«Ռոբերտ Քոչարյանը եղել է բարձրագույն իշխանություն եւ ուզում է հետ վերադառնալ: Ես իրենից սպասվելիք փոփոխություններ չեմ տեսնում եւ այդ առումով վտանգներ չեմ տեսնում: Ավելին ասեմ, չեմ ուզում, որ ինքը վերադառնա: Ես ավելի շատ վտանգներ տեսնում եմ այն մարդկանցից, ովքեր ուզել են եւ չեն հասել ու այսօր նախանձով են նայում այդ բարձունքներին հասած մարդկանց».- «Առավոտի» հետ զրույցում ասաց «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը:
«Այն, ինչ որ տեղի ունեցավ Շուշիում`սեղանի շուրջ, որտեղ կենացներ էին ասվում, զարմանալի միասնական էր եւ ինձ շատ ուրախացրեց: Տպավորություն ունեի, որ նախորդ օրվա բանավեճը տարբեր մարդկանց մեջ էր եղել»,- «Առավոտի» հետ զրույցում ասաց «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը` պատասխանելով հարցին`բոլորը եւ միշտ խոսում են միասնականության մասին, Շուշիի ազատագրման 27-ամյակի միջոցառումները, դրանց հրավիրյալների եւ մասնակիցների ցանկը փաստո՞ւմ է մեր միասնականությունը: Հիշեցնենք, դրանց չէին մասնակցում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, Սերժ Սարգսյանը, Սամվել Բաբայանը, Ռոբերտ Քոչարյանը կալանավորված է`«Մարտի 1-ի» գործով: «Նախորդ օրվա» բանավեճ ասելով, Արամ Սարգսյանը նկատի ունի Արցախի գործող նախագահ Բակո Սահակյանի եւ նախկին նախագահ Արկադի Ղուկասյանի դիմումը`ՀՀ դատախազին, Ռոբերտ Քոչարյանի խափանման միջոցը փոխելու մասին: ՀՀ գլխավոր դատախազությունից պատասխանեցին, որ հարցն իրենց տիրույթում չէ, այն դատարանում է: Իսկ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն, իր վերջին մամուլի ասուլիսում, պատասխանելվ այդ հարցին` ասել էր. «Հիմա բանտում է նաեւ Արցախի հերոս Մանվել Գրիգորյանը, ինչո՞ւ նրա համար չեն միջնորդում, ինչո՞ւ չեն պահպանում սկզբունքը: Հնարավո՞ր է Արկադի Ղուկասյանի կամ Բակո Սահակյանի նախագահության օրոք Արցախի հերոս բանտարկված լիներ: Եթե նրանց թվում է, որ Մանվել Գրիգորյանին մեղսագրված արարքն ավելի ծանր է, քան Ռոբերտ Քոչարյանինը, չափազանց սխալվում են: Քոչարյանին մեղսագրվող արարքը շատ ավելի ծանր է»:
«Ես ինձ համար հասկացա մի բան, որ թե գործող վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, թե Բակո Սահակյանը, թե Արկադի Ղուկասյանը, թե ընդհանրապես բոլորը, այդ թվում նաեւ ես, մեկ խնդիր ենք ուզում լուծել` ինչպե՞ս անել, որ եղբորս ասած` Շուշին` 50, 500, 5000 տարի հետո էլ մերը լինի: Այս խնդրի առումով, չեմ կարծում, որ կա մարդ, որը միասնական չէ: Այդ թվում նաեւ նրանք, ովքեր այսօր բանտում են»,- ասաց մեր զրուցակիցը` հավելելով, որ իր պատկերացմամբ՝ այլ խնդիր կա. «Մարդկանց որոշակի թիմ, որն անցել է այդ ճանապարհը եւ որոշակի ներդրում ունի այդ ճանապարհի մեջ, համարում է, որ ինքն առավելություն ունի եւ այդ առավելությունից օգտվել է ու այսօր խնդիրներ են առաջացել հանրության եւ այդ մարդկանց մեջ: Բայց այստեղ էլ, ես ինձ բռնեցի մի մտքի վրա` մեր էպոսի շատ սիրելի հերոսը՝ Սասունցի Դավիթը, երբ գառնարած էր, առյուծ, վագր, գայլ… ինչ ասես հավաքեց ու գյուղ բերեց (ծիծաղում է- Ն.Գ.): Ինքը երկու անգամ ներեց Մսրա Մելիքի մորը, երրորդ անգամը զարկեց. բայց ինքը հաղթեց, չէ՞»: Արամ Սարգսյանն ասում է՝ ինքն այն մարդկանցից չէ, ովքեր էպոսը Սուրբ գիրք են համարում, ավելին՝ ինքը Սուրբ գիրքն ավելին համարողներից է, բայց մեր ազգային ինքնություն էպոսից, կարծում է, համերաշխության խնդրում անպայման հետեւություններ անել է պետք:
Արդեն տեւական ժամանակ կալանքի տակ գտնվող ՀՀ երկրորդ նախագահը օրերս հայտարարել էր, որ ինքը միանում է ձեւավորվող նոր ընդդիմադիր բեւեռին եւ պայքարելու է գործող իշխանության դեմ: Հարցին` ներքաղաքական պայքարը թեժ փո՞ւլ է մտնում, Արամ Սարգսյանը պատասխանեց. «Բացարձակ այդպես չեմ կարծում: Ռոբերտ Քոչարյանը եղել է բարձրագույն իշխանություն եւ ուզում է հետ վերադառնալ: Ես իրենից սպասվելիք փոփոխություններ չեմ տեսնում եւ այդ առումով վտանգներ չեմ տեսնում: Ավելին ասեմ, չեմ ուզում, որ ինքը վերադառնա: Ես ավելի շատ վտանգներ տեսնում եմ այն մարդկանցից, ովքեր ուզել են եւ չեն հասել ու այսօր նախանձով են նայում այդ բարձունքներին հասած մարդկանց»: Թե ովքե՞ր են այդ գործիչները, մեր զրուցակիցն անուններ չի հնչեցնում, թողնում է լրագրողների մեկնաբանություններին: Միայն ասում է, որ նրանք մարդիկ են, ովքեր էլի Հայաստանի եւ Ղարաբաղի միասնականությունն են ուզում, էլի հաղթանակ են ուզում, բայց Հայաստանում ու Ղարաբաղում իրենք ամենից շատ սիրում են իրենց. «Ես շատ ուզում եմ, որ այս իշխանությունն էլ այդպիսին չլինի: Որ այն գործը, որը որ սկսել են` հանուն երկրի, պետության եւ ժողովրդի, շարունակեն այդպիսին եւ իշխանության ուժը, հզորությունը, իշխանության ունեցած հմայքն իրենց չտանի»: Հետաքրքրվեցինք` գործող իշխանության ներկայացուցիչների մոտ «ճիշտ ուղուց» շեղվելու նախադրյալներ տեսնո՞ւմ է: «Իշխանությունն այդպիսի հատկություն ունի, ուղղակի մարդը կդիմանա՞ դրան, թե՞` չէ: Ես նաեւ մարդկանց գնահատում եմ իշխանության գալուց հետո իրենց քայլվածքից, խոսելու ձեւից, կոստյումի կոճկած կոճակից, փոխկապի կապելու ձեւից: Իշխանության մեջ եղածներից շատ քիչ մարդիկ կան, որոնց կարող եմ թվարկել, որ չեն փոխվել. առաջինն իմ եղբայրն էր` Վազգեն Սարգսյանը: Օրիգինալ չեմ լինի, որ ասեմ` ինքը բացի իմ եղբայրը լինելուց, իմ հերոսն է, որը շատ ավելին է: Պիտի ասեմ, որ այսօրվա իշխանության մեջ, իշխանությունն այդ առումով, ամենաքիչ փոփոխությունը տվել է Նիկոլ Փաշինյանին: Չզարմանաք ասածիցս, բայց ընդհանուր սեղանի շուրջ կենաց ասելու, ուտելիքները զգալու, մարդկային փոխհարաբերությունների առումով, ինքն այսօր իմ ճանաչած Նիկոլ Փաշինյանն էր (նկատի ունի Շուշիում կայացած տոնական ճաշկերույթի ժամանակ- Ն.Գ.): Նախօրեին` մամուլի ասուլիսում, ինչ-որ ինքը խոսում էր, իմ ճանաչած Նիկոլ Փաշինյանը չէր, որովհետեւ ես համարում եմ, որ ՀՀ-ն չունի ավելի բարեկամ երկիր, քան Արցախը: ՀՀ վարչապետն ու Արցախի նախագահն ունեն ուղիղ կապ, կարող են իրար զանգել, խոսել, եղբայրս լիներ, նաեւ հայհոյեր` ասեր, ինչի՞ եք այդպես արել. ավելի լավ է այդպես, քան նստել մամուլով խոսել, երեք կետով մեղադրել` գիտեիք-չգիտեիք, ղարաբաղցուն պաշտպանում եք, հայաստանցուն չեք պաշտպանում (նկատի ունի Ռոբերտ Քոչարյանի խափանման միջոցը փոխելու շուրջ Արցախի նախագահների դիմումը եւ ՀՀ վարչապետի պատասխանը-Ն. Գ.)… Սրանք իմ սրտով չեն»:
Կարդացեք նաև
Դիտարկմանը, որ այլք Նիկոլ Փաշինյանի մոտ այլ փոփոխություններ էլ են նկատում, մասնավորաբար այն, որ նախկինում ինքը սուպերվարչապետական համակարգի խիստ քննադատ էր, իսկ այժմ այդ հենարանով է առաջ գնում, Արամ Սարգսյանը պատասխանեց. «Ես Նիկոլ Փաշինյանին քննադատում եմ այն բաներում… չմտածեք, որ ես նման ցանկություն ունեմ (խոսքն իշխանության գալու մասին է-Ն. Գ), որովհետեւ, եթե ես նման ցանկություն ունենայի` իր փոխարեն լինելու, ես էլ ռուսներին կգովեի: Այսինքն, իմանալով, որ դեռ տասը տարի այս երկրում իշխանությունների լինել-չլինելու հարցը որոշվելու է նաեւ Ռուսաստանում, ես ռուսներին քննադատում եմ` դրանով իսկ օգնելով գործող իշխանություններին` Ռոբերտ Քոչարյանից սկսած մինչեւ Նիկոլ Փաշինյան: Ես խնդիր չեմ դրել` իմ իշխանության գալու, ես խնդիր եմ դրել` իմ երկրին օգնելու: Բայց ես Նիկոլ Փաշինյանի սուպերվարչապետության խնդրում չեմ քննադատելու, որովհետեւ իր փոխարեն միգուցե ես էլ այդպես վարվեի` անկախ նրանից, որ ընդդիմություն եղած ժամանակ այլ կարծիք եմ հայտնել»: Թե ինչո՞ւ` մեր զրուցակիցը բացատրում է. «Եթե ԱԺ-ում ներառված բոլոր կուսակցությունները, համարյա թե հիմնավորում են ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին, որ իրենք ավելի հավատարիմ կլինեն իրեն կամ Ռուսիոյին, քան թե Նիկոլ Փաշինյանին եւ երբ որ Հայաստանի ԱԱԾ-ի, բանակի, ներքին գործերի բարձրաստիճան պաշտոնյաներն ավարտել են ռուսական համապատասխան կրթական հաստատությունները, իսկ Ռուսաստանում բոլոր ուժայիններին կանչում են եւ ասում են, որ իմ իրավահաջորդը դու ես… ինձ էլ են այդ նույն բաներն արել: Այսինքն, այդ մարդիկ խնդիր ունեն այս երկրում անընդհատ ազդեցություն ունենալ: Այդ պարագայում, այդ կառույցներին բերել ԱԺ եւ գործոն դարձնելը` սեփական դիրքերի տակ ռումբ ունենալ է նշանակում: Եթե ԱԺ-ում լիներ մեկ-երկու արեւմտյան արժեք ունեցող կուսակցություն, վստահաբար, Նիկոլ Փաշինյանը այդ քայլին չէր գնա: Իսկ այս պարագայում, բնականաբար, ինքը տեսնում եւ հասկանում է, թե ինչ կա, ինչ չկա: Անկեղծ ասեմ, ես էլ, հարյուր տոկոս համոզված լինելով, որ կառավարման այս համակարգում, քաղաքական առումով, պիտի ներքին գործերն ու ԱԱԾ-ն լինեին նախարարություն, հարյուր տոկոս համոզված լինելով, որ կառավարման այս համակարգը չի լուծելու այն խնդիրները` տնտեսական, քաղաքական, հայրենադարձության, ինչը դրել է այս իշխանությունը եւ դա ասել եմ նաեւ իրենց, միեւնույն ժամանակ, կոնկրետ այս խնդրում Նիկոլ Փաշինյանին չեմ քննադատում. ես էլ նույնը կանեի: Ես միշտ գործող իշխանություններին` Ռոբերտ Քոչարյանից մինչեւ Նիկոլ Փաշինյան, քննադատել եմ այն բաներում, ինչը ես կանեի, եթե լինեի իրենց փոխարեն: Ես պոպուլիստ չեմ: Դրա համար ես քվե չեմ հավաքում: Իրենք մեծ քվե ունեն, հանրությունն իրենց է վստահել եւ պիտի անեն քայլեր, որ հաջորդ ընտրություններում ընտրվեն, որովհետեւ պատմությունն այլ փորձեր է ցույց տվել. օրինակ՝ Վրաստանում, ընտրեցին նրան, ում ուզում էին, հետո ընտրեցին նրան, ով փող ունի` Իվանիշվիլին, Ուկրաինայում ընտրեցին Յուշենկոյին, ով իրենցից էր, ազնիվ էր, մաքուր էր, բիզնեսի մարդ չէր, հետո ընտրեցին Պորոշենկոյին, ով փող ուներ: Աշխարհն այսպիսի գործընթացների մեջ է, հետխորհրդային հանրապետություններում մարդիկ սովորում են ընտրության եւ ընտրությունն իրենց համար ոչ թե ինձ եւ ձեզ նման մարդկանց մեջ է, այլ փող ունեցողների եւ փող չունեցողների, շատ աղքատների եւ շատ հարուստների: Մենք, չգիտես ինչու, որ գաղափարների առումով երբեք միջակ չենք եղել, այս խնդրում միջակ ենք»:
Զրույցը` ՆԵԼԼԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
«Առավոտ» օրաթերթ,
11.03.2019
