Երկրում բազում չլուծված խնդիրներ կան, որոնց թվում՝ առողջապահական, ինչպես նաև համաճարակի տնտեսական հետևանքները մեղմելու հարցերն են: Ընդհանուր առմամբ, սրանք խնդիրներ են, որոնք ոչ միայն թեժ աշուն, այլև թեժ ամառ, թեժ ձմեռ և, ընդհանրապես, թեժ քաղաքական գործընթացներ պետք է ապահովեն: «Պոլիտէկոնոմիա» հետազոտական ինստիտուտի քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանի դիտարկումն է, որի հետ զրույցում անդրադարձել ենք ներքաղաքական որոշ հարցերի, խոսել նաև իշխանության, ինչպես նաև ընդդիմության դիրքերի ու քաղաքական դաշտի հնարավոր ակտիվացման մասին:
«Քանի որ իշխանությունը չունի ձևավորված հզոր ընդդիմություն, որը կարող է իր օրակարգը թելադրել իշխանություններին, վերահսկել իրենց գործողությունները, այս իշխանությունը սխալը սխալի հետևից է կատարում: Այս պարագայում ընդդիմության գործողությունները պետք է առաջին հերթին բխեն ոչ թե անձնական ինչ-որ հարցեր լուծելու, այլ երկրի առջև ծառացած խնդիրներին լուծում տալու տրամաբանությունից: Մի կողմից էլ ընդդիմությունն իր համար կոմֆորտ պայմաններում է, որոշակի խաղի կանոններ են հաստատել. տեսնում են, որ իշխանությունը սխալներ է գործում, բայց ընդամենը քննադատում են իշխանություններին:
Այսպես ասենք՝ մի կողմից «սև», մյուս կողմից՝ «սպիտակ», բայց այս ամենի մեջտեղում տնտեսական, սոցիալական, առողջապահական խնդիրներ են ի հայտ գալիս: Ճիշտ է, այդ խնդիրները լուծելն առաջին հերթին իշխանության պատասխանատվության տակ է, բայց ընդդիմությունն էլ պարտավոր է այլընտրանքներ առաջարկել հասարակությանը, որովհետև հասարակության մոտ կարող է առաջանալ հետևյալ տրամաբանական հարցը. «Մենք նախկիններին փոխեցինք՝ հույս ունենալով, որ ներկաները լավ մարդիկ են, բայց տեսնում ենք, որ այդ լավ մարդիկ չեն կարողանում արդյունավետ ու էֆեկտիվ կառավարում իրականացնել: Իսկ դուք ի՞նչ եք առաջարկում»»,-«Փաստի» հետ զրույցում ընդգծեց քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ 2018 թվականի ապրիլին տեղի ունեցած իրադարձություններից հետո Հայաստանի քաղաքական և հասարակական դաշտն իրականում ամայացել էր՝ ամեն ինչ, այսպես ասած, միաձուլվել էր մեկ մարդու մեջ: «Բայց քաղաքական դաշտի առողջացման գործընթացը պետք է նպաստի, որ ինստիտուցիոնալ կառույցներ ի հայտ գան, իշխանությունը պետք է արդեն հաշվետու դառնա, և այստեղ շատ կարևոր է, թե ինչ է անելու ընդդիմությունը:
Բայց քանի որ մինչ այս պահը ընդդիմությունը հստակ չի ձևավորվել, իշխանությունը շատ հարմարավետ պայմաններում է իրեն զգում: Խոսքը պարզապես մի ֆորմատի անհրաժեշտության մասին է, ըստ որի՝ հասարակությանը պարզ կդառնա, թե որն է այլընտրանքային թիմը, այլընտրանքային ծրագիրը: Մեզ մոտ շատ քիչ կենտրոններ կան, որոնք և՛ քննադատում են իշխանություններին, և՛ այլընտրանք են առաջարկում: Եվ բնական է, որ այս պարագայում իշխանությունը ձեռքերը ծալած չի նստում, ինչը նաև տրամաբանական է:
Կարդացեք նաև
Ունեն իշխանություն, որոշակի դիրք և իրենք ցանկացած մեթոդ փորձելու են կիրառել՝ թույլ չտալու, որ ընդդիմադիր դաշտը հստակ ձևավորում ստանա, ընդդիմությունը հզորանա, ընդդիմությունը գաղափարական և ծրագրային այլընտրանքներ առաջարկի: Սա խաղի կանոն է, և այդ խաղի կանոնների շրջանակում պետք է կարողանալ ավելի ուժեղ լինել: Ցանկացած ուժ այդ խաղի մեջ մտնելուց առաջ պետք է գիտակցի, թե ինչի առջև է կանգնելու ու պետք է պատրաստ լինի համապատասխան հակահարվածներ հասցնել օրենքի և տրամաբանության շրջանակներում: Քաղաքական պայքարի և այդ պայքարի բոլոր ընդունելի, օրինական մեթոդներով պետք է փորձել կանխել իշխանությունների՝ իր դեմ ուղղված սադրանքները:
Պետք է պատրաստ լինել թե՛ քաղաքական, թե՛ իրավական դաշտում ջախջախել իշխանությունների ցանկացած փաստարկ»,ասաց Բ. Մաթևոսյանը: Նա շեշտեց՝ նախկին քաղաքական իրողությունները Հայաստանում այսօր գոյություն չունեն, ինչը պետք է գիտակցի ընդդիմությունը: «Նախկինում իշխանություններն ունեին ցածր լեգիտիմություն, և բավարար էր միայն հանրահավաքի դուրս գալ ու ասել՝ իշխանությունները կոռումպացված են, մեզ ընտրեք, ու ամեն ինչ լավ կլինի, ու ժողովրդի մի մասը գնում էր այդ ընտրության հետևից: Այսօր իրողությունն այլ է: Իհարկե, չենք կարող համեմատել 2018 թվականի վարկանիշի հետ, բայց Ն. Փաշինյանը և իր իշխանությունը լեգիտիմություն ունեն:
Եվ այս պայմաններում ընդդիմությունը հասարակությանը պարտավոր է այլընտրանքային ծրագիր ներկայացնել. այսինքն, եթե վաղը գալիս են իշխանության՝ կես կամ մեկ տարի հետո ի՞նչ է լինելու: Մինչ այս պահը այս հարցի պատասխանը չի ձևակերպվել: Իսկ հույսը դնել նրա վրա, որ կարող ես միայն ասել իշխանությունը վատն է, մենք գանք՝ ամեն ինչ լավ կլինի, ճիշտ մարտավարություն չէ: Բացի այդ, նկատենք, որ 2018 թվականին նույն տրամաբանությամբ մարդիկ գնացին Ն. Փաշինյանի հետևից ու ոչինչ լավ չեղավ: Երկրորդ՝ վերջիվերջո պետության հետ գործ ունենք՝ չենք կարող անվերջ էքսպերիմենտների առջև կանգնեցնել մեր պետությանը: Թե՛ իշխանությունը, թե՛ ընդդիմությունը պատասխանատվության շատ մեծ բաժին են կրում երկրի ապագայի և զարգացման համար»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
