Այսօր ԵՊԲՀ մասնագետները կազմակերպել են առցանց հանդիպում՝ կոտրելու կորոնավիրուսի վերաբերյալ շրջանառվող բոլոր միֆերը, ջախջախելու այն բոլոր ստերը, որոնք տեղ են գտնում թե՛ մասնագիտական, թե՛ առհասարակ հանրության շրջանում: Համալսարանի ռեկտոր Արմեն Մուրադյանն ասաց. «Ինչու է իրավիճակն այսպես՝ ժամանակի քննությունը պետք է պարզի, հավատացնում եմ՝ անմասն չեմ մնալու նաեւ ես: Բայց հիմա առարկայական կլինի բացատրվել ժողովրդի հետ եւ ներկայացնել նեղ մասնագիտական կարծիք»:
Արտաշես Թադեւոսյանի լուսանկարը՝ ԵՊԲՀ կայքից
Հանրային առողջապահության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Արտաշես Թադեւոսյանն ասաց, որ այստեղ շատ կարեւոր է, թե ինչպես գրանցել մահացությունը, մահվան պատճառները. «Երկրների մեջ կա շատ մեծ տարբերություն, չնայած ԱՀԿ-ն հստակ ցուցումները տվել է, թե ինչպես գրանցեն: Օմանում մոտ 40 մահացած մարդ կա կորոնավիրուսից, Բելգիայում՝ մոտ 8000՝ գրեթե նույնքան հիվանդացածներից, որը նշանակում է, որ Բելգիայի առողջապահական համակարգը մոտ 250 անգամ ավելի վատ է կարողանում խնամել, բուժել հիվանդներին, քան թե Քուվեյթի, Օմանի բժիշկները, որին ես չեմ կարող հավատալ: Այստեղ գրանցման խնդիր է»:
Նա ասաց, որ խուճապի մատնվել չի կարելի, պետք է վախենալ խելամիտ սահմաններում ու զգուշանալ:
ԵՊԲՀ դասախոս Դավիթ Մելիք-Նուբարյանն ասաց, որ կորոնավիրուսից մահանալու հավանականությունը շատ ավելի բարձր է, քան նմանատիպ վարակներից, որոնց մարդկությունը սովոր է. «Եթե զուգահեռ տանենք H1N1 վարակի հետ, ապա ԱՄՆ-ում առաջին տարում շուրջ 12.500 մարդ էր այնտեղ մահացել, բայց հիմա ընդամենը մի քանի ամսվա ընթացքում մահերի թիվը գերազանցել է 100 հազարը: Մահաբերության վրա բազմաթիվ գործոններ են ազդում՝ պոպուլյացիայի տարիքային կազմը եւ խրոնիկական հիվանդություններ ունեցողների տեսակարար կշիռը, եւ վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ 40 տարեկանից բարձրների մոտ կորն ավելանում է: Երկրորդ գործոնը առողջապահական համակարգի պատրաստված լինելն է: Երրորդը մահերի գրանցման մեթոդաբանությունն է: ԱՀԿ-ն խորհուրդ է տալիս կապել մահը կորոնավիրուսի հետ, եթե դրական է թեստի պատասխանը ու չկա ակնհայտ մահի այլ պատճառ: Հայաստանում բարեբախտաբար, ցուցանիշները դեռեւս այնքան էլ շատ չեն, բայց երբ նայենք ավարտված դեպքերի մեջ որքան են մահերը ու դրա մեջ ներառենք այլ պատճառներից մահացած մարդկանց, ապա մեր ցուցանիշը կհասնի 6»:
Կարդացեք նաև
Արմեն Մուրադյանն ասաց, որ նույնիսկ բժիշկներ կան, որ կարծում են՝ այսպիսի հիվանդություն գոյություն չունի: Նա ասաց. «Հայաստանում այն թվաքանակը, որն արդեն բուժվել է եւ այն թվաքանակը, որը չի հաջողվել բուժել, վիճակագրական թվերով, փակ քեյսերով 6 տոկոս է կազմում: Բայց հայտարարի մեջ չենք կարողանում կոռեկտ գնահատել բոլոր փակ «քեյսերը»՝ դեպքերը, որովհետեւ ասիմպտոմ հիվանդների մի մասը չեն գրանցվում, դա երեխաներն են, այն մարդիկ են, ովքեր հիվանդանում են, բայց չեն դիմում: Թեստավորման խնդիր էլ կա այսօր երկրում»:
Ըստ Արմեն Մուրադյանի, եթե թեստերի քանակը մեծ լիներ, կարողանային բոլորին թեստավորել ու հայտնաբերել, մահացության ցուցանիշը ճիշտ հայտարարի կբերվեր ու այդքան մեծ չէր լինի. «Սա բնավ չի նշանակում, որ զգոնությունը պետք է կորցնել ու ասել՝ եթե կոռեկտ հաշվենք, մահաբերությունը 6 տոկոս չի: Սա շատ լուրջ խնդիր է իրականում»:
Հարցին՝ շատ օգտատերեր հարցնում են՝ տարբեր գիտնականներ ասում են, որ համավարակ չկա, վիճակը ծանր չի, ստո՞ւմ են այդ մարդիկ՝ Արմեն Մուրադյանը պատասխանեց. «Առողջապահությունում, մասնավորապես բժշկությունում պետք է շատ զգույշ լինել՝ ծայրահեղ կարծիքներ արտահայտելիս, առավել եւս, երբ խոսքը գնում է առողջության մասին: Պետք է զգույշ ու կոռեկտ արտահայտվել: Բժշկությունը եւ առարկայական քննարկումները չպետք է վերածվեն ցինիզմի: Երբ ռեանիմացիաները լեփ-լեցուն են եւ մեր բուժաշխատողները 2 ամիս տառապանքով, քրտինքով կարողանում են արդյունք ձեւավորել, չեմ կարծում, որ կարելի է սա քննարկման առարկա սարքել ու ասել՝ գիտեք, սա թատրոն է ու ռեանիմացիաներում այդպիսի վիճակ չկա, կամ շտապօգնության բրիգադները գիշեր-ցերեկ չեն փորձում հասնել օգնության: Խնդիր կա ու պետք է դադարեցնել այդ քննարկումների դաշտը, թե՝ մենք բնականոն կյանքով ապրում ենք, մեզ ֆեյք ինֆորմացիա են տալիս: Խնդիրը պահանջում է լինել աչալուրջ, լինել ծայրահեղ պրոֆեսիոնալ»:
Արմեն Մուրդայանը հորդորեց որեւէ ծայրահեղության մեջ չընկնել ու թողնել դաշտը բժիշկներին:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
