«Ուզում եմ վստահություն հայտնել, որ սա բազմակողմանի, բազմավեկտոր եւ համահայկական գործընթացի սկիզբն է: Բոլորիս այստեղ հավաքել է խորը մտավախությունը, որ մենք ունենք մեր երկու պետականությունների վերաբերյալ»,- Արցախում ընթացող «Հայաստան-Արցախ ռազմավարական դաշինք» ֆորումի ընթացքում ասաց 1992-95թթ ՀՀ նախագահի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան, 1994-95թթ. Հայաստանի Ազգային անվտանգության պետական վարչության պետ Դավիթ Շահնազարյանը:
«Այսօր մենք ապրում ենք մի աշխարհում, որտեղ գոյություն չունի միջազգային իրավունք, գոյություն չունի անվտանգության այն համակարգը, որը ձեւավորվել էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո: Այս իրավիճակում առավել կարեւոր եմ համարում, որ Հայաստան- Արցախ ռազմավարական դաշինքից հետո նոր կապ հաղորդվի Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման գործընթացին: Սա համայն հայության խնդիրն է: Եվ այս խնդիրը բանակցային սեղանի վրա չէ, որ լուծվելու է, իշխանությունների կողմից չէ, որ միայն լուծվելու է»,- ասաց նա:
Ըստ նրա, խնդիրն այս տարբերակով հնարավոր է լուծել. «Կան երկրներ, որոնց խորհրդարաններում ավելի քան հնարավոր է ճանաչման խմբեր ձեւավորել, ԱՄՆ, Ֆրանսիա եւ այլն: Այս ուղղությամբ պետք է մեծագույն աշխատանք տարվի: Խոսվեց հիբրիդային պատերազմի մասին, եւ այդ պատերազմում պետք է կարողանալ առաջ տանել մեր շահերը, որովհետեւ արտաքին քաղաքականության ողնաշարը կրկնակի ստանդարտներն են: Եկեք չբողոքենք որեւէ երկրից, որ կիրառում է կրկնակի ստանդարտներ, քանի որ առանց կրկնակի ստանդարտների գոյություն չունի արտաքին քաղաքականություն: Բայց կրկնակի ստանդարտները օգտագործել ներքին քաղաքականությունում, դա արդեն դառնում է աղետ»:
Դավիթ Շահնազարյանի կարծիքով, բանակցային գործընթացում անհրաժեշտ է մեզ ձեռնտու օրակարգ, դաշնակիցների, բարեկամների նոր ձեռքբերումներ`չմոռանալով կարեւոր հարցը. «Բանակցություններով խաղաղություն չի լինելու: Եկեք միամիտ չլինենք: Բանակցություններով քաղաքական կարգավորում չի լինելու, քանի որ հակառակորդի նպատակը, ոչ թե այսպես ասած «գրավված տարածքները», եւ այն հողը, որտեղ մենք հիմա գտնվում ենք՝ գրավելն է, այլեւ հայոց պետականությունների ոչնչացումն է: Իրենք ցանկանում են օգտվել ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրավիճակից եւ դա լուծել: Մենք պետք է սրան պատրաստ լինենք»:
Կարդացեք նաև
Անվտանգության մասին խոսելիս, ըստ Դավիթ Շահնազարյանի, մենք պետք է ի նկատի ունենանք միացումը՝ Արցախի միջազգային ճանաչման եւ միջազգային սուբյեկտ դարձնելու միջոցով: «Երբ որ այսօր ակտիվացած ուժերը խոսում են խաղաղության մասին… ի՞նչ խաղաղության մասին է խոսքը, ո՞րն է խաղաղությունը: Կապիտուլյացիա ստորագրելն էլ է խաղաղություն կողմերի համար: Խաղաղությունը բարձր արժեք է: Բայց Արցախի անկախությունը, Հայաստանի անկախությունը, մեկ հայրենիք՝ երկու պետությունը, դրանք շատ ավելի բարձր արժեքներ են: Խաղաղությունը չի տրվում սեմինարներով, խաղաղությունը նվաճվում է, այն խաղաղությունը, որը մեզ պետք է»:
Դավիթ Շահնազարյանը հիշեցնում է`2011 թվականից մշտապես ասվում է, որ Ադրբեջանի ռազմական ներուժը քսան անգամ գերազանցում է Հայաստանինը եւ Արցախինը, Խորհրդային միության փլուզումից հետո էլ ասում էին, որ Ադրբեջանը հինգ անգամ ավել սպառազինություն ունի, նրա մարդկային ներուժն ավելի մեծ է եւ որեւէ ռազմական հաջողություն լինել չի կարող. «Սրանք թյուր պնդումներ են, որոնք աշխատում են մեր դեմ: Ես համոզված եմ, որ սպառազինությունների մակարդակով մենք արդեն մոտ ենք այն իրավիճակին, ինչը որ ութսունականներին ասում էին Խորհրդային միության եւ ԱՄՆ-ի մասին: Մենք մոտ ենք այն իրավիճակին, որ Ադրբեջանի համար կենաց եւ մահու խնդիր է լինելու նոր, արկածախնդիր պատերազմը»: Նա համամիտ է տեսակետների հետ, որ անվտանգության համար կարեւորագույն տարր է նաեւ ուժեղ տնտեսությունը:
Նա կարեւորում է, որ այս հարցերի շուրջ չունենանք քաղաքական տարաձայնություններ, ինչպես չենք ունեցել Արցախի պատերազմի ժամանակ: Այժմ էլ տեսնում է կոնսենսուսը. «Մեր մեծագույն նվաճումներից մեկը, այն համախմբումն էր հայության, որը 2016-ի ապրիլին ցուցադրվեց, ինչը դրսում շատ շատերին մտահոգել էր: Հիմա փորձ է արվում սեփ խրել դրա մեջ»:
Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
