«Սերժ Սարգսյանն ասում է, թե դա թերացում է եղել, այդտեղ հանցանք չկա: Ի՞նչ թերացման մասին է խոսքը: Եթե հետախուզության ծառայողն իմացել է եւ չի հայտնել, ապա նրան պետք է պատժել ամենախիստ ձեւով, այլ ոչ թե այսօր կարգել վարչապետի տեղակալ կամ այլ պաշտոնյա». «Առավոտի» զրուցակիցն է «Սեւ հովազ» հասարակական կազմակերպության նախագահ, ազատամարտիկ Ռուստամ Գասպարյանը:
– Վերջին շրջանում ապրիլյան պատերազմի թեման շատ շահարկվեց: Վստահ եմ՝ լսել եք Սերժ Սարգսյանի ասուլիսը, որն ամբողջությամբ նվիրված էր այդ թեմային: Ասուլիսին հաջորդեցին ապրիլյան պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանի հայտարարությունները, ապա, ԱՀ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանի հայտարարությունները: Քանի որ Դուք, այսպես ասենք՝ նաեւ ապրիլյան պատերազմով եք անցել, Ձեր տպավորությամբ ի վերջո դա դավադրությու՞ն էր, մենք հաղթեցի՞նք, թե՞ պարտվեցինք:
– Որպես աշխարհի ամենահզոր բանակ այսօր մատնանշվում է ռուսական բանակը: Եթե գիշերով, մթնշաղին նման անսպասելի հարձակում լիներ ամենապատրաստված բանակի վրա, ապա տասնյակ կիլոմետրերով առաջխաղացում էին ունենալու, մինչեւ որ կկասեցնեին եւ հակահարված կտային: Փառք մեր զինվորին եւ բանակին, որ կարողացան հենց տեղում՝ դիրքերում, խեղդել այդ հարձակումը: Ճիշտ է ունեցանք տարածքների փոքր կորուստ, բայց երեւի միայն մեր բանակը կարող էր այդպես կասեցնել: Այդ ասուլիսից ես մի բան չընդունեցի. այն, որ իբր հետախուզությունը տեղյակ չի եղել: Ինչպե՞ս կարող էր հետախուզությունը տեղյակ չլինել: 90-ականների պատերազմի ժամանակ մենք, դիրքերում նստած, կենդանի աչքով նայում եւ տեսնում էինք զորքերի շարժը, տեխնիկայի շարժը, հասկանում էինք, որ հարձակում է նախապատրաստվում: Այսօրվա ժամանակակից տեխնոլոգիաների դարում, ինչպե՞ս կարող էր հետախուզությունը տեղյակ չլինել պատրաստվող հարձակման մասին: Սերժ Սարգսյանն ասում է, թե դա թերացում է եղել, այդտեղ հանցանք չկա: Ի՞նչ թերացման մասին է խոսքը: Եթե հետախուզության ծառայողն իմացել է եւ չի հայտնել, ապա նրան պետք է պատժել ամենախիստ ձեւով, այլ ոչ թե այսօր կարգել վարչապետի տեղակալ կամ այլ պաշտոնյա:
– Ժամանակին նա աշխատանքից հեռացվեց եւ նշանակվեց ավելի ցածր պաշտոնի:
Կարդացեք նաև
– Հարցը ցածր պաշտոնը չէ: Նրան հարկավոր էր ազգի դավաճանի նման պատժել: Նրա թերացման պատճառով մենք հարյուրավոր զոհեր ունեցանք:
– Գուցե հենց դա՞ է պատճառն այն խոսակցությունների, թե քաղաքական իշխանության հետ պայմանավորվածություն կար:
– Ես չեմ կարող ասել քաղաքական ղեկավարների միջեւ պայմանավորվածություն եղել է, թե՝ ոչ, բայց այն, որ մեր բանակը եւ զինվորը կարողացան տեղում կասեցնել այդ հարձակումը՝ հրաշք էր:
– Անընդհատ շահարկվում է մեր հաղթած կամ պարտված լինելը: Ձեր որակմամբ դա հաղթանա՞կ էր, թե՞ պարտություն:
– Հաղթանակ էր այն առումով, որ նման հարձակումը կասեցվեց, իսկ պարտություն է այն առումով, որ մենք տարածքներ կորցրինք, չնայած Ադրբեջանը մարդկային կորուստներով մի քանի անգամ գերազանցում էր մեզ: Ադրբեջանը տարբեր երկրներից ուներ վարձկաններ, եւ երբ Ադրբեջանը խոսում է 5-6 հարյուր զոհերի մասին, դա վերաբերվում է ադրբեջանցի զինվորներին, իսկ վարձկանների մասին տեղեկատվություն նրանք չեն հայտնում: Հարյուրավոր վարձկանների դիակներ ինքնաթիռով կրում էին, տանում էին, բայց այս մասին չի խոսվում:
– Այն դիրքը, որը մենք կորցրինք, ռազմավարական չափազանց մեծ նշանակության դի՞րք էր, արժե՞ր, որ այն ժամանակ քաղաքական ղեկավարությունը որոշում կայացներ ավելի շատ զոհերի գնով գնալ այդ դիրքի ազատագրմանը:
– Առաջին հարցին՝ այո: Իսկ երկրորդի մասին, ես անձամբ հենց այդ տարածքում էի եւ մի քանի անգամ արեցի առաջարկություն, որպեսզի գնանք եւ հետ վերցնենք դիրքը: Ավելի շատ զոհեր չէին պահանջվելու, եթե լինեին էլ՝ ապա շատ չնչին: Բայց ես հուսով էի, որ չէինք ունենա: Կարող էինք հետ վերցնել դիրքը, պարզապես նման հրաման չեղավ:
– Սերժ Սարգսյանը բացատրեց, որ ինքը խորհրդակցել է մասնագետների հետ եւ հասկացել է, որ ավելի շատ զոհեր կունենանք, հետեւաբար չի գնացել այդ քայլին:
– Այդ դիրքը պետք էր հետ վերցնել: Այդ դիրքն այդ տարածաշրջանում ստրատեգիական լուրջ նշանակություն ունի, վերահսկում է այդ ամբողջ հատվածը: Այսօր մենք այդ հատվածում բավականին մեծաթիվ զորք ենք տեղակայել: Այդ դիրքը եթե մերը լիներ, մենք կվերահսկեինք նրանց կայարանը՝ Հորադիզը: Նորից եմ կրկնում, մենք կարող էինք այդ դիրքը հետ վերցնել: Նման դիրքեր մենք բազմաթիվ անգամներ ենք գրավել եւ գրավել ենք առանց զոհերի:
– Ձեզ համար հասկանալի չդարձա՞վ, թե ինչու նման հրաման չեղավ:
– Ոչ: Ես, իհարկե, ունեմ կարծիք, սակայն չեմ կարող բարձրաձայնել, որովհետեւ դա բացարձակ ճշմարտություն չէ, դա իմ կարծիքն է:
Զրույցը՝ Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
«Առավոտ» օրաթերթ
11.09.2020
