Aravot.am-ը ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետի՝ ակադեմիկոս Հրանտ Թամրազյանի անվան հայ գրականության պատմության ամբիոնի պրոֆեսոր Ալբերտ Մակարյանից հետաքրքրվեց, թե ինչ կարծիքի է հայ գրականության չափորոշչի եւ ծրագրի մասին: Պարոն Մակարյանն ասաց, որ լիովին կիսում է ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի նորագույն գրականության ամբիոնի վարիչ Սեյրան Գրիգորյանի ֆեյսբուքյան գրառումը եւ լրիվ համամիտ է նրա հետ:
Նա դժգոհեց, որ չափորոշիչը եւ ծրագիրը մշակելիս իրենցից կարծիք չեն հարցրել. «Ով է հրավիրել ինձ, մի բան հարցրե՞լ են: Մեզ հաշվի չեն առնում, իրենք ունեն իրենց որոշակի միջավայրը, մարդիկ, ում հետ ինչ ուզում՝ անում են: Ես կարծում եմ, որ, օրինակ, Նար-Դոսի «Աննա Սարոյան» վիպակը պետք է դպրոց վերադառնա: Կյանքի եւ մահվան հիմնախնդիրն է արծարծվում, ինքնասպանությունների համապատկերում տեսնում եք՝ ինչ է կատարվում,իսկ դա երեխային կկոփի 7-րդ , 8-րդ, 9-րդ, 10-րդ դասարաններում: 12-ում կարելի է դնել «Պայքար» վեպը՝ սիրո, ընտանիքի, բարոյականության մասին: Դրանք հավերժական երեւույթներ են…
Սեյրան Գրիգորյան. «Գրականություն» անկապ առարկայի նոր ծրագրի հեղինակները որոշել են, որ հայկական դպրոցի 12-դ դասարանցի պատանիները Նարեկացու «Մատյանի» փոխարեն պիտի կարդան և վերլուծեն ժամանակակից գռեհկաբան արձակագիր ոմն Արմեն Օհանյանի ստեղծագործությունները։ Վայելե՛ք այս աղբը, սիրելի՛ երեխաներ»:
Սեյրան Գրիգորյանը դրել էն այն ժամանակակից գրող Արմեն Օհանյանից մի կտոր՝ «տկլորվեմ, մեյդան ընկնեմ ու քո համար վերջին անգամ վառեմ Րաֆֆու կայծերը»… Ձե՞ռ եք առնում, ինչպե՞ս կարելի է….Սա դեմարշ է տոհմիկ գրականության դեմ…Եթե մեզ հրավիրեին, մենք մի խորհուրդ կտայինք, չէր լինի նաեւ ընդունելության քննությունների խայտառակությունը, կառաջարկեինք Ռուսաստանի նման գոնե երկու քննություն: Ինչո՞ւ պետք է հայերենը չլիներ, երբ ամբողջ օրը գոռում են պետական լեզու…
Ես կարծում եմ, որ այսօր շատ սխալ ճանապարհով է գնում կրթությունը, եղած բաներն էլ վերացնում են, մինչդեռ այնքան գեղեցիկ բաներ կան, որ կարելի է բերել գրականություն: Րաֆֆին միայն «Սամվելը» չի գրել, թեեւ եթե լավ վերլուծես, կհասկանաս, որ Սամվելը հո հենց այնպես չսպանե՛ց հորն ու մորը…»:
Կարդացեք նաև
Ալբերտ Մակարյանը հեգնանքով հավելեց. «Նախարարը կադրերին հաշվի չի առնում, կարծիքը չի լսում, թեեւ շատ լավ գիտի բոլորին, երեւում է՝ մտածում է, որ մենք ցարական շրջանից ենք»:
Ինչ վերաբերում է ժամանակակից գրողների գործերը դպրոցական ծրագրեր ներմուծելուն, Ալբերտ Մակարյանը նշում է. «Դա էլ է պետք, շատ լավ ժամանակակից գրողներ կան, ինչպես Արամ Պաչյանը ու մյուսները, այնքան լավ գործեր կան կյանքի իմաստի մասին, թող ժամանակակից գրականությունն էլ լինի, բայց միեւնույն ժամանակ հայ գրականության գեղեցիկ նմուշները չպետք է դուրս թողնել»:
Մեր զրույցի ժամանակ Ալբերտ Մակարյանն ասաց, որ դասավանդել է ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանին, երբ նա սովորում էր ԵՊՀ արեւելագիտության ֆակուլտետում եւ հաստատ վերջինս իր դասախոսներին ճանաչում է եւ կարող էր խորհուրդ հարցնել. «Տնաշեն, ամոթ չէ՞, կարող էինք մի երկու խորհուրդ տալ, մի՞թե կարելի է ամեն ինչ ոչնչացնելով առաջ գնալ…Նույնիսկ Շվեդիայի դասագրքերում այնպիսի բաներ չկան…Այդպիսի գրականությունն («բաց» տեսարաններով) ունի իր սպառողը, եւ դա դպրոցը չէ… կզզվեն երեխեքը»:
Պատասխանելով մեր հարցին՝ ԵՊՀ պրոֆեսորն ասաց, որ լավ չի հիշում, թե ինչպես էր սովորում Արայիկ Հարությունյանն իր առարկան, որովհետեւ ուսանողներից ոմանք, այդ թվում՝ Արայիկ Հարությունյանը հետո սովորել են Սիրիայում, ու ինքը երկարատեւ չի դասավանդել նրան: «Չեմ կարող վատ բան ասել, որովհետև չեմ հիշում իրեն, բայց այս պահին, կասեմ, որ վատն է, որովհետեւ հաշվի չի առնում պահանջարկը, առնում մարդկանց կարծիքը:
Եթե երեխաները առաջին հայտով պետք է ընդունվեին բուհ, ինչու մասնագետների հետ չզրուցեցիր, այլ միայն քո սիրեցյալ Թամրազյանի հետ քննարկեցիր… Տեսա՞ք ինչ անհարմար բան ստացվեց…Կամ, երբ մենք խնդրում, աղաչում էինք ՀՀ մայր բուհի առաջատար ֆակուլտետներից մեկում՝ հայ բանասիրության ֆակուլտետում երկու հոսք թողնել, չարեցիք, այս տարի էլ մեծ մրցույթ էր, եւ ընդամենը 73 հոգի է ընդունվել…Նորից եմ կրկնում՝ ընդհանրապես մեր դեմ, հայոց լեզվի եւ հայ գրականության եւ հայագիտական բլոկի դեմ, դեմարշ է…»:
Հիշեցնենք, որ հայ գրականության չափորոշչի եւ ծրագրի մասին ավելի վաղ իր նկատառումներն էր հայտնել նաեւ բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ազատ Եղիազարյանը:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
