Խորհրդային կինոյի լեհ կոմսուհու պատմությունը
Բեատա Տիշկեւիչին Լեհաստանում անվանում էին Լեհաստանի ամենագեղեցիկ դեմքը, կինոյում նա հիմնականում արիստոկրատների է մարմնավորել, քանի որ ինքն էլ իրականում կոմսուհի էր:
Kulturologia.ru-ն որոշ դրվագներ է ներկայացրել ճանաչված դերասանուհի Բեատա Տիշկեւիչի կյանքից: ԽՍՀՄ-ում նա նույնքան սիրված է եղել, ինչպես իր հայրենիքում:
Բեատա Տիշկեւիչը ծնվել է Վարշավայում` ազնվական ընտանիքում: Խորհրդային հանդիսատեսի համար նրա տաղանդը բացահայտել է Անդրոն Կոնչալովսկին՝ դերասանուհուն հրավիրելով նկարահանվել իր «Ազնվականության բույնը» (1969թ.) կինոնկարում:
Կարդացեք նաև
Ո՞վ էր Բեատա Տիշկեւիչը եւ ի՞նչ կապ ուներ խորհրդային կինոյի հետ: Նրա հայրը կոմս էր, նման մի ընտանիքից էլ մայրն էր: Աղջիկը մեծացել է ապահով ընտանիքում: Նրա ծնողները ամուսնալուծվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին եւ հայրը մեկնել է Անգլիա: Իսկ Բեատան եղբոր ու մոր հետ մնացել է Լեհաստանում եւ ճաշակել կարիքի դառնությունը: Նա երազում էր դերասանական կարիերայի մասին, եւ ահա ստանում է առաջարկ նկարահանվելու «Վրեժ» (1957թ.) կինոնկարում։ Այդ ժամանակ նա 16 տարեկան էր:
1960-ական թվականներին նա նկարահանվել է մի քանի ֆիլմերում, սակայն նրա հաջողությունը Ալեքսանդր Ֆորդի «Ազատության առաջին օրը» կինոնկարի հետ է կապվում։ Բեատան նկարահանվել է նաեւ Անջեյ Վայդայի «Սամսոն», «Մոխիր» եւ «Ամեն ինչ վաճառքի» կինոնկարներում, ընդհանրապես աշխատել է լեհական կինոյի ամենահայտնի ռեժիսորների հետ։ 1970-ական թվականներին հիմնականում նկարահանվում էր արտասահմանում:
Ինչպես արդեն նշվեց, ԽՍՀՄ-ում Բեատան հայտնի դարձավ Անդրոն Կոնչալովսկու «Ազնվականության բույնը» կինոնկարով։ Այդ տարիներին նկարահանվել է «Մարիսիան եւ Նապոլեոնը», «Տիկնիկ», «Կյանքից առավել թանկ», «Բալզակի մեծ սերը» եւ այլ ֆիլմերում։ Ֆրանսիայում ապրելու տարիներին էլ նկարահանվել է Կլոդ Լելուշի «Էդիտն ու Մարսելը» կինոնկարում։
Ինչ վերաբերում է Կոնչալովսկու հետ հանդիպմանը, դա ճակատագրական է եղել դերասանուհու համար: Նրանք հանդիպել են 1961-ին՝ Մոսկվայի կինոփառատոնի ժամանակ, որտեղ Բեատան ծանոթացել է նաեւ Սերգեյ Միխալկովի հետ: Ավելի վաղ Կոնչալովսկու հետ եւս մի քանի առանձին հանդիպում էր կայացել:
Բեատայի ու Կոնչալովսկու միջեւ սիրավեպ էր ծնվել: Ռեժիսորը հանուն սիրած էակի պատրաստ էր ամեն ինչի: Մի անգամ նույնիսկ վաճառել էր ռոյալը՝ Բեատայի համար թանկ նվեր գնելու համար: Բեատան երկար տարիներ պահպանում էր Կոնչալովսկու նամակները: Հետագայում խոստովանում է, որ նրա հետ շփվելուց հետո դժվար է այլ տղամարդկանց ընկալելը, բոլորը ձանձրալի են թվում:
Իր՝ «Գերադասելի խաբեություն» գրքում Կոնչալովսկին անդրադարձել է իրենց հարաբերություններին, կրքոտ համբույրներին ու կարոտակեզ նամակներին. «Բեատան ոչ թե ինձ հետ ամուսնացավ, այլ Վայդայի: Գուցե տարօրինակ թվա, բայց ես միշտ զգացել եմ, թե ինչպես է ինձ Վայդան խանդել նրա հանդեպ»: Վայդայի հետ ամուսնությունն էլ, սակայն, «փլուզվել» է: Երբ Բեատան վերադառնում է ԽՍՀՄ՝ նկարահանվելու «Ազնվականության բույնը» ֆիլմում, նրան սկսում է սիրահետել ՎԳԻԿ-ի երրորդ կուրսի ուսանող Վալերի Պլոտնիկովը, որը լուսանկարում էր կինոնկարի նկարահանումների ընթացքը: Սա հարուցում է Կոնչալովսկու խանդն ու զայրույթը: Բանը հասնում է նրան, որ Կոնչալովսկին ապտակում է դերասանուհուն:
«Ապտակն այնքան ուժեղ էր, որ թվաց, թե գլուխս ուսերիցս կպոկվի: Ես որոշեցի, որ ոչ մի վայրկյան չպետք է այստեղ մնամ, պետք է փախչել ոտքով, ինքնաթիռով, գնացքով, ավտոստոպով, ինչով հնարավոր է…»,-հետագայում հիշում է դերասանուհին: Ապա հավելում, որ երբ հուզված վազել է, նրա հետեւից փորձել է հասնել ռեժիսորը ու խնդրել, որ հենց այդպես խաղա: «Լաց եղիր ու այդպես խաղա, եթե ուզում ես նույնիսկ կիտրոն կտամ՝ ասաց ինձ Անդրոնը: Այդ պահին մտածեցի՝ այ քեզ ցինիկ, ցինիկ, բայց աշխարհում ամենասիրելի մարդը»,-գրել է դերասանուհին:
1980-ական թվականներին, վերադառնալով Լեհաստան, Բեատա Տիշկեւիչը նկարահանվում էր հիմնականում երկրորդական դերերում։ Նա հանդես է եկել նաեւ «Նոր ամազոնուհիներ», «Սեքս առաքելություն», «Եվրոպական պատմություն», «Վա Բանկ 2», «Երկու լուսին», «Նամակներ Մ-ին» եւ այլ ֆիլմերում։ Վերջին տարիներին Բեատա Տիշկեւիչը ընդգրկվում է կինոփառատոների ժյուրիի կազմում, զբաղվում է լուսանկարչությամբ, ակտիվ հասարակական գործունեությամբ: 2015-ին նա կոմսուհու է մարմնավորել լեհական մի ֆիլմում: Դերասանուհին ասում է՝ 80 տարեկանում դժվար թե ազնվական տիկնոջ դեր խաղա, որովհետեւ, միեւնույն է, իր կեցվածքն արդեն հուշում է իր ծագման մասին:
Պատրաստեց՝ Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆԸ
«Առավոտ» օրաթերթ
21.03.2020
