Իրանի փոխարտգործնախարար Աբաս Արաղչին օրերս արցախյան հակամարտության լուծմանն ուղղված Իրանի առաջարկած ծրագրի առնչությամբ հայտարարել էր. «Իրանի պլանը առաջին փուլում նախատեսում է երկրների կողմից պահպանել որոշ սկզբունքներ, օրինակ՝ վերջ դնել օկուպացիային, հարգել տարածքային ամբողջականությունը, հարգել ինքնիշխանության և սահմանների անխախտելիության սկզբունքը, հումանիտար իրավունքներն ու փոքրամասնությունների իրավունքները, թույլ չտալ քաղաքացիական բնակչության և օբյեկտների վրա հարձակումները…ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ցույց է տվել իր անկարողությունն ու անարդյունավետությունը ղարաբաղյան խնդրի լուծման հարցում»: Այս ծրագրի վերաբերյալ Aravot.am-ը զրուցել է իրանագետ Ահարոն Վարդանյանի հետ:
-Պարոն Վարդանյան, նշյալ առաջարկից որքանո՞վ կարող ենք ենթադրել, որ Իրանի նպատակը սեփական ներկայությամբ Մինսկի խմբի ձեւաչափում փոփոխություն մտցնելն է:
-Վերլուծելով ոչ միայն Աբաս Արաղչիի, այլեւ Իրանից ստացվող այդ թվում փորձագիտական տեղեկատվությունը՝ կարող ենք արձանագրել, որ Իրանը ոչ թե ուզում է փոխել Մինսկի խմբի ձեւաչափը, այլ, ըստ իրենց հայտարարությունների, փորձում է Մինսկի խմբին զուգահեռ օժանդակ ձեւաչափ ստեղծել տարածաշրջանային մակարդակում: Եւ հիմնական քայլերը միտված են տարածաշրջանային հարցերից արեւմտյան երկրներին դուրս մղելուն եւ Թուրքիային հակակշռելուն: Քանի որ չեն կարող առհասարակ բացառել Թուրքիայի ներկայությունը, որդեգրել են մասնակցային սկզբունքը: Այսինքն, մասնակցելով գործընթացներին՝ չեզոքացնել կամ հակակշռել Թուրքիային: Մեր շահերից բացարձակ չի բխում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձեւաչափի փոփոխությունը եւ Թուրքիայի՝ որեւէ ձեւով ներկա լինելը միջնորդական առաքելությունում: Թուրքիան չի էլ կարող ներկա լինել դրանում, քանի որ պատերազմի ակտիվ կողմ է:
-Գնահատականներ հնչեցին, թե Աբաս Արաղչիի հայտարարությունում հակահայկական դիրքորոշումներ են մատնանշվել: Որքանո՞վ է սա հիմնավոր:
Կարդացեք նաև
-Ցանկացած կողմ, որը փորձում է կրել միջնորդական առաքելություն, միաժամանակ դրսեւորվում է չեզոք կերպով եւ չի կարող լինել հակամարտության որեւէ կողմի թիկունքին: Միջնորդական առաքելությունը բացառում է որեւէ կողմի շահերից հանդես գալը: Նշյալ հայտարարությունում որեւէ հասցեական բան չկա: Որեւէ ձեւով չի նշվում «Ադրբեջան» կամ «Հայաստան»: Պարզապես Իրանը պետք է հաշվի առնի, որ ադրբեջանական կողմը միտված չէ զիջումների կամ փոխզիջումների ու առաջ է շարժվում առավելապաշտական նկրտումներով: Նման պարագայում որեւէ միջազգային սկզբունքի կիրառության համար տեղ չի մնում: Մի կարեւոր դրվագ եւս: Իրանի հայտարարություններն այլ են, քայլերն ու գործողությունները՝ այլ: Այսքան ժամանակ Իրանի հայտարարություններում հակահայկական գործողություններ չենք տեսել՝ ոչ թե նրա համար, որ Իրանի համար հայկական շահերն են կարեւոր, այլ որովհետեւ Իրանի համար կարեւոր են սեփական շահերը: Իսկ Իրանի շահերն այս փուլում որոշակիորեն համընկնում են մեր շահերի հետ:
Հիշեցնենք, որ ՀՀ ԱԳՆ-ի հաղորդմամբ՝ հոկտեմբերի 30-ին Հայաստանի և Իրանի արտաքին գործերի նախարարությունները քննարկել են հայ-իրանական երկկողմ քաղաքական օրակարգի հարցեր:
Լուիզա ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ
