տարբերակը, որ իշխանությունը հայտարարի՝ գնում ենք արտահերթ ընտրությունների այս ժամկետներում՝ առանց ընդդիմադիրների հետ համաձայնության՝ Հովակիմյանը պատասխանեց. «Ես քաղաքականության մեջ չեմ ասի երբեք, բացառվում է: Իրականում հա, եկել ենք այն փուլին, որ, ըստ էության, իշխանությունները՝ մենք պետք է որոշենք: Վերջին հարցուպատասխանի ժամանակ վարչապետն էլ ասեց՝ ընդդիմությունը ստացվել է, որ 50/50 խառը վիճակ է, էլի մենք պիտի որոշենք: Մենք դեռ չենք որոշել: Կորոշենք՝ կտեսնենք»:
Հարցրեցինք նաեւ՝ Եռաբլուրում հնչեցին արտահայտություններ զենքով վարչապետին ֆիզիկապես ոչնչացնելու, ձեզ «ճիպոտով հեռացնելու» մասին, կարո՞ղ է բանը հասնի նրան, որ նոր Հոկտեմբերի 27 լինի, ասում են՝ դուք ձեզ «սուպեր սոսնձով» կպցրել եք ձեր աթոռներին, չեք հեռանում՝ ստիպված այլ ճանապարհներով են այդ հարցն ուզում լուծել՝ Վահագն Հովակիմյանը պատասխանեց. «Ի՞նչ ենք արել: Ի՞նչ: Հեռուստաընկերություն ենք մտել, ոնց որ Ա1+ին էին անում, փակել ենք, ի՞նչ ենք արել, թե՞ մուտքերում ընդդիմադիրների ենք ծեծել մահակներով, ի՞նչ ենք արել՝ որպես իշխանություն: Մեզ սպանողներին դատարաններն ազատ են արձակում, ասում են՝ գնացեք նորից մահափորձ արեք: Բռնության կոչ անողները ազատ շրջում են: Մեր սպանության համար փող խոստացողները ազատ շրջում են: Մի հատ լրագրողի մազի՞ ենք կպել: Էդ որ ասում եք՝ իշխանության աթոռներին եք կպչում, հիշենք էլի իրար հետ, ասենք, այսօրվա ամբաստանյալը, որն իրեն քաղաքական գործչի տեղ է դրել, մեկը մի հատ թթու խոսք ասեր՝ մուտքում մահակներով «սամասուդ» էին անում, այդ թվում՝ լրագրողներին: Այսքան ժամանակ մենք, բացի օրենքով պաշտպանվելուց…հասկանո՞ւմ եք, մենք իշխանություն ենք, ընդամենը պաշտպանվում ենք ագրեսիայից»:
Երբ լրագրողի «մազին կպնելուց» խոսք գնաց՝ հիշեցրինք՝ ձեր պատգամավորը լրագրողի միկրոֆոնը վերցնում է ու տանում է իր սենյակ, ձեր իշխանության օրոք ընդդիմադիր լրագրողին ԱԺ-ում չեն հավատարմագրում…Հովակիմյանը հակադարձեց հեգնելով. «Շատ ագրեսիա էր, դրա արդյունքում լրագրողը մարմնական վնասվածքներ է ստացել, հիվանդանոցում պառկած է…Այդ անտեր հավատարմագրման ինստիտուտը նրա համար է, որպեսզի խորհրդարան գան լրագրողները»:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
