Անցած անգամ, երբ ռուսական կողմը 10 տոկոսով ավելացրեց Հայաստանին մատակարարվող գազի գինը, դա այնքան էլ ցավոտ չընդունվեց, որովհետև ներքին սակագների փոփոխության անհրաժեշտություն չառաջացավ։ Բայց այս անգամ նման հավանականությունը գրեթե զրոյական է։ Ու ինչքան էլ խոսքը 30 տոկոսանոց թանկացման մասին չէ, ենթադրվում է, որ ներմուծման նույնիսկ ոչ մեծ բարձրացումն ազդելու է ներքին սակագների վրա։ Բազմիցս հայտարարվել է, որ գազամատակարար ընկերության ներքին ռեսուրսներն անսահման չեն՝ սակագների բարձրացումը զսպելու համար։
Թեև դեռ պարզ չէ, թե հետագայում ինչ խնդիրների կարող է հանգեցնել նախորդ թանկացման ազդեցությունը ներքին սակագների մեջ չներառելը։ Այդ փուլում նպատակը սակագների բարձրացում թույլ չտալն էր։ Հետևանքները երևալու են հետագայում։ Չի բացառվում, որ դա արտահայտվի նաև գազամատակարարման համակարգի նկատմամբ հերթական պարտքի գոյացման տեսքով։
Ժամանակը կտա այդ հարցի պատասխանը։ Իսկ այս պահին առաջնայինը գազի ներմուծման նոր գինն է։ Սպառողներին հետաքրքրում է այն, թե դա ինչպես կարող է ազդել ներքին սակագների վրա, ինչից տնտեսության ու հասարակության սոցիալական վիճակի կախվածությունը չափազանց զգայուն է։
Թանկացման բեռը, ինչպիսին էլ այն լինի, կրելու է սպառողը։ Ներքին սակագների բարձրացումը լրացուցիչ ծախս է ինչպես տնտեսության, այնպես էլ՝ հատկապես բնակչության համար։ Դա ազդում է տնտեսության բազմաթիվ ոլորտների վրա՝ հանգեցնելով ապրանքների ու ծառայությունների սպառման գների բարձրացման։ Նվազում է ներքին արտադրության մրցունակությունը, ինչն առանց այն էլ լուրջ խնդիր է արտաքին շուկաներում հայկական ապրանքների իրացման համար։
Կարդացեք նաև
Սրանք խնդիրներ են, որոնց կառավարությունը չի կարող մատների արանքով նայել։ Բայց մյուս կողմից՝ դա չի նշանակում, թե այն մանևրելու մեծ պաշար ունի։ Որքան էլ Հայաստանը՝ շնորհիվ նախորդ իշխանությունների, ունի գազի ներմուծման այլընտրանքային հնարավորություն՝ ի դեմ Իրան-Հայաստան գազատարի, այնուհանդերձ այս պահին մեզ համար ամենամրցունակը ռուսական գազն է։ Այն, ըստ ամենայնի, այդպիսին կլինի նաև սպասվող թանկացումից հետո։ Որևէ կասկած չկա, որ ռուսական կողմը չի գնա Հայաստանին մատակարարվող գազի գնի այնպիսի բարձրացման, որ այն այլևս մրցակցային չլինի իրանական գազի նկատմամբ։
Հակոբ ՔՈՉԱՐՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «168 ժամ» թերթի այսօրվա համարում
