Այսօր՝ մայիսի 9-ին լրատվամիջոցներում և սոցցանցերում տարբեր գործիչներ կարծիքներ են հայտնում, թե արդյոք այս օրը պետք է կոչվի Հայրենական Մեծ Պատերազմի հաղթանակի օ՞ր, այն հայ ժողովրդի համար տո՞ն պետք է լինի, թե՞ ոչ, արդյոք ճի՞շտ չէին այն հայ գերիները, որոնք համալրեցին Դրոյի կողմից կազմակերպված հայկական լեգիոնը։ Ոմանք էլ հերոսացնում են նրանց։
Ըստ իմ տեղեկությունների՝ Դրոն, համագործակցելով Գերմանիայի հետ, հիմնական նպատակ է ունեցել հայերի կյանքը փրկել։ Պատահական չի, որ ի տարբերություն այլ ազգային լեգիոնների, հայկականը չի մասնակցել ռազմական գործողությունների ընդդեմ ԽՍՀՄ-ի։
Հայրս՝ Ռաֆայել Իշխանյանը, մասնակցել է ողջ պատերազմին, զորակոչվել է 1940թ․, զորացրվել՝ 1946թ․։ 1941 թ․ ծանր վիրավորվել և գերի է ընկել։ 1943 թ. ազատվել է գերությունից, նորից համալրել խորհրդային բանակի շարքերը և հաղթանակի օրը դիմավորել Վիեննայում։ Զորացրվել է 1946թ․։
Պատերազմի և գերության տարիների մասին հայրս բազմաթիվ պատմություններ է պատմել։
Կարդացեք նաև
Հիշում էր, երբ Լեհաստանում իրենց՝ գերիներին տանում էին դաշտերում աշխատելու, ինչպես մի անգամ տեսավ հայ լեգիոնի «խրոխտ քայլքն ու քայլերգը»․
-Ջախջախենք հրեա բոլշևիկներին։
-Ազատենք գերի մեր ծնողներին։
Գերության տարիներին իրենց ճամբարն է այցելել Դրոն և հայ գերիներին առաջարկել զինվորագրվել լեգիոն։ Շատերը համաձայնվել են։ Հայրս, որ չէր ընդունում ԽՍՀՄ գաղափարախոսությունը, Ստալինին, նաև «ժողովրդի թշնամու» զավակ էր ( հայրը գնդակահարվել էր 1937թ․), առանց մտածելու հրաժարվում է․ «Որքան էլ չէի ընդունում Ստալինին և բոլշևիզմը, նույնքան էլ, գուցե ավելի Հիտլերին և ֆաշիզմը։ Բացի այդ, ի վերջո չէի կարող դրժել զինվորական երդումս»։ Նա չէր մեղադրում նրանց, ովքեր անդամակցեցին լեգիոնին․ «Կյանքը փրկելու, նաև գլուխ պահելու հարց էր»։
Հետաքրքրական է, որ հետագայում, պատերազմից խուսափած, բայց Կոմունիստական կուսակցության անդամ դարձած շատ գործիչներ հորս մեղադրում էին հակա լինելու մեջ։
Այսօր էլ նախկին կոմունիստները, բայց այժմ ՝ առաջադեմ արևմտամետները հերոսացնում են հայկական լեգիոնը և դեմ են մայիսի 9-ի տոնակատարությանը։
Ինչպես ասում են ֆրանսիացիները՝ C’EST LA VIE։
Ավետիք ԻՇԽԱՆՅԱՆ
