Չնայած ժամանակին ձեւավորված սպասումներին, այնուհանդերձ Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած կառավարությունը եւս վարկային գումարներից հրաժարվելու մտադրություն չունի եւ պատրաստվում է այդ առումով իրականացնել ոչ պակաս ագրեսիվ քաղաքականություն, քան նախորդներն էին իրականացնում։ Ու որքան էլ իշխանության քաղաքական թիմը ժամանակին քննադատում էր նախորդներին՝ երկիրը պարտքերի մեջ թաղելու համար, այսօր արդարացնում է նոր վարկերի ներգրավումը։
Իսկ այն, որ իշխանափոխությունից հետո պետական պարտքի աճը դանդաղել է, դեռ չի նշանակում, թե կառավարությունը դադարել է պարտք վերցնել։ Խնդիրն ընդամենը նախատեսված ծրագրերի իրականացման հետ է կապված։ Իշխանափոխությունից հետո դրանք հետ են մնացել ժամանակացույցերից։ Եվ, որ ավելի վատ է, կառավարությունը չի կարողանում գործընթացները վերադարձել բնականոն հուն, ինչի հետեւանքով տպավորություն է ստեղծվում, թե վարկերի ներգրավումը սառեցվել է։
Վարկերի ներգրավումից կառավարությունը չի հրաժարվել եւ չի էլ պատրաստվում հրաժարվել։ Այն այսօր գտնվում է երբեւէ արձանագրված ամենաբարձր կետում։
Պաշտոնական տվյալներով պետական պարտքը հատել է 7 մլրդ դոլարի սահմանագիծը։ Այս տարվա հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ այն կազմել է 7 մլրդ 51 մլն դոլար։
Կարդացեք նաև
Տարվա ընթացքում պետական պարտքն ավելացել է 129 մլն դոլարով։ Եթե մինչև վերջերս դա արտահայտվում էր միայն ներքին պարտքի աճի տեսքով, ապա հիմա սկսել է ավելանալ նաեւ արտաքին պարտքը։ Ընդ որում, գերազանցապես կառավարության պարտավորությունների գծով։ Կենտրոնական բանկն արտաքին պարտքերի ներգրավման առումով շատ ավելի պասիվ է։ Պատահական չէ, որ տարվա ընթացքում այն ունեցել է նույնիսկ պարտավորությունների կրճատում։ Անցած տարվա վերջի 550 մլն դոլարից ԿԲ արտաքին պարտքն իջել է մինչև 512 միլիոնի։ Այսինքն՝ 38 միլիոնով կրճատվել է։
Պետք է ենթադրել, որ պասիվ պարտքային այս քաղաքականությունը կապված է ԿԲ արտաքին պահուստների համալրման հետ։ Ներքին ֆինանսական շուկայում այս տարի նկատվող տարադրամի առատությունը թույլ է տվել զգալիորեն ավելացնել պահուստները, եւ հավելյալ վարկային միջոցների ներգրավման անհրաժեշտություն, ըստ էության, չկա։
Եթե մինչեւ վերջերս Նիկոլ Փաշինյանը հպարտանում էր, որ իր կառավարությանը հաջողվել է նվազեցնել արտաքին պարտքը, ապա հիմա արդեն այդպես չէ։ Կառավարության արտաքին պարտքն առաջին անգամ հատել է 5 մլրդ դրամի սահմանը։ Հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ այն կազմել է 5 մլրդ 31 մլն դոլար։ Արտաքին պարտքի ակտիվ համալրում է տեղի ունեցել հատկապես սեպտեմբերի ընթացքում։ Այդ ամսին կառավարության պարտավորությունները դրսի ֆինանսական կազմակերպությունների ու դոնոր երկրների նկատմամբ ավելացել է միանգամից 123 մլն դոլարով։
Մինչեւ վերջերս կառավարությունը շատ ավելի ակտիվ պարտքային քաղաքականություն էր իրականացնում ներքին շուկայում։ Դրա հետևանքով ներքին պարտքը սկսել էր արագորեն ավելանալ։ Դժվար է ասել, կառավարությունը մտափոխվե՞լ է, թե՞ ոչ, բայց սեպտեմբերին ներքին պարտքը դադարել է համալրվել։ Ավելին, նախորդ ամսվա համեմատ՝ նույնիսկ նվազել է։
Հակոբ ՔՈՉԱՐՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «168 ժամ» թերթի այսօրվա համարում
