Արցախի նախագահական ընտրությունների դեռ առաջին փուլի ժամանակ, երբ դեռևս արտակարգ իրավիճակ հայտարարված չէր, ինչպես ես, այնպես էլ շատ-շատերը, կորոնավիրուսի վարակի տարածման վտանգի հետ կապված բարձրաձայնել էինք, որ այդ ռիսկը շատ մեծ է և պարտադիր պետք է ընտրությունների անցկացումը հետաձգել մինչև հարմար ժամանակ, սակայն, ցավոք լսող չեղավ և այնուամենայնիվ, այն տեղի ունեցավ ու ընտրությունները տեղափոխվեցին երկրորդ փուլ, որը պետք է տեղի ունենա ապրիլի 14-ին:
Ապրիլի 12-ին Արցախի իշխանությունն, այնուամենայնիվ, կայացրեց խոհեմ որոշում. հայտարարեց արտակարգ իրավիճակ, որի կետերից մեկը՝ Արցախում ապրիլի 14-ին կայանալիք նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլը չի հետաձգվի, որն ամեն դեպքում, տարատեսակ կարծիքների տեղիք է տալիս: Հավանաբար, Արցախի սահմանադրությունն այդ հնարավորությունը տալիս է, սակայն որքան էլ փորձեն պահպանել որոշման մեջ առկա սահմանափակումները, այնուամենայնիվ վարակի տարածման վտանգը շատ մեծ է: Որքան էլ փորձ արվի զերծ մնալ մարդկային կուտակումներից և խստիվ պահպանել պահանջվող սոցիալական հեռավորությունը, այնուամենայնիվ վարակի տարածման վտանգը շատ մեծ է:
Բնական հարց է առաջանում՝ մի՞թե աշխարհում կգտնվի մեկ այլ երկիր, որտեղ իշխանության համար բնակչության առողջությունից ավելի կարևոր ու առաջնային բան կա, որին կարելի է ստորադասել բնակչության առողջությունը: Ուզենք, թե չուզենք, արտակարգ իրավիճակի այս որոշումը կարծես դրա մասին է փաստում, այնպես որ, չափազանցրած չեմ լինի, եթե ասեմ, որ հիշյալ որոշման այդ կետը կամ նորմալ չի քննարկվել, կամ Արցախյան ճակատամարտի ճակատագիրը միմիայն որոշում է՝ հենց ապրիլի 14-ին կայանալիք ընտրության երկրորդ փուլի անցկացմամբ:
Իսկ, եթե այս վերջին ենթադրությունը սխալ հիպոթեզ է, ապա այդ որոշման մեջ՝ ընտրությունների անցկացման վերաբերյալ կետը՝ մեղմ ասած, աբսուրդի ժանրից է: Անկեղծ ասած, ես տեղյակ չեմ, թե աշխարհի որևէ ժողովրդավարական երկրում, որևէ ժամանակ արտակարգ իրավիճակի պայմաններում անցկացվել է նախագահական ընտրություն, թե ոչ և եթե անգամ անցկացվել է, ապա դա ինչպիսի որոշիչ բացառություն կարելի է որակել, այնպես որ, չեմ կարծում, որ սա հենց նմանատիպ դեպքերից է և արժե, անպայման, գնալ այդ բացառության ճանապարհով: Իսկ ի±նչ է պատահել, 30-ից ավելի տարիներ պատերազմող Արցախում, որն այդ ընթացքում չափազանց մեծ ծախսեր է կատարել, նպատակահարմար չի համարում, որ նախընտրական շրջանում՝ այդ ծախսերի համեմատությամբ, ևս մի քանի կոպեկի լրացուցիչ ծախս է արել և չի ուզում, որ դա իզուր կորչի, որի պատճառով էլ որոշել է չհետաձգել ու այդ օրն անպայման անցկացնել ընտրությունների երկրորդ փուլը:
Կարդացեք նաև
Սակայն, չէ՞ որ Արցախում կա օրինական ընտրված իշխանություն, որին հենց նույն սահմանադրությունը կարող է լիազորել իրացնել իշխանությունը՝ գոնե մինչև արտակարգ իրավիճակի վերջնաժամկետը: Իսկ եթե, այս որոշումն իր մեջ, այնուամենայնիվ, պարունակում է նաև պետական գաղտնիքի որոշակի տարրեր, ապա իշխանությունները թող բարի լինեն ժողովրդին գոնե հպանցիկ բացատրել, թե ինչո՞ւ է պարտադիր և ինչո±վ է պայմանավորված, որ ընտրությունները պետք է անցկացվեն հենց այդ օրը: Համոզված եմ, որ այդ դեպքում ամեն ինչ՝ այսպես ասած, կընկնի իր տեղը և ժողովուրդն ամեն ինչ ճիշտ կհասկանա ու հանգիստ սրտով կիրացնի իր նորմալ ընտրությունը…: Այլապես, տպավորություն է ստեղծվում, որ ստեղծված էքստրեմալ իրավիճակում, բնակչության առողջությունը վտանգելով, փորձում են մեկ անձի հարց լուծել…
Անանիա ՄԱՂԱՔՅԱՆ
Հայաստանի Ճարտարագիտական Ակադեմիայի թղթակից անդամ
