«Վնասվածքը լիովին հնարավոր է վերականգնել»,- աննկուն լավատեսությամբ զրույցը սկսեց Ամենափրկիչ վանքն արդեն երկու անգամ վերականգնած վարպետ Վոլոդյան:
«Սպասում եմ՝ այս հարցերը կարգավորվեն, գնամ, տեսնեմ ինչ դրության մեջ է»,- ասաց ու հիշեց, որ առաջին անգամ, երբ սկսել էր վանքի վերակառուցման աշխատանքները, այն սարսափելի վիճակում էր: «Դե թուրքն իր կերպարը չի փոխում, սուտլիկ սրիկաներն ամեն ստորության ընդունակ են»:
Իսկ այդ առաջին անգամը 1981 թվականն էր, երբ խորհրդային ղեկավարությունը որոշել էր միութենական բոլոր հանրապետություններում իրականացնել պատմամշակութային հուշարձանների վերականգնման աշխատանքներ, և հայ ճարտարապետներին հաջողվել էր այդ շարքում ընդգրկել նաև Շուշիի Ղազանչեցոցը: Ճարտարապետ-շինարար Վոլոդյա Բաբայանը Երևանից Արցախ էր տեղափոխվել, պատմական Արցախի մասին պատմող բոլոր գրքերից ու աշխատությունների մեջ փնտրել Ղազանչեցոց եկեղեցուն վերաբերող հատվածներ, որ վերականգնելիս հաշվի առնի ամեն մանրուք:
Շուշիի Ղազանչեցոց վանքը միակն է աշխարհում, որ ունի քահանայի ընդհատակյա սենյակ: Սովորաբար պատարագիչ քահանան Պատարագից առաջ մեղքերի թողություն է խնդրում մեկ այլ քահանայից, և լսում այս խոսքերը. «Թող քո ականջները լսեն, թե ինչ են բարբառում քո շուրթերը»: Սակայն քանի որ Ամենափրկիչ եկեղեցին ուներ միայն մեկ քահանա, ճարտարապետները որոշել էին կառուցել մի ընդհատակյա սենյակ, որտեղ քահանան թողություն էր խնդրում՝ լսելով իր սեփական ձայնը: Հարցնում եմ Վարպետին՝ ըստ Ձեզ, եթե վնասվի այդ սենյակը, հնարավո՞ր է վերականգնել նույն ակուստիկ էֆեկտով. «Վնասված չի լինի,- վստահեցնում է,- այն չէր կարող վնասվել»:
Կարդացեք նաև
Կարմեն ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Վոլոդյա Բաբայանի լուսանկարը՝ լրագրող Հասմիկ Բադալյանի
