Մայիսին բնորոշ է մթնոլորտային պրոցեսների զգալի ակտիվացումը և օդային զանգվածների հաճախակի փոխատեղումը: Տաք և ցուրտ օդային զանգվածների հերթափոխը, ինչպես նաև երկրի մակերևույթի անհավասարաչափ տաքացումը, բարձր լեռնային շրջաններում ձյան հալոցքը բերում է հզոր կոնվեկտիվ հոսանքների առաջացման` հաճախ են դիտվում հորդառատ բնույթի տեղումներ, որոնք ուղեկցվում են ամպրոպներով:
Միջին ամսական ջերմաստիճանը հանրապետությունում կազմում է +9.6°C: Միջին օրական ջերմաստիճանը համեմատաբար ցածր է, առաջին տասնօրյակում` +8.20C, այնուհետև աստիճանաբար բարձրանում է երրորդ տասնօրյակում հասնելով +10.9°C: Միջին ամսական ջերմաստիճանը առավել բարձր է Արարատի և Արմավիրի մարզերում, Վայոց ձորի և Սյունիքի հովիտներում, Արագածոտնի նախալեռներում` +17…+18°C: Գեղարքունիքում, Արագածոտնի լեռնային շրջաններում և Շիրակում՝ +8…+10°C, բարձր լեռնային շրջաններում (3000 մետրից բարձր) այն դեռևս բացասական է` -0.5°C, այստեղ դեռ ձյան տեսքով տեղումների հավանականությունը պահպանվում է:
Արարատյան դաշտում և Սյունիքի հովիտներում արդեն մայիսի առաջին օրերին դիտվում է միջին ջերմաստիճանի կայուն անցումը +15°C բարձր, որը համարվում է ամռան սկիզբ: Լեռնային շրջաններում մայիսի կեսից դիտվում է միջին օրական ջերմաստիճանի կայուն անցումը +10°C բարձր:
Չնայած ջերմաստիճանային ֆոնը ամսվա ընթացքում բարձր է, լեռնային շրջաններում ողջ ամսվա ընթացքում պահպանվում է ցրտահարության վտանգը, ըստ որում երբեմն զգալի ինտենսիվությամբ, որը կարող է կորստաբեր ազդեցություն ունենալ գյուղատնտեսական մշակաբույսերի վրա:
Կարդացեք նաև
Բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը լեռնային շրջաններում կարող է նվազել մինչև -8…-10°C: Արարատյան դաշտում, Տավուշի մարզում, Սյունիքի հովիտներում ամսվա առաջին տասնօրյակում մինչև -10C, իսկ առավելագույն ջերմաստիճանը կարող է հասնել +35…+38°C (Արմավիր, Մեղրի):
Ջերմաստիճանի օրական տատանումները զգալի են` միջինը 8-10°C, իսկ առանձին դեպքերում հասնում են 20-22°C:
Առավել սառը մայիսներ դիտվել են 1931, 1937, 1963, 1972, 1992, 2002 թթ, երբ ամսական միջին ջերմաստիճանը նորմայից ցածր է եղել 1-2 աստիճանով:
Առավել տաք մայիսներ եղել են 1941, 1958, 1989, 1996, 2012թթ, երբ ամսական միջին ջերմաստիճանը նորմայից բարձր է եղել 2-3 աստիճանով:
Արևափայլի տևողությունը ավելանում է 180-200 ժամով: Ամպամած օրերի թիվը գերակշռում է: Պարզ օրերի թիվը նվազագույնն է տարվա ընթացքում (1- 4 օր):
Տեղումների առավելագույն քանակը դիտվում է մայիսին և միջինը կազմում է 92մմ, տեղումներով օրերի թիվը` միջինը 17-20 օր: Ամենից շատ տեղումներ դիտվում են Լոռիում 120-130մմ, ամենաքիչը՝ Արարատի, Արմավիրի մարզերում` 40-50մմ: Առանձին տարիների օրական տեղումների քանակը հասել է ամսական նորմային: Տեղումները մայիսին հաճախ հորդառատ բնույթ են կրում:
Առավել խոնավ մայիսներ դիտվել են 1966, 1975, 1983, 1986, 2002, 2010թթ, երբ տեղումների քանակը հանրապետության առանձին հատվածներում կրկնակի գերազանցել է ամսական նորման:
Առավել չոր մայիսներ եղել են 1930, 1935, 1941, 1958, 1960, 1989թթ, երբ տեղումներ քանակը եղել է ամսական նորմայի կեսից էլ պակաս:
Հարաբերական խոնավությունը հանրապետությունում միջինը կազմում է 68%: Այն մարտի և ապրիլի համեմատությամբ քիչ է ավելանում, իսկ առանձին շրջաններում լինում է ավելի ցածր: Արարատի և Արմավիրի մարզերում օդի հարաբերական խոնավությունը ամենացածրն է` 52-55%:
Մայիսին ամպրոպային գործունեությունը ակտիվանում է: Ամպրոպներով օրերի թիվը հանրապետությունում միջինը կազմում է 10-13օր (առանձին տարիներին այն հասել է 20-22 օր): Մեծանում է կարկուտի հավանականությունը` միջինը ամիսը 1-3 օր, Տաշիրում 8 օր: Մայիսին ավելի է մեծանում ջերմաստիճանային տարբերությունը հովտային և լեռնային շրջանների միջև, որով պայմանավորված մեծանում է լեռնահովտային շրջանառությունը, արդյունքում դիտվում է քամու ուղղության լավ արտահայտված օրական ընթացքը` օրվա առաջին կեսին քամին փչում է հովիտներից դեպի լեռներ, իսկ երեկոյան` լեռներից հովիտներ: Հանրապետությունում քամու արագությունը որոշակիորեն մեծանում է, զգալիորեն փոքրանում է անդորրի քանակը:
Սևանա լճի 2020թ. մարտ ամսվա ջրային հաշվեկշիռը
Սևանա լճի ավազանում մարտին ամսական միջին ջերմաստիճանը եղել է 0.7…3.7°C, որը նորմայից բարձր է եղել 4…5 աստիճանով:
Ամսվա ամենաբարձր ջերմաստիճանը գրանցվել է մարտի 11-ին՝ 11.0…14.0°C, երբ օրական միջին ջերմաստիճանը նորմայից բարձր է եղել 6…10 աստիճանով։
Ամսվա ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է մարտի 19-ին և 23-ին՝ -8.0…-3.0°C (Մասրիկում՝ մարտի 5-ին՝ -10.0°C), երբ օրական միջին ջերմաստիճանը նորմայից բարձր է եղել 1.8…4.2 աստիճանով:
Ամսվա ընթացքում տեղումների քանակը կազմել է նորմայի 20-70%։
Ամսվա ընթացքում գետերով ջրի մուտքը Սևանա լիճ` 48.79 մլն.խոր.մ կազմել է նորմայի 95%, տեղումների քանակը լճի մակերևույթի վրա եղել է 16.1 մլն.խոր.մ, որը կազմել է նորմայի 39%, գոլորշացումը լճի մակերևույթից եղել է 46.7 մլն.խոր.մ, որը կազմել է նորմայի 174%։
Սևանա լճի մակարդակը ամսվա ընթացքում բարձրացել է 1 սմ-ով և կազմել՝ 1900.45մ։
| Ջրային հաշվեկշռի տարրերը | Ը ն դ ա մ ե ն ը (մլն. մ3) | |||||
| Ըստ տասնօրյակների | ամսվա ընթացքում | |||||
| 1 | 2 | 3 | ||||
| ՄՈՒՏՔ | ||||||
| Լիճը թափվող գետերով | 14.39 | 16.0 | 18.4 | 48.79 | ||
| Արփա-Սևան ջրատարով մուտք գործած ջրի ծավալը. այդ թվում ստորերկրյա ներհոսքը | 5.09 | 7.70 | 4.75 | 17.54 | ||
| Տեղումները լճի մակերևույթի վրա | 1.80 | 11.0 | 3.30 | 16.1 | ||
| Ստորերկրյա հոսք | 2.60 | 2.60 | 2.70 | 7.90 | ||
| Ընդամենը | 23.88 | 37.30 | 29.15 | 90.33 | ||
| ԵԼՔ | ||||||
| Հրազդան գետով | 0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 | ||
| Գոլորշացում լճի մակերևույթից | 19.9 | 9.90 | 16.9 | 46.7 | ||
| Ստորերկրյա հոսք | 0.40 | 0.40 | 0.40 | 1.20 | ||
| Ընդամենը | 20.3 | 10.3 | 17.3 | 47.9 | ||
| Կուտակում (նվազում) | 0.00 | 0.00 | 12.7 | 12.7 | ||
| Բացարձակ անկապք | 3.58 | 27.0 | -0.85 | 29.73 | ||
| Հարաբերական անկապք % | 15.0 | 72.4 | 2.83 | 32.9 | ||
| Բնութագրեր | Լճի մակարդ. մ | Լճի մակերեսը.կմ2 | Լճի ծավալը. կմ3 | |||
| Ամսվա առաջին օրը | 1900.44 | 1277.940 | 38.1003 | |||
| Ամսվա վերջին օրը | 1900.45 | 1278.035 | 38.1130 | |||
| Միջին ամսական | 1900.44 | 1277.940 | 38.1003 | |||
Մակարդակի փոփոխությունը ամսվա ընթացքում 0.01 (մ)
Մակարդակի փոփոխությունը 01.01.20 31.03.20 ընթացքում 0.02 (մ)
31.03.19 և 31.03.20 մակարդակի տարբերությունը -0.01 (մ)
Հիդրոմետ ծառայություն
