Առանց անբարեացակամութեամբ կամ կողմնապաշտութեամբ ամբաստանուելու, նոյնիսկ սխալ մտածած ըլլալու մեղանչումը յանձն առնելով, Հայաստանի պարզ քաղաքացիի եւ սփիւռք(ներ)ի դեռ հայրենասէրի աչքով դիտենք կացութիւնը եւ պատկերները, լսենք ըսուածները, հեռատեսիլային վիճարկումները, անխուսափելիօրէն կ’ունենանք հոգեկան ընկճուածութիւն, dépression, դէպրեսիա: Պարզ մարդիկ պարզ հայերէնով պիտի ըսէին, որ իրենց քունը կը փախցնեն:
Ո՞վ կրնայ հակառակը պնդել, որ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան արագ հակազդեց Ռոբերտ Քոչարեանի երաշխաւորութեամբ բանտէն դուրս գալու դատարանի որոշման: Ան զանգուածին կոչ ըրաւ փակելու դատարաններու դռները, անխորհուրդ եւ կրքոտ որոշում մը, անտեսելով իշխանութիւններու բաժանման սահմանադրական օրէնքը:
Դատարանը ազատ չէր արձակած Ռ. Քոչարեանը, ան կը մնայ միշտ ամբաստանեալի վիճակին մէջ եւ պիտի դատուի: Վարչապետը կարիք ունէ՞ր շրջանցելու օրէնք, իրաւունք եւ սահմանադրութիւն, դատարաններու մուտքը փակելու կոչ ընելով զանգուածին:
20 մայիսի Նիկոլ Փաշինեանի ժողովուրդին ուղղած կոչը շարունակութիւնն է սկսած եւ չաւարտող յեղափոխութիւն համարուող ամբոխայնացման (populisme) եւ հակասահմանադրական է: Պէտք է յստակութեամբ եւ անվարան ըսել, որ գործադիր իշխանութեան պետը բրտօրէն միջամտեց դատական իշխանութեան մարզին մէջ, հակառակ անոր որ ըսած էր, թէ պէտք էր յարգուէր իշխանութեան երեք բաղկացուցիչներէն իւրաքանչիւրի անկախութիւնը:
Կարդացեք նաև
Եթէ զանգուածային լրատուամիջոցները հանրային կարծիքը ըստ արժանւոյն լուսաբանէին, ժողովուրդը չէր հետեւեր եւ վարչապետը երկիրը չէր առաջնորդեր ներկայ բեւեռացումներուն:
Նիկոլ Փաշինեանի «յեղափոխութիւնը» վերականգնումի յոյս բերած էր, որ պիտի յարգուէին օրէնք եւ իրաւունք: Իսկ այդ իրաւունքը կը ճշդուի սահմանադրութեան օրէնքներով, ոչ իշխանաւորի կամքով: Նոյն հունով, դատաւորի իրաւասութիւնը կը ճշդուի օրէնսգիրքով եւ կը հսկուի օրէնքներու պահակ Սահմանադրական Դատարանին կողմէ:
Մէկ բան որոշ է. մարդիկ, հետեւաբար անոնցմով գոյացած խումբեր, ինչ ալ անոնց ծաւալը, չեն կրնար ըսել, թէ ի՛նչ պէտք է ընէ դատաւորը, ի՛նչ վճիռ պէտք է արձակէ: Անպարկեշտ դատաւորը կարելի է կարգի հրաւիրել, ամբաստանել եւ դատել, բայց ոեւէ պարագայի անոր պէտք չէ հրահանգել իր ընելիքը: Պէտք չէ մոռնալ նաեւ, որ ամենէն արդար դատաւորն անգամ չի կրնար ամբողջովին զերծ մնալ ենթակայականութենէ (subjectivité):
Նախագահ Արմէն Սարգսեանի հնարաւորութիւնները չնչին են դէպքերու ընթացքին վրայ կարենալ ազդելու համար, բայց երկրին մէջ չգտնուելով հանդերձ, ան հանդարտութեան եւ զգուշութեան կոչ ըրաւ: Կացութիւնը մտածելու կը մղէ նաեւ նախագահի երկրի կառավարման մէջ ունեցած-չունեցած իրաւունքներուն մասին, հետեւաբար՝ պաշտօնի վարկի:
Կարծէք այս բոլոր իրարանցումներուն մէջ մոռցուած են երկրի տնտեսութիւնը եւ տագնապալի այլ երեւոյթներ, ինչպէս աշխատավարձերը, գործազրկութիւնը, թոշակները եւ ներդրումները՝ որոնք չեն գար: Տեւաբար կը խօսուի արհեստագիտական մարզի մէջ զանազան յաջողութիւններու եւ աշխատատեղերու մասին, բայց անոնք բաւարար կ’ըլլա՞ն զանգուածային գործազրկութիւնը յաղթահարելու: Երկիրը բաւարար գործ կրնա՞յ հայթայթել մասնագէտներու այս նոր դասակարգին… Թէ անոնց գործազրկութիւնն ալ պիտի յանգի արտագաղթի:
Մարք ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայրենիք» շաբաթաթերթի այս համարում
