Aravot.am-ի զրուցակիցն է Արցախի հանրապետության նախագահի միջազգային հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Նելլի Բաղդասարյանը
-Պաշտոնական Երեւանից, հատկապես վերջին օրերին, առավել ինտենսիվ է հնչում Արցախի հանրապետության ճանաչման հրամայականը: Այս առիթով ժամանակին շատ ենք լսել հակադարձումներ, որ Հայաստանն ինքը չի ճանաչել Արցախը, հետեւապես, այդ առիթով այլոց ուղղված կոչերը լուրջ չեն: Այս ամենի համատեքստում, Ձեր կարծիքով, այժմ ճի՞շտ է ճանաչման գործընթացը Երեւանից սկսելը: Նաեւ՝ ԱՀ միջազգային ճանաչման գործընթացի ծավալումը Ադրբեջան-Թուրքիա ահաբեկչական տանդեմի նկատմամբ քաղաքական զսպման մեխանի՞զմ կդառնա՞:
-ԱՀ միջազգային ճանաչման հարցը երբևէ ՀՀ արտաքին քաղաքական օրակարգից դուրս չի եկել: Խնդիրն օրենսդրական նախագծի մակարդակով մի քանի անգամ բարձրացվել է, սակայն հետաձգվել բանակցային գործընթացը փակուղի չտանելու և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեությունը չխաթարելու հիմնավորումներով:
Իսկ Արցախի միջազգային ճանաչման հարցը ռազմական դիվանագիտության և հակառակորդի զսպմանն ուղղված ռազմաքաղաքական միջոցառումների համակարգում է: Իրականում, նման զսպում հայկական կողմից արդյունավետության տարբեր աստիճաններով կիրառվում է 1994 թ. մայիսից՝ անժամկետ հրադադարի հաստատումից հետո, ինչը թելադրվում է հակամարտող կողմերից մեկի՝ Ադրբեջանի ռազմական հռետորաբանության և սպառազինության մրցավազք թելադրելու քաղաքականությամբ:
Կարդացեք նաև
-Արցախի հանրապետության միջազգային ճանաչման մասին խոսակցությունները նաեւ միջազգային հարթությունում՝ առայժմ, իհարկե, հայամետ անհատների կողմից բավականին թափ հավաքեց պատերազմի վերսկսմանը համընթաց. ի՞նչ հիմքեր և ակնկալիքներ կան, որ նման լայնամասշտաբ գործընթացի ականատես կլինենք, քանի որ առաջին փոքրիկ ծիծեռնակներն արդեն կան:
-Այսօր ԱՀ-ն և նրա անվտանգության երաշխավոր ՀՀ-ն դիմում են միջազգային առաջադեմ հանրությանը առաջարկով` ակտիվ քաղաքական խոսույթ և գործելակերպ դրսևորել Արցախի հանրապետության միջազգային ճանաչման շուրջ: Արդեն իսկ կան առաջին միջազգային արձագանքները: Հոկտեմբերի 8-ին Ժնևի քաղաքային խորհրդի «Լեռնային Ղարաբաղի հայերն ունեն կյանքի և ինքնորոշման իրավունք» R-271 բանաձևը:
դատապարտել է Ադրբեջանի հանրապետության զինված ուժերի հարձակումը Հայաստանի հանրապետության և Արցախի հանրապետության դեմ՝ ճանաչելով Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ինքնորոշման իրավունքը որպես նրանց անվտանգության միակ երաշխիք։ Նույն համատեքստում Բասկերի երկրի խորհրդարանը հռչակագիր ընդունեց որում սատարում է Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը և մերժում բռնության կիրառումը: Այսօր ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց ԱՀ ճանաչման հարցում Ֆրանսիայից ունեցած ակնկալիքների մասին: Ի դեպ նա ակնկալիքների մասին բարձրաձայնեց նաև Ֆրանսիայի նախագահի հետ այսօր տեղի ունեցած հեռախոսազրույցի ընթացքում:
Հոկտեմբերի 9-ին Ալֆորվիլի քաղաքային խորհուրդը միաձայն քվեարկել է Ֆրանսիայի կողմից Արցախի Հանրապետության ճանաչման օգտին: Որոշում էր կայացվել նաև Ալֆորվիլի կողմից ֆինանսական աջակցություն տրամադրել Արցախի հայ բնակչությանը: Կարևորում ենք ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ադամ Շիֆի հայտարարությունը. «ԱՄՆ-ը պետք է Ադրբեջանին և Թուրքիային հասկացնի, որ եթե նրանք շարունակեն բռնություն գործադրել` հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը ձգտելու փոխարեն, մենք պատրաստ ենք Արցախի հանրապետությունն անկախ ճանաչել և պարտավորվել աշխատելու միջազգային հանրության հետ՝ «նույնին հասնելու համար»: Այսինքն` կա միջազգային ճանաչման քաղաքական պրոցես և ԱՀ-ն ակնկալում է, որ այն թափ կստանա:
Արցախի հանրապետության միջազգային ճանաչումը կենսական անհրաժեշտության նշանակություն է ստանում, պատերազմի շուրջ ձևավորված զարգացումների ֆոնին, մասնավորապես՝ այն պահին, երբ այսօր՝ հոկտեմբերի 9-ին, Մոսկվայում արտգործնախարարների մակարդակով հանդիպում է տեղի ունենում, Ալիևը ուղերձով դիմում է Ադրբեջանի ժողովրդին՝ կրկնելով նախկին թեզերը, այդ թվում «Ղարաբաղն Ադրբեջան է» անհեթեթ թեզը:
-Ձեր գնահատմամբ, Արցախի հանրապետությունը բավական ճանաչողականություն ունի՞ միջազգային հանրույթում:
-Արցախի հանրապետության ինքնորոշման իրավունքի փաստի ճանաչման համար ԱՀ-ն տասնամյակներ շարունակ ձևավորել է բոլոր ծանրակշիռ հիմքերը, առաջին հերթին դա նրա՝ որպես ժողովրդավարական իրավական պետության կայացված լինելու փաստն է: Նշված ծանրակշիռ հիմքերին գումարվել է Ադրբեջանի կողմից պարտադրված պատերազմի պայմաններում և Ադրբեջան-Թուրքիա ահաբեկչական կոալիցիոն տանդեմի դեպքում Արցախի հանրապետության ստանձնած հստակ դերակատարությունը՝ միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքարելու գործելակերպը: Հետևություն՝ Արցախի հանրապետության միջազգային ճանաչումը ենթադրում է նաև անվտանգության միջազգային երաշխիքներ: ԱՀ-ն ունենալով ժողովրդավարական պետության բնութագրական հատկանիշները, անուղղակիորեն ընկալվում է պետությունների համաշխարհային ընտանիքի մի շարք անդամների կողմից: Ունենք ԱՀ միջազգային ճանաչման դեպքեր քաղաքների և նահանգների մակարդակով: Ճանաչման աննախադեպ խոսույթ էր ծավալվել ապրիլյան պատերազմի ընթացքում և հետապրիլյան շրջանում: Այժմ էլ, ինչպես նշեցի, նման գործընթաց կան, փաստացի միջազգային առաջադեմ հանրույթը դատապարտում է Ադրբեջանի ծավալած պատերազմական գործողությունները և կոչ անում ճանաչել ԱՀ-ն:
Այժմ եկել է համակրանքի դրսևորումներից կոնկրետ գործողությունների անցնելու ժամանակը: Կարծում ենք, որ այստեղ հիմնական դերակատարությամբ պետք է հանդես գան նաև հակաթուրքական տրամադրություններ ունեցող պետությունները: ԱՀ միջազգային ճանաչման ակտի ծավալումը միջազգային հարթակում Ադրբեջան-Թուրքիա ահաբեկչական տանդեմի նկատմամբ քաղաքական լուրջ զսպում կարող է ծառայել :
Զրույցը՝ Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
