Դալմայի այգիների տարածքում ընթացող շինարարական աշխատանքների կասեցման վերաբերյալ Արեւելյան գործընկերության քաղաքացիական հասարակության ֆորումի Հայաստանի Ազգային Պլատֆորմը հայտարարություն է տարածել` մտահոգություն հայտնելով Դալմայի այգիներում ընթացող կառուցապատման վերաբերյալ:
«Ներկա պահին Երեւանի Դալմայի այգիներում ընթանում է կառուցապատում՝ ՀՀ կառավարության 11.01.2018թ. թիվ 5-Ա որոշման հիման վրա: Այդ որոշումն «օրինականացնելու» միտումով, որոշումից մեկ (1) տարի անց՝ 09.01.2019թ.-ին, ոչ ճիշտ եւ թերի ՇՄԱԳ-ի հիման վրա ՀՀ ՇՄՆ «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը տվել է դրական փորձաքննական եզրակացություն:
Սույն հայտարարությամբ խնդրում ենք անհապաղ կասեցնել այդ կառուցապատման ընթացքը՝ անորոշ ժամանակով, ներքոնշյալ պատճառներով.
- Վերջերս հանրությանը հայտնի դարձավ, որ Դալմայի այգիներում առկա մի քանի պատմական հուշարձաններից մեկը շինարարների կողմից հողին է հավասարեցվել:
Այս մասին «Հանրային իրազեկման եւ մոնիտորինգի կենտրոն» ՀԿ նախագահ Մարի Չաքրյանը, 02.12.2019թ. տեղեկություն ստանալու հարցմամբ, իրազեկել է ՀՀ գլխավոր դատախազին, նշելով, որ նոյեմբերի 16-ից սկսած՝ ՀՀ գրեթե բոլոր լրատվամիջոցները հայտարարել են, որ այդ տարածքում 16-17 դարերի գինու հնձան է քանդվել:
Կարդացեք նաև
Այս ամենի արդյունքում ենթադրվում էր, որ համաձայն ՀՀ քր. Դատ. Օր-ի 175 եւ 176 հոդվածների, դատախազությունն անհապաղ ձեռնամուխ պետք է լիներ մի քանի քրեական գործեր հարուցելուն.
1000-ամյակների պատմություն ունեցող լանդշաֆտի եւ պատմամշակութային հուշարձանի առկայության պայմաններում շինթույլտվություն տալու, «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման եւ փորձաքննության մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի 1-ին կետի 8-րդ ենթակետի պահանջի խախտմամբ՝ շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությունը ոչ ճշգրիտ եւ/կամ թերի անցկացնելու եւ դրական եզրակացություն տալու, հուշարձանի վայրում կառուցապատում թույլատրելու, 11.01.2018թ. թիվ 5-Ա որոշման ՇՄԱՓ-ը՝ որոշումից մեկ տարի անց կազմելու եւ այլ գործերով:
- Կառավարության վերոնշյալ 11.01.2018թ. թիվ 5-Ա որոշման 8.2 կետով սահմանված էր, որ «Պարկ Գրուպ» ՍՊ ընկերությունը պետք է փոխհատուցի «որոշման 3-րդ կետում նշված հողամասի նկատմամբ սահմանված կարգով օգտագործման իրավունք ունեցող անձանց, ինչպես նաեւ հողամասի փաստացի օգտագործողներին»:
Այդ կետը լիարժեք չի իրականացվել: Իրենց հողատարածքներում հողօգտագործողների կողմից կառուցված շենք-շինություններն առանց տերերի գիտության եւ ներկայության քանդվում են (հիմնականում ոչ աշխատանքային օրերին եւ ժամերին, հիմա նաեւ ոստիկանության օժանդակությամբ): Իրենց հողատարածքները եւ տները կամավոր լքել չցանկացող հողօգտագործողներին ահաբեկում են, եղել է նաեւ մեքենայով հողօգտագործողի վրա քշելու փորձ (Մալաթիայի ոստիկանությունում գործ է հարուցված): Քրեական գործ կա հարուցված նաեւ հողօգտագործողի ստորագրությունը կեղծելով լիազորագիր կազմելով՝ հողօգտագործողի անունից նոտարով գործարք կատարելու համար:
- Կառավարության 5-Ա որոշումը կայացվել է ՀՀ օրենսդրության մի շարք դրույթների խախտմամբ, օրինակ. Ըստ ՀՀ օրենսդրության եւ միջազգային Կոնվենցիաներով ստանձնած պարտավորությունների՝ հողօգտագործողներին փոխհատուցելու խնդիրը պետք է կարգավորված եւ ավարտված լիներ նախքան կառավարության կողմից որոշումը կայացնելը: Ընդ որում, փոխհատուցումը պետք է կատարվեր՝ ելնելով միասնական, բոլորի համար ընդունելի սակագնով (ոչ պակաս, քան կադաստրային արժեքը), եւ ոչ թե՝ կամայական:
Այդ որոշման ընդունմանը պետք է նախորդած լիներ ոչ միայն հողօգտագործողների համարժեք եւ լիարժեք փոխհատուցումը, բնականաբար՝ նաեւ նրանց հասցվելիք վնասի նախնական հաշվարկը, նրանց ունեցած տարածքների վրա առկա ծառերի, բուսատեսակների, շենք-շինությունների գույքագրումն ու գնահատումը: Շահագրգիռ հանրությունը պետք է որոշման ընդունման ամենավաղ փուլից ակտիվ եւ գործուն մասնակցություն ունենար այդ որոշման կայացմանը: Ինչը չի արվել:
- ՀՀ Աժ 09.03.2004թ. որոշմամբ Հայաստանը վավերացրել է Լանդշաֆտի Եվրոպական Կոնվենցիան, որի դրույթները եւս խախտվել են: Հնագետների պնդմամբ՝ Դալմայի այգիներում կա առնվազն 3000-ամյա խաղողի այգիների լանդշաֆտ, որը մասամբ արդեն ոչնչացվել է, մնացածն է ոչնչացման եզրին է:
- Համաձայն ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության 1.12.2019թ. թիվ 34/14-1/29043-19 գրության՝ ԿԳՄՍ աշխատանքային խումբն իրականացրել է դաշտային աշխատանքներ եւ հետազոտություններ եւ փաստել, որ նշված տարածքում առկա են պատմական, հնագիտական, ազգագրական եւ ճարտարապետական արժեք ունեցող օբյեկտներ, որոնց կապակցությամբ առաջարկ է ներկայացված. կազմել այդ շինությունների վկայագրերը՝ դրանց պատմամշակութային հուշարձանի կարգավիճակ տալու նպատակով: Այդուհանդերձ, շինարարական աշխատանքները չեն դադարեցվել, եւ պատմական արժեքները շարունակում են ոչնչացվել:
- Պետական փորձաքննական եզրակացության (թիվ ԲՓ01 01.09.2019) փորձաքննական պահանջներ բաժնի 4-րդ պարբերությամբ ամրագրված է, որ «Ծրագրի» շրջանակներում կատարվող շինարարական աշխատանքների ընթացքում պատմամշակութային եւ հնագիտական շերտերի ի հայտ գալու դեպքում հետագա աշխատանքները պետք է իրականացվեն համապատասխան մասնագետի՝ հնագետի եզրակացությունն ստանալուց հետո: Այսինքն՝ շինարարական աշխատանքները պետք է դադարեցվեին, մինչեւ հնագետի կողմից եզրակացություն ստանալը:
- ՀՀ Հողային օրենսգրքի 23-րդ հոդվածի համաձայն՝ պատմական եւ մշակութային արժեքների ու պատմական միջավայրի պահպանության, հնագիտական ու ճարտարապետական հուշարձանների զբաղեցված հողամասերը համարվում են պատմական եւ մշակութային հողեր: Այդպիսի հողամասերի վրա արգելվում է դրանց նպատակային ու գործառնական նշանակությանը հակասող ցանկացած գործունեություն»:
«Առավոտ» օրաթերթ
14.01.2020
