«Նույնիսկ համաշխարհային պատմության մեջ եղել են տարբեր բռնապետեր, բայց տարբեր բռնապետությունների ժամանակ պետությունը որպես այդպիսին չի վերացել: Հետո տրանսֆորմացվել է կիսադեմոկրատական կամ այլ պետություն»,- ՀՀ կառավարության շենքի դիմաց Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով հացադուլ հայտարարած «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերության քաղաքական և լրատվական ծրագրերի տնօրեն Գեղամ Մանուկյանի հետ հանրային քննարկման ընթացքում հայտարարեց Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ, իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանը:
Ավետիք Իշխանյանը 1988-ին եղել է այն առաջամարտիկների թվում, որոնք սկսել են ղարաբաղյան շարժումը, նա նաև Ղարաբաղ կոմիտեի անդամներից է եղել: Գեղամ Մանուկյանի բնորոշմամբ՝ Արցախը միացնելու երազով 1988-ի փետրվարին փողոց դուրս եկած Իշխանյանն ի վերջո իր երազանքը տեսել էր, որը, ցավոք, փշրվեց մի քանի օր առաջ: Հարցրեց՝ ի՞նչ զգացողություն ունի: Ավետիք Իշխանյանը պատասխանեց. «Կարծես ամբողջ իմ կյանքն իզուր անցավ: Ահավոր բարդ է: Լուծումներ գտնել այսօրվա իշխանության միջոցով ուղղակի բացառվում է: Այսօր Սոթքի հարցն է, վաղը Զանգեզուրն ենք կորցնելու, կորցնելու ենք ողջ Հայաստանը: Արցախի կորուստը շղթայական ռեակցիայով բերելու է ամեն ինչի կորստի: Զիջողը զիջում է մինչև վերջ, քանի որ հոգեբանորեն պարտված է: Ցանկացած այլ պետության մեջ նման ձախողումից հետո երկրի ղեկավարը ինքնասպանություն պիտի գործեր, լավագույն դեպքում հրաժարական տար, կամ ողջ հասարակությունը պիտի ստիպեր նրան հեռանալ: Ով ուզում է լինի, սա (Նիկոլ Փաշինյանը,-Տ.Հ.) չպետք է լինի: Համոզված եմ, որ նվիրյալների խումբ կգտնվի, որը կփորձի իրավիճակ շտկել, բանակցությունների միջոցով հարց լուծել, Սյունիքի հարցը բացառել և քայլ առ քայլ առաջ գնալ»: Դիմելով հայաստանցիներին՝ Ավետիք Իշխանյանը հայտարարեց. «Հարգելի′ հայրենակիցներ, եթե այսպիսի կրավորական դիրք եք բռնելու, ուրեմն հավաքեք ճամպրուկները: Ա՞յդ եք ուզում. որտեղ հաց, էնտեղ կա՞ց, ինչպես 88 պատգամավորներն ու կառավարությունը»:
Ավետիք Իշխանյանի կարծիքով՝ 2018-ից առաջ գործել է օրենքի ընտրովի կիրառում, բայց 2018-ից հետո օրենք, սահմանադրություն ընդհանրապես չի եղել. գործել է միայն հրահանգը. «ՀՀ-ում մեկ անձ եկավ իշխանության և թելադրեց իր կամքը: Նա հատուկ ընտրեց այն 88 հոգուն և այն կառավարությանը, որոնք, թող ինձ ներեն, որևէ սկզբունք ու միտք չունեն բացի կուրորեն ծառայելուց իրենց պաշտոն տված և պարգևավճարներ վճարած մարդուն: Նրանք չունեն որևէ սկզբունք. նույնիսկ հայրենիքի կորուստը նրանց վրա չի ազդում: Նրանք ուղղակի չունեն զգացմունք: Զարմանում եմ՝ կա՞ այլ ազգ, որտեղ պետական գործիչները հայրենիք չունենան, ինչպես 88 պատգամավորները, ՀՀ կառավարության անդամները, գումարած աջակիցներ: Հաղթելու ենք կարգախոսն ուղղված էր նրան, որ հաղթելու ենք ձե′զ ժողովուրդ, ձեզ դարձնելու ենք ողորմելի, և ինչ-որ չափով հասել են դրան: Ցանկացած այլ ազգ, եթե նման խայտառակ պարտություն կրեր, ոտքի կկանգներ և կքշեր պարտության հեղինակին: Երբեք այսպիսին չի եղել մեր ժողովուրդը: Եվ արտակարգ դրությունը ոչ թե ուղղված էր համավարակը կանխելուն, այլ իշխանությունը պահելուն: Այդ ընթացքն օգտագործեցին ընդդիմության նկատմամբ քրեական գործեր հարուցելու և առանց հանրային քննարկման օրենքներ ընդունելու համար, և, հազար ներողություն, իմ տպավորությամբ նույնիսկ այս պատերազմը սրանց նվեր էր և ռազմական դրությունը իշխանությունը պահելու համար է: Մենք Սոթք ենք հանձնում, այսօր այստեղ պահպանում են այդ անձին: Ռազմական դրությունն իրենց իշխանությունը պահելու, պարգևավճար ստանալու և մեզ ստորացնելու համար է»:
Ավետիք Իշխանյանը չափից ավելի վրդովված և անհանգստացած էր: Նա ասաց. «Կարծես իննսունականների հաղթանակները սրանց համար ծանր բեռ է եղել, քանի որ մտածել են՝ ոնց ազատվենք այդ հաղթանակներից, որովհետև հաղթանակ պահելը պատասխանատվություն է: Ազատվենք, թող թուրքերը գան, իրենց ապրանքը բերեն, մենք էլ դրանց հետ կոռուպցիայի մեջ կմտնենք, կհարստանանք, ժողովուրդ չե՞ք ուզում թուրքերի հետ հարստանալ, սա է նրանց կարծիքը, նրանք անհայրենիք մարդիկ են»:
Կարդացեք նաև
Ավետիք Իշխանյանին վրդովեցնում ու ջղայնացնում է նաև մարդկանց անտարբերությունը. «Ես անհարմար եմ զգում, որ մենք ունենք հայրենիքը կորցրած, բայց իրենց վայելքների մասին մտածող պատգամավորներ և կառավարության անդամներ: Նույնիսկ մեր թշնամիները մեզ հարգել են, քանի որ մենք եղել ենք հաջողակ, այսօր մենք միայն արժանի ենք արհամարհանքի որպես հայ ժողովրդի ներկայացուցիչներ»:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ