«Հա­յաս­տա­նի վի­ճակն այ­սօր շատ ա­վե­լի է վա­տա­ցել, քան եր­կու տա­րի ա­ռաջ էր». Շարմազանով. «Իրատես»

 Մա­յի­սի 8-ին խոր­հր­դա­րա­նում տե­ղի ու­նե­ցած ծեծ­կռ­տու­քը և դրան հետևած Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի ե­լույ­թը նրա եր­կա­մյա կա­ռա­վար­ման յու­րա­հա­տուկ գնա­հա­տա­կանն էր։ Բա­ցի էա­կան խն­դիր­նե­րի բա­ցա­հայ­տու­մից, այդ մի­ջա­դե­պը մի նր­բե­րանգ էլ ու­ներ։ Ոչ վաղ ան­ցյա­լում միևնույն դա­շին­քի ան­դամ­ներն այ­սօր ի­րար են ծե­ծում ու մե­ղադ­րում նախ­կին­նե­րի հետ կա­պի մեջ։ «Ելք» խմ­բակ­ցու­թյան եր­րորդ հա­մա­րը ա­ռա­ջի­նին մե­ղադ­րում է նախ­կին ռե­ժի­մի սպա­սար­կու լի­նե­լու մեջ, իսկ հին­գե­րորդ հա­մա­րը ծե­ծում է նրան, մինչ­դեռ, փաստն այն է, որ բո­լորն էլ նույն խմո­րից են հունց­ված։ Խոր­հր­դա­րա­նում տե­ղի ու­նե­ցա­ծի, ներ­քին և ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան ի­րա­վի­ճա­կի շուրջ զրու­ցում ենք ԱԺ նախ­կին փոխ­խոս­նակ, ՀՀԿ ան­դամ Է­ԴՈՒԱՐԴ ՇԱՐ­ՄԱ­ԶԱ­ՆՈ­ՎԻ հետ։

–Որ­պես նախ­կին խոր­հր­դա­րա­նա­կան, ինչ­պե՞ս եք գնա­հա­տում ԱԺ–ում տե­ղի ու­նե­ցած ծեծ­կռ­տու­քը, դրան հա­ջոր­դած Փա­շի­նյա­նի ե­լույ­թը։

-Տգեղ, տհաճ բան տե­ղի ու­նե­ցավ խոր­հր­դա­րա­նում, կրկ­նա­կի ա­մո­թա­լի էր, որ դա ե­ղավ Շու­շիի ա­զա­տագր­ման օ­րը, ե­ռա­կի ա­մո­թա­լի, որ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի ներ­կա­յու­թյամբ ե­ղավ, քա­ռա­կի ա­մո­թա­լի, որ խոր­հր­դա­րա­նա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը բռուն­ցք­նե­րով փոր­ձում էր լռեց­նել ընդ­դի­մա­դիր խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վա­րին։ Մեր խոր­հր­դա­րա­նի պատ­մու­թյան մեջ ե­ղել են նման մի­ջա­դե­պեր, երբ պատ­գա­մա­վո­րի են հար­վա­ծել, բայց ողջ խմ­բակ­ցու­թյամբ հար­ձակ­վել մեկ պատ­գա­մա­վո­րի, խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վա­րի վրա, եր­բեք չի ե­ղել։ Նախ­կի­նում նման դեպ­քերն իշ­խա­նու­թյու­նը միշտ դա­տա­պար­տել է։ 1996-ին, երբ Շա­վարշ Քո­չա­րյա­նին հար­վա­ծե­ցին, Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նը չա­սաց, թե լավ են ա­րել, սադ­րել է։ Մեր ժա­մա­նակ էլ տհաճ մի­ջա­դե­պե­րը միշտ հարթ­վել են, դա­տա­պարտ­վել ու հա­մար­վել խոր­հր­դա­րա­նա­կան մշա­կույ­թին ոչ հա­րիր։ Երբ Ա­րամ Մա­նու­կյա­նի հետ մի­ջա­դեպ էր ե­ղել (խոս­քը 2014-ին ՀԱԿ խմ­բակ­ցու­թյան ան­դամ Ա­րամ Մա­նու­կյա­նի վրա իր տան շքա­մուտ­քի մոտ հար­ձակ­ման մա­սին է-Ռ.Խ.), ընդ­դի­մա­դիր պատ­գա­մա­վոր Նի­կոլ Փա­շի­նյանն ի­րեն ճղում էր, թե ինչ­պես կա­րե­լի է ընդ­դի­մադ­րի վրա ձեռք բարձ­րաց­նել, այն դեպ­քում, որ Մա­նու­կյա­նը քա­ղա­քա­կան ու­ժի ղե­կա­վա­րին հայ­հո­յել էր, ու նրան քա­ղա­քա­ցի­նե­րից մե­կը հայ­րա­կան ապ­տակ էր հասց­րել։ Մենք նիստ ա­րե­ցինք ու հայ­տա­րա­րե­ցինք, որ դա ան­թույ­լատ­րե­լի է և բռ­նու­թյուն է։ Ա­րամ Մա­նու­կյանն այն ժա­մա­նակ սադ­րանք թույլ չէ՞ր տվել, իսկ այ­սօր, երբ Էդ­մոն Մա­րու­քյանն իր հա­մար խե­լոք ե­լույթ էր ու­նե­նում, սադ­րու՞մ էր։ Խոր­հր­դա­րա­նում ա­մեն ինչ լի­նում է, մենք էլ ենք բարձր տո­նով բա­նա­վի­ճել և՛ Փա­շի­նյա­նի, և՛ Մա­րու­քյա­նի հետ, ի­հար­կե, եր­բեք գոր­ծը բռուն­ցք­նե­րին չի հա­սել, բայց ան­գամ դրա­նից հե­տո, որ­պես իշ­խող ու­ժի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ, ես միշտ նե­րո­ղու­թյուն եմ խնդ­րել, ղե­կա­վա­րու­թյունն էլ դա­տա­պար­տել է, ոչ թե կանգ­նել ա­սել ենք, թե «պա­դյեզդ­նե­րում կփ­ռենք աս­ֆալ­տին»։ Այն, ինչ տե­ղի ու­նե­ցավ Հա­յաս­տա­նում, պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մի թա­ղումն էր։ Մա­յի­սի 8-ը ե­ռա­տո­նի և սգո օր է՝ պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մի թաղ­ման։ Փա­շի­նյանն ա­սում է` քա­նի որ դուք մեզ քն­նա­դա­տում եք, մենք էլ ձեզ ծե­ծե­լու ենք, տե­սեք, խոր­հր­դա­րա­նում ենք ծե­ծում, «պա­դյեզդ­նե­րում» էլ ենք ծե­ծե­լու։ Այս­պի­սի վար­չա­կարգ 1930-ա­կան­նե­րին ե­ղել է Գեր­մա­նիա­յում։ Ով Հիտ­լե­րին թթու խոսք էր ա­սում, գես­տա­պոն հետևից գա­լիս էր։ Հի­մա էլ Նի­կոլն ու­նի «հե­ղա­փո­խու­թյան պահապաններ», ո­րոնք այս կամ այն մար­դուն են պատ­ժում։ Ֆա­շիստ­ներն էլ 1937-ին ու­նե­ցել են «հե­ղա­փո­խու­թյան պա­հա­պան­նե­րի» խումբ, և ով նա­ցիո­նալ-սո­ցիա­լիստ­նե­րին քն­նա­դա­տում էր, սպա­նում էին։ Սա խայ­տա­ռա­կու­թյուն է։ Այս իշ­խա­նու­թյա­նը միշտ պետք է հա­կա­ռա­կորդ, թշա­մու կեր­պար։ Սկզ­բում ՀՀԿ-ն էր, Երևա­նի քա­ղա­քա­պե­տի ընտ­րու­թյա­նը չմաս­նակ­ցե­ցինք, ի­րենք ի­րեն­ցով էին, ա­սա­ցին` սևեր ու սպի­տակ­ներ, հե­տո Հրայր Թով­մա­սյա­նը դար­ձավ թշ­նա­մու կեր­պար։ Այ­սօր խոր­հր­դա­րա­նում հա­վաք­ված են այն բո­լոր ու­ժե­րը, ո­րոնք ող­ջու­նե­ցին հե­ղա­փո­խու­թյու­նը, չկա մի ուժ, ո­րը նրա կա­ռա­վար­ման ան­դամ չի դար­ձել։ Նույ­նիսկ իր գա­ղա­փա­րա­կան թվա­ցյալ ա­ջա­կից­նե­րին այ­սօր հա­կա­ռա­կորդ է կար­գել։ Այ­սօր Էդ­մոն Մա­րու­քյանն է, վա­ղը կլի­նի Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նը, հե­տո հեր­թը հաս­նե­լու է «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյու­նը բա­ժան-բա­ժան ա­նե­լուն։ Այս ա­մե­նը նշա­նա­կում է մեկ բան՝ Փա­շի­նյանն այ­լա­կար­ծու­թյուն չի հան­դուր­ժում։ Այդ մար­դիկ կար­ծում են, որ Նի­կո­լը ֆյու­րեր է, հա­մա­րյա Քրիս­տոս է, ինչ ա­սում է, ճիշտ է։

–Փա­շի­նյա­նի դի­տան­կյու­նից` նախ­կին իշ­խա­նու­թյու­նը «վի­զը ծռել, խեղ­ճա­ցած, կռա­ցած» ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն էր վա­րում, բո­լո­րից ինչ–որ բան էր ա­ղեր­սում, փշ­րանք ստա­նա­լիս էլ եր­ջա­նիկ լի­նում։ Հի­մա Փա­շի­նյա­նը ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն է ստեղ­ծում, Ձեր տպա­վո­րու­թյամբ, ո՞րն է այդ քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը։

-Ե­թե այդ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը Հա­յաս­տա­նը սո­րո­սա­կան գա­վառ դարձ­նելն է, մի­գու­ցե ստեղ­ծում է։ Այդ ո՞րն է նոր քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը։ Նախ­կի­նում Հա­յաս­տա­նը ՄԱԿ-ի, Եվ­րա­սիա­կան միու­թյան, ՀԱՊԿ-ի ան­դամ է դար­ձել, թուր­քե­րի հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում հա­վա­սա­րի պես է խո­սել, հայ-թուր­քա­կան ար­ձա­նագ­րու­թյուն­նե­րից շա­հած դուրս ե­կել։ Ղա­րա­բա­ղյան հիմ­նա­հար­ցում Ա­լիևը բո­ղո­քում էր, որ ի­րեն պար­տադ­րում են ճա­նա­չել Ար­ցա­խի ան­կա­խու­թյու­նը, Պու­տի­նը, Օ­բա­ման, Օ­լան­դը հինգ հայ­տա­րա­րու­թյուն են ա­րել, որ­տեղ ինք­նո­րոշ­ման ի­րա­վուն­քի ի­րա­ցու­մը պար­տա­դիր են հա­մա­րել։ Ե­թե այս­քա­նից հրա­ժար­վում է, տա­կը ի՞նչ է մնում։ Հա­յաս­տա­նի ա­նու­նը փո­խել ու դնել նի­կո­լա­պե­տու­թյուն կամ լա­կո­տա­պե­տու­թյու՞ն։ Ի­րենք դա­սա­կան բոլշևիկ են: Հա­յաս­տա­նի փր­կու­թյու­նը հա­մե­րաշ­խու­թյան մեջ է։ Հա­յաս­տա­նի վի­ճակն այ­սօր շատ ա­վե­լի է վա­տա­ցել, քան եր­կու տա­րի ա­ռաջ էր։

Զրույ­ցը՝ Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ

Կարդացեք նաև

Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումների ընթացքին. Փաշինյանն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը

• 17:47 21.11.2024

Պարեկային ոստիկանությունը պետության աչքն է։ Եթե տեսնում են՝ մարդիկ մայրուղի են քանդում, պետք է հարցնեն՝ ունե՞ն թույլտվություն. Փաշինյան

• 15:05 21.11.2024

«Տավուշի մարզպետ, Կիրանցի դպրոցը նորմալ աշխատո՞ւմ է»

• 13:15 21.11.2024

Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Իրատես» թերթի այսօրվա համարում: