Երեւան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի կողմից Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների վերաբերյալ գործի վարույթը կասեցնելու եւ ՍԴ դիմելու որոշումը շարունակում է քննարկման թեմա մնալ: «Անկախ դատավոր» ՀԿ նախագահ, նախկին դատավոր Պարգեւ Օհանյանը կարծում է, որ Սահմանադրական դատարանը իրավասու չէ քննել դատարանի դիմումը:
– Պարոն Օհանյան, կմանրամասնե՞ք, ինչո՞ւ Սահմանադրական դատարանը իրավասու չէ քննել դատարանի դիմումը:
– Ես ինչպես հասկացա՝ դատարանը երկու հիմքով է դիմել Սահմանադրական դատարան՝ մեկը անձեռնմխելիության, մյուսը՝ օրենքի կիրառության: Անձեռնմխելիության մասով, օրենքն ինչ է ասում, ասում է՝ վարույթն իրականացնող մարմինը (քննիչը կլինի, դատախազը, թե դատարանը) իրավունք ունի գործի վարույթը կասեցնել անձեռնմխելիության հիմքով, եթե այդ անձի անձեռնմխելիությունից զրկելու համար անհրաժեշտ է գործընթաց: Այսինքն՝ եթե մեղադրյալը պատգամավոր է, ապա քննիչը կասեցնում է գործի քննությունը, դատախազի հետ դիմում է Ազգային ժողով՝ անձեռնմխելիությունից զրկելու միջնորդությամբ, որպեսզի իրենք կարողանան այդ անձի նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնել եւ խափանման միջոց ընտրել:
Կամ, օրինակ, եթե դատավոր է մեղադրյալը, էլի պիտի կասեցնի գործի վարույթը, դիմի Բարձրագույն դատական խորհուրդ, որպեսզի ստանա համաձայնություն եւ այլն: Հիմա այս դեպքում դրա անհրաժեշտությունը չկա, որովհետեւ հատուկ իրավասու մարմին գոյություն չունի, որ նախկին նախագահին զրկի իր այսպես կոչված անձեռնմխելիությունից: Այսինքն՝ սա ընդհանուր իրավասության դատարանի գնահատման հարց է, որը պետք է անի դատարանը դատաքննության վերջում դատավճիռ կայացնելիս՝ գնահատելով բոլոր ապացույցները, փաստարկները եւ այլն, նաեւ՝ անդրադառնալով անձեռնմխելիությանը:
Կարդացեք նաև
Ինչ վերաբերում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածի (սահմանադրական կարգը տապալելը) կիրառելիությանը, եթե այդպես է ձեւակերպված որոշման մեջ, նույնպես կիրառելիությունը Սահմանադրական դատարանի գործը չէ: Սահմանադրական դատարանը իրավասու է իրավական նորմի, օրենքի հակասահմանադրականությունը որոշել, բայց հակասահմանադրականության հիմք, ըստ իս, չկա, չեմ ասում հիմնավոր կասկած, որը պահանջում է օրենքը եւ հենց Սահմանադրությունը: Այսինքն՝ դատարանը, համոզված եմ, չէր կարող հիմնավորել, որ կոնկրետ այս հոդվածը, որով մեղադրանք է առաջադրվել, չի համապատասխանում Սահմանադրության էսինչ հոդվածին կամ էս– էս հոդվածի ընդհանուր հոդվածներին, առավել եւս՝ այս հոդվածը երեւի միակ հոդվածն է Քրեական օրենսգրքում, որ հենց ինքը սահմանադրական նորմ է, այսինքն` ինքը սահմանադրական կարգի տապալման հիմքում դնում է Սահմանադրության 1– 5-րդ հոդվածները եւ 6-դ հոդվածի 1֊ ին մասը (ՀՀ ՔՕ 300.1 հոդվածը սահմանում է՝ Սահմանադրական կարգը տապալելը՝ Սահմանադրության 1-ից 5-րդ հոդվածներով կամ 6-րդ հոդվածի աոաջին մասով նախատեսված որեւէ նորմը փաստացի վերացնելը, որն արտահայտվում է իրավական համակարգում այդ նորմի գործողության դադարեցմամբ): Հիմա սրա ինչը կարող է լինել հակասահմանադրական, բնականաբար, չկա նման բան:
Ինչ վերաբերում է, որ պետք է որոշվի սահմանադրականության հարցը, որովհետեւ ընդունվել է 2009 թվականին, ապա դա էլի դատարանի գնահատման հարց է, էլի դատարանը պետք է որոշի՝ այս հոդվածով առաջադրված մեղադրանքը հիմնավո՞ր է, թե՝ ոչ, եթե ոչ, ապա Քրեական օրենսգրքի որ հոդվածով պետք է մեղադրանք առաջադրվի, եթե գտնի, որ այս հոդվածը կիրառելի չէ, որովհետեւ արարքի կատարման պահին գոյություն չի ունեցել, ապա պետք է կիրառի արարքի կատարման պահին գոյություն ունեցող համապատասխան հոդվածը, որովհետեւ այնպես չէ, որ այդ արարքը քրեորեն հետապնդելի չի եղել 2008 թվականին, այն ժամանակ եղել է 300 հոդվածը, եւ այդ հոդվածը նույնպես նախատեսել է սահմանադրական կարգի տապալմանը ուղղված գործողությունների կատարում: Ես միշտ ասել եմ, որ այս արարքը ավելի շատ համապատասխանում էր բռնությամբ իշխանությունը պահելու հանցակազմին եւ միգուցե եւ սահմանադրական կարգի տապալմանը, բայց իհարկե չմոռանանք, որ վերջին հաշվով պետք է որոշի դատարանը, հետո հաստատի Վճռաբեկ դատարանը, որից հետո նոր միայն մեղադրյալը կամ մեղադրյալները իրավունք ունեն, սպառելով դատական բոլոր ատյանները, դիմել Սահմանադրական դատարան՝ իրենց նկատմամբ կիրառված նորմի սահմանադրականությունը որոշելու համար:
ՏԱԹԵՎ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Հայկական ժամանակ» թերթի այսօրվա համարում
