«Առավոտը» «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Սոս Ավետիսյանի հետ զրուցեց ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման, Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի՝ կարգավորման հետ կապված որոշ վատատեսական հայտարարությունների եւ ՀՀ ներքաղաքական հարցերի մասին:
– Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը հայտարարեց, որ մոտակա տասնամյակներում ԼՂ հարցի լուծման հնարավորությունը չեն տեսնում: Ըստ Ձեզ՝ ո՞րն է Արցախի նախագահի՝ նման վատատեսական տրամադրվածության պատճառը:
– Չեմ կարծում՝ հոռետեսություն է: Կա իրատեսություն այդ հարցի շուրջ: Մենք միտված ենք հարցի լուծմանը եւ պետք է այդ ուղղությամբ ջանքեր գործադրենք, բայց առկա միջավայրը դրա մասին չի հուշում: Եվ միայն այդ միջավայրի փոփոխությունը ու բանակցային ձեւաչափերում նաեւ Արցախի ներգրավվածությունը կարող է բերել ինչ-որ լուծման ուրվագծման: Քանի որ չկա միջավայրի փոփոխություն, կարծում եմ Արցախի նախագահն իր կանխատեսումներում իրատեսական է ինչ-որ առումներով:
– Միջավայրի հարցում փոփոխություն չլինելու օբյեկտիվ պայմանները հաշվի առնելով՝ նաեւ չե՞ք կարծում, որ գուցե հայկական կողմն էլ ունի իր թերացումները:
Կարդացեք նաև
– Չեմ կարծում, որ հայկական կողմն ունի իր թերացումները: Հայկական կողմը շատ կառուցողական է եղել եւ նոր մտքեր է բերել բանակցային քննարկումների տրամաբանության եւ ծիրի մեջ: Հիշո՞ւմ եք ՀՀ վարչապետի հայտարարությունը, որ հակամարտության լուծումը պետք է լինի երեք երկրների՝ Հայաստանի, Արցախի եւ Ադրբեջանի ժողովուրդների համար, սակայն այդ առաջարկն Ալիեւի վարչակարգը չի ընդունել, եւ, ավելին, հուլիսյան դեպքերը ցույց տվեցին, որ անվտանգության մարտահրավերները սահմանափակված չեն արցախա-ադրբեջանական սահմանային տրամագծով: Իհարկե, նախկինում էլ է դա եղել: Հետեւաբար, այդ միջավայրի բացակայության պարագայում ինչ-որ լուծման արագության վերաբերյալ ընդհանուր առմամբ չենք կարող ենթադրություններ անել, թե երբ կարող ենք հարցը լուծել» եւ արդյոք արագ կլուծվի՞, թե՝ ոչ: Դրա համար չեմ կարծում, որ հոռետեսական է հայտարարությունը. ավելի շատ իրատեսական է:
– Արցախի անկախության ճանաչման հետ կապված միմյանց չհամընկնող հայտարարություններ հնչեցին ԱՀ բարձրաստիճան պաշտոնյաների կողմից: ԱՀ նախագահը հայտարարեց, որ Արցախի անկախության ճանաչումը կամ չճանաչումն իր համար կարեւոր չէ, ԱԳ նախարարն ասաց՝ ԱՀ միջազգային ճանաչումը մեր թիվ 1 առաջնահերթությունն է: Մի՞թե դա այն հարցը չէ, որ պետք է երկրի ղեկավարները համաձայնեցնեն, հետո հայտարարությամբ հանդես գան:
– Առնվազն պետք է հասկանանք այդ մարդկանց դիրքերը կառավարությունում: Այսինքն՝ ԱԳ նախարարը պետք է զբաղվի Արցախի միջազգային ճանաչմամբ, իսկ նախագահն ավելի ազատ է իր կարծիքները կամ տեսլականը հայտնելու հարցում: Սկզբունքային հարց է, բայց պետք է հասկանալ, որ ԱԳ նախարարությունն է արտաքին քաղաքականությամբ հիմնականում զբաղվում, իսկ նախագահն ընդհանուր կոորդինացիոն գործողություններ ունի, իհարկե, նա էլ է պատասխանատու արտաքին քաղաքականության համար:
– Արցախի անկախության հռչակման հետ կապված քննարկումներ եղան այն մասին՝ ի վերջո Արցախն անկախությունը հռչակել է Խորհրդային Միությունի՞ց, անգամ Նիկոլ Փաշինյանին քննադատեցին այդ պնդման համար: Քաղաքագետ Հայկ Մարտիրոսյանը պնդում է, որ Արցախն անկախացել է Հայաստանի Հանրապետությունից: Այս հարցում ո՞րն է Ձեր դիրքորոշումը:
– Չեմ կիսում նման կարծիքը: Արցախի ժողովուրդն իրացրել է իր ինքնորոշման իրավունքը համաձայն այն ժամանակ գործող ԽՍՀՄ սահմանադրության եւ միջազգային իրավունքի տառին ու ոգուն համապատասխան: Եվ եթե մենք կարդանք Արցախի Հանրապետության անկախության հռչակագիրը, ապա մենք կտեսնենք համապատասխան բոլոր հղումները: Կարծում եմ՝ Արցախը չի կարող հռչակել իր անկախության մասին Հայաստանի Հանրապետությունից. այդպես չի եղել պատմականորեն:
– Հայտարարություններ եղան այն մասին, որ չի բացառվում՝ ՀՅԴ-ն ու «Հայրենիք» կուսակցությունը եւս մասնակցեն ԲՀԿ հանրահավաքին, որի մասին հայտարարել էր Գագիկ Ծառուկյանը: Հնարավոր համարո՞ւմ եք, նախադրյալներ տեսնո՞ւմ եք, որ լինի ուժերի կոնսոլիդացիա ԲՀԿ-ի շուրջ:
– Ավելի քան վստահ եմ, որ իրենց կոնսոլիդացիա կոչվածը, որը բավականին զավեշտալի է թվում, միայն մեկ միտում ունի. ինչ-որ աղմուկ բարձրացնել եւ հարցադրումներ անել, բայց ես այդտեղ իրական ալիանս չեմ տեսնում: Թե ՀՅԴ-ն, թե ԲՀԿ-ն սովոր են կոալիցիոն կրտսեր գործընկերոջ դերերին, եւ ես չեմ կարծում, որ դա ինչ-որ ձեւով մտահոգիչ է: Ինչ-որ կրտսերների հավաք է լինելու, որեւէ կերպ լուրջ օրակարգ այս պահին չունեն:
– Պարոն Ավետիսյան, ՀՅԴ-ն ավանդական հայկական կուսակցություն է, «Հայրենիքը» ԱԱԾ նախկին տնօրենի կուսակցությունն է, ԲՀԿ-ն երկրորդ ուժն է խորհրդարանում: Մի քիչ թերահավատորեն չե՞ք մոտենում նրանց:
– Թերահավատորեն մոտենալու կամ հավատալու խնդիր չկա: Քաղաքական գործընթաց է: Քաղաքական ուժերն ազատ են կոնսոլիդացվելու կամ ապակոնսոլիդացվելու: ՀՅԴ-ն, ԲՀԿ-ն հաստատապես ընդամենը կրտսեր պարտնյորի տրամաբանության մեջ են եղել, ու ինձ չի թվում, որ իրենց մոտ բան է փոխվել: Երրորդ ուժն առհասարակ անհասկանալի է. չունի որեւէ քաղաքական կապիտալ, ձախողված ԱԱԾ նախկին ղեկավարություն: Վստահ եմ, որ այդ բազմամիլիոնանոց ցույցերը շուտով կտեսնենք, քանի որ այլեւս հղում անել չի կարելի, թե գիտեք, հավաքներ չկան, դրա համար մենք հուժկու բաներ չենք անում: Տեսնենք:
– Փաստորեն հեգնո՞ւմ եք:
– Ես չեմ հեգնում: Ըստ էության ուզում եմ ասել, որ այլեւս չկան այդ սահմանափակումները: Կտեսնենք՝ ինչ հանրահավաք է լինելու:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
05.09.2020
