Լիբանանյան հեռուստացույցի հայտագրին հաջորդած գրգռիչ ելույթը կարելի է համարել անմիջական հակազդեցություն: Հետեւաբար` ոչ ծրագրված սադրանք առաջացնելու նախապատրաստված մարտավարական քայլ:
Խնդիրը այս դեպքում սոցցանցերում շատ արագ բռնկումն է եւ հետզհետե նաեւ այդ թեմաների շահարկումը հոգեւոր-հասարակական կենտրոնների կողմից։
Սա արդեն նշանակում է, որ պարարտ հող է ձեւավորվել Թուրքիային հարվածող որեւէ տեղեկատվական քայլի դիմաց վայրագ հակահարձակում կազմակերպելու:
Նման ենթահողի ձեւավորված լինելու մասին բազմաթիվ նախադրյալներ դրսեւորվել էին արդեն: Բավական հետ գնանք եւ հիշենք, թե ինչպես Անկարան առաջինը ինքնառաջադրվեց մաս կազմելու հարավային Լիբանանում միջազգային խաղաղապահ ուժերի տեղակայման որոշման գործադրությանը: Այնուհետեւ, կրթական հաստատությունների վերանորոգում, հյուսիսի թուրքմեն ազգաբնակչության բացահայտ հովանավորչություն կատարելու բազմաթիվ օրինակներ, Լիբանանում թուրք դեսպանի մաքոքային այցելություններ, հարավում հիվանդանոցների կառուցում: Ակադեմիական մակարդակի վրա տարբեր համալսարանների հետ պայմանավորվածություններ` արխիվային համատեղ աշխատանքներ իրականացնելու, թուրք դասախոսների գործուղում: «Անատոլու» լրատվական գործակալության բեյրության մասնաճյուղի բացում, թուրքերեն դասընթացների հայտարարություն եւ ուսանողների հավաքագրում: Հավաքագրում նաեւ օսմանցիների շառավիղներին քաղաքացիություն շնորհելու փաստով, եւ փայլուն ուսանողների դիմաց Թուրքիայի տարբեր համալսարանների դռների բացում:
Կարդացեք նաև
Առաջին անգամ չէր, որ Դաշնակցության Լիբանանի երիտասարդական միության կազմակերպած քարոզչական քաղաքակիրթ բողոքը արժանանում էր Թուրքիայի դեսպանի անվտանգության աշխատակիցների եւ նրանց կողմից գործուղված տարրերի բռնի հակազդեցությանը: Այնուհետեւ, ապրիլքսանչորսյան միջոցառումներից հետո, պատերի վրա համեցած Թուրքիայի ժխտողական դիմագիծը բացահայտող կարգախոսների ջնջումը պահանջող թուրք դեսպանի բողոքագիր` հղված Լիբանանի արտգործնախարարությանը։
Այս բոլորը նախանիշ էին, որ Անկարան որոշել է հակազդել իր դեմ կատարվող յուրաքանչյուր քարոզչաքաղաքական գործողությանը:
Շրջադարձային նշանակություն ուներ Լիբանանի Հանրապետության նախագահի ուղերձը` Մեծն Լիբանանի հիմնադրության 100-ամյակի նշումների ազդանշանը տվող: Այնտեղ իրերը կոչվեցին իրենց անուններով: Նախագահը ոչ միայն ընդգծեց օսմանյան կայսրության ջարդարար դիմագիծն ու սովամահության կանխամտածված ծրագրավորումը, այլ նաեւ շեշտեց այս բոլորի մասին իրազեկել հանրությանը, նոր սերնդին:
Անկարան հակազդեց բարձրագույն դիրքերից: Թուրք դեսպանին հանձնարարվեց այցելել Լիբանանի արտգործնախարարին, բողոքելու եւ պետության դիրքորոշումը վերանայելու` պատմական նման գնահատական կատարելու առումով:
Իրավիճակ էր փոխվել: Անկարան արդեն Լիբանանում հենարան ուներ նման բարձրաձայնումներ կատարելու, բողոքելու, սրբագրություն պահանջելու: Հենարանները սոցցանցերում երեւացող լուտանքային գրականություն մշակողները չէին իհարկե։ Աթաթուրքի արձանի կանգնեցումը ծրագրողներն էին, թուրքական մշակույթը Լիբանանում տարածողները, նորօրյա օսմանցիները, քաղաքացիություն ստացողները, և հատկապես Լիբանանի տնտեսության մեծ դռներից մուտք գործած տնտեսական ուժի ներկայացուցիչները:
Անկարայի համար հիմա պահն է նաեւ լիարժեք շահարկելու կրոնական գործոնը: Ցեղասպանության իսլամ-քրիստոնյա հարաբերակցությունը այլ կերպ է ներկայացվում` լուսարձակի տակ բերելու համար քրիստոնյա հայերի կիրառած «դավաճանական քաղաքականությունը» օսմանյան կայսրության իսլամ ղեկավարության դեմ: Դասական թեզերն են` նորացված տեսքերով, որոնք կամովին ներկայացվում են լիբանանյան տարբեր շրջանակների կողմից:
Կան իհարկե տարածաշրջանային-աշխարհաքաղաքական դրդապատճառներ: Թեհրան-Անկարա հարաբերությունների ելեւէջներից սկսած մինչեւ սուննի զանգվածի վրա ազդեցություն բանեցնելու արտաքին քաղաքականության պարունակում տարբեր արաբական պետությունների հետ մրցակցության եւ շահերի բախման երեւույթների դրսեւորումները: Այս բոլոր գործընթացներում հայկական գործոնը, ի շարս այլ թեմաների, շահարկման նյութ է:
Խնդիրը տարածաշրջանային հնչեղություն ու տարողություն ունի եւ հայկական գործոնը թիրախավորելու նպատակ չի հետապնդում միայն: Իբրեւ լիբանանահայություն, սակայն, գործ ունենք հակառակորդի հետ, որը լիբանանյան քաղաքական եւ հասարակական դաշտերի վրա ձեռք է բերել որոշակի ազդեցիկություն: Համահայկական օրակարգերի մշակման եւ հետապնդման մեր աշխատանքներում այս հանգամանքները նկատի ունենալով նոր ռազմավարության եւ աշխատանքի նոր ոճի որդեգրման անհրաժեշտությունն զգացվում է։
Շահան ԳԱՆՏԱՀԱՐՅԱՆ
«Ազդակ» թերթի գլխավոր խմբագիր
