Գրականագետ Դավիթ Գասպարյանը «Փաստի» հետ զրույցում ասում է՝ մեր ելակետը հայն է, Հայաստանն ու հայկականությունը։
«Այնտեղ, որտեղ հայը, Հայաստանը և հայկականությունը սեղմվում են կամ դուրս են մղվում, դա արդեն մտահոգիչ է։ Ի՞նչ է նշանակում բուհերից հանել այս առարկաների ուսուցումը։
Դժբախտաբար, մեր դպրոցները բարձր որակի կրթություն չեն տալիս, և աշակերտը հիմնավոր պատրաստվածությամբ չի մտնում բուհ։
Եվ բացի դա, բոլորը բանասեր կամ պատմաբան չեն դառնում, որ այդ առարկաները սովորեն։ Մարդը դառնում է ֆիզիկոս, քիմիկոս կամ այլ մասնագետ։
Կարդացեք նաև
Նա պարտավոր է շատ լավ իմանալ իր ժողովրդի պատմությունը, լեզուն և գրականությունը, որովհետև այս երեքը կրում են ազգային հիշողություն։
Իսկ եթե մենք ազգային հիշողությունը կտրում ենք, ուրեմն տակը ուրիշ՝ վատ բաներ են մնում։
Կոպիտ սխալ է նաև այս երեք առարկաների ուսուցումը բուհերի ցանկությանը թողնելը։ Դա նշանակում է լուրջ բաներին մատների արանքով նայել։
Ի դեպ, այս առարկաները բուհերում ոչ թե մեկ կամ երկու կիսամյակ պետք է դասավանդվեն, այլ 2-3 տարի և հիմնավոր ձևով։ Այս առարկաները հանելու, կրճատելու նախադրյալներից մեկն էլ այն է եղել, որ որոշ բուհերում դրանց ուսուցումը կրել է ձևական բնույթ։
Դրանց ուսուցումը բուհերում պետք է լրջացնել, պարտադիր դարձնել ստուգարքները և քննությունները»,ասում է Գասպարյանը։
Նա կարծում է, որ Հայաստանը Հարվարդի համալսարանի հետ համեմատելը մի քիչ լուրջ չէ այն առումով, որ Հարվարդի համալսարանի միայն մեկ տարվա ֆինանսավորումն այնքան է, որքան, օրինակ՝ Ռուսաստանի բոլոր բուհերի ֆինանսավորումը միասին վերցրած։ «Հայաստանի մասին էլ չեմ ասում։
Նրանք ուրիշ են, նրանց պահանջները ուրիշ են, դրանք միջազգային բարձրագույն կենտրոններ են, որոնք հասել են այդ մակարդակին։ Բացի դա, հարցը հետևյալ կերպ պետք է դնենք՝ մենք մասնագետ ենք պատրաստում Հայաստանի՞, թե՞ արտասահմանի համար։
Հայաստանի համար պատրաստված հայ մասնագետը պարտավոր է իր մայրենի լեզուն, գրականությունը և պատմությունը շատ լավ իմանալ, որովհետև այդ մարդը վաղը կամ մյուս օրը պատգամավոր, հանրային գործիչ է դառնալու։
Բա այդ գրագիտությունը չունենա՞»,-ընդգծում է զրուցակիցը։
Գրականագետը, սակայն, համաձայն է այն կարծիքների հետ, որ բուհերում հայոց լեզվի ուսուցմանը լրիվ այլ պահանջներ պետք է ներկայացվեն։
«Տարբեր ոլորտների մասնագետները պարտավոր են իմանալ իրենց մասնագիտական ոլորտի եզրույթաբանությունը, խոսքը տերմինների մասին է։
Իմանան և՛ միջազգային եզրույթները, և՛ դրանց հայերեն տարբերակները։ Եթե նրանք բուհում հայոց լեզու առարկան չեն անցնում, նրանց և՛ խոսքն է դառնում ոչ հայերեն, և՛ գիրը, և՛ եզրույթաբանությունը։
Այս սկզբունքով մայրենի լեզուն պետք է դասավանդել բոլոր բուհերում, ընդ որում՝ ոչ թե միասնական, նույն ծրագրով, այլ ամեն բուհ մասնագիտական իր յուրահատկությամբ պիտի տեղայնացնի, և մարդը վարժվի իր մասնագիտական ոլորտում հայերեն գրագետ խոսելուն»,-ասում է Գասպարյանը։
Նա ընդգծում է՝ լրջագույն խնդիր կա դպրոցներում մայրենիի, օտար լեզուների և առհասարակ մյուս առարկաների ուսուցման հարցում։
«Դպրոցներում լեզուների ուսուցման դրվածքը, մասնավորապես մայրենիի, ինչպես նաև օտար լեզուների ուսուցումը, պետք է բարձր մակարդակի վրա լինի։
Երեխան պետք է դպրոցն ավարտի և անթերի տիրապետի հայերենին, իսկ մյուս լեզուների պարագայում կարողանա հաղորդակցվել, կարդալ։
Մեզ մոտ, դժբախտաբար, դպրոցներն ավարտում են ոչ այդ իմացություններով։ Բուհ ընդունվողներն, իհարկե, պարապում են կրկնուսույցների մոտ, բայց դա հիշողության մեջ շատ չի մնում, ընդունվում են բուհ և մոռանում են, որովհետև տևական ուսուցում չի եղել։
Լեզվի և ընդհանրապես տարբեր առարկաների ուսուցումը մեր դպրոցներում լուրջ բնույթ չի կրում։
Կան, իհարկե, լավ դպրոցներ և ուսուցիչներ, բայց կան նաև մատների արանքով նայողներ։ Եթե ուսուցիչը ցանկացած գրական երկ չի կարդացել, նա այլևս չի պահանջում դա իր աշակերտից։
Մեր խնդիրը պետք է լինի՝ ամրապնդել դպրոցը, ազգային ոգին ուժեղացնել, ամեն ինչ անել, որ դա ծառայի հայ մարդու ազգային կերպարի խորացմանը, որովհետև այդ կերպարն է, որ նրան հայ է պահում այս վիթխարի աշխարհում, երբ գայթակղություններն անսահման են» ։
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
