Ըստ ՀՀ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանի՝ ՀՅԴ-ն առաջին անգամ 20 տարիների ընթացքում հայտնվել է լուսանցքում:
«Առավոտ» օրաթերթի հետ զրույցում ՀՀ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանն ամփոփեց նոր իշխանության գործունեության մեկ տարին, Քաղաքացու օրը, ՀՅԴ-ի եւ «Լուսավոր Հայաստանի» վարած քաղաքականությունը:
-Ի՞նչ տվեց մեզ այս մեկ տարին, քանի որ իշխանության հասցեին հնչում են քննադատություններ, որ մեկ տարվա ընթացքում շոշափելի արդյունքներ չկան:
-Մեկ տարին լրանում է մայիսի 8-ին: Իսկ կատարված աշխատանքի ծավալի առումով կարծում եմ՝ մեկ տարվա ճիշտ ամփոփում կարող ենք անել այս տարի դեկտեմբերի 9-ից հետո: Հեղափոխությունից հետո փաստացի ՀՀ-ում երկու իշխանություն գոյություն ուներ: Կար կառավարություն եւ ԱԺ, որը կառավարության հետ գրեթե չէր համագործակցում: Այն օրենքները, որոնք հրատապ էին, փոփոխության ենթակա, ԱԺ կողմից ունենում էին բավականին տխուր ճակատագիր, ինչին ականատես եղանք նաեւ հոկտեմբերի 2-ին: Այն դավադրություն էր, ԸՕ փոփոխությունների մերժումն էր, որը նույնպես կարեւորագույն խնդիր էր: Տարին ամփոփելու համար մի քիչ կարող ենք սպասել: Ասել, թե ոչինչ չի եղել, արդարացի չէ: Կան բազում դրական տեղաշարժեր: Կան մեծ թվով համայնքային ծրագրեր՝ դպրոցների վերանորոգում, աշխատավարձերի բարձրացում, հիփոթեքային վարկերի տոկոսադրույքի իջեցում երիտասարդ ընտանիքների համար:
Կարդացեք նաև
-Շարքային քաղաքացին ավելի լա՞վ է սկսել ապրել:
-Ես քաղաքացիների հետ շատ եմ շփվում: Տարբեր մտածելակերպեր կան: Կան մարդիկ, որոնք սպասում են, որոնք դժգոհ են, այդ մարդիկ մտածում էին, որ փոփոխությունները միանգամից տարօրինակ կախարդական ձեւով պիտի տեղի ունենային: Բայց թե որտեղից, ինչ կերպ պետք է տեղի ունենային, այս դեպքում բախվում են մարդկանց սպասումներն ու իրականությունը: Կան քաղաքացիներ, որոնք ասում են՝ իրենց կյանքը փոխվել է: Իրենք զգում են իրենց որպես քաղաքացի: Առաջին փոփոխությունը մարդիկ փաստեցին խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ: Երբ գնում էինք հեռավոր գյուղեր, մարդիկ ասում էին, որ չենք պատկերացնում, որ նման ազատ ընտրություններ կարող էին լինել՝ առանց ճնշումների, ահաբեկումների: Այն, որ դժգոհություններ կան, որ ինչ-որ բան ճիշտ չի գնում, այդ մասով լավ աշխատում է մեդիան՝ վատաբանելու, միայն բացասական լուրեր, չճշտված տեղեկություններ տարածելու, ֆեյք էջերով հարձակումներ գործելու մեխանիզմը: Ու իրականում շփվելով քաղաքացու հետ՝ կարող եմ ասել, որ հիմնականում դա տեղի է ունենում ֆեյսբուքյան տիրույթում: Մարդկանց հետ շփվելիս հասկանում ենք՝ չնայած նրան, որ ունեն խնդիրներ, մարդիկ հավատում են, վստահում են: Հիմա ունենք այն, ինչ չենք ունեցել վերջին գրեթե 30 տարիների ընթացքում: Փոփոխությունները կան եւ գնալով կշատանան: Երբ ինձ հասարակ քաղաքացին ասում է՝ ես հեղափոխությունից առաջ չէի ուզում, որ տղաս բանակ գնար, բայց երբ վարչապետի տղան ծառայում է, ես ինձ իրավունք չեմ վերապահում մտածել, որ իմ տղան չի կարող գնալ: Դա արդեն փոփոխություն է:
-Արդյոք ֆեյքերի բացահայտումը ԱԱԾ-ի գո՞րծն է, կարծիքներ են հնչում, որ մարդիկ իրավունք ունեն կեղծանվամբ հանդես գալ, որ ապրիլյան հեղափոխությունից սկսած՝ Նիկոլ Փաշինյանի օգտին էլ են բազմաթիվ կեղծ նորություններ տարածվել՝ գազ են բաց թողնելու եւ այլն:
-Գազ բաց թողող ֆեյքերը մեզ հետ կապ չունեին, դրանք ուղղորդվող, մարդկանց մեջ ահաբեկումներ տարածող ֆեյքեր էին: Ես չգիտեմ՝ մեզ մոտ մարդիկ, որոնք ֆեյքեր ունեն եւ դրանցով փորձում են որեւէ մեկին ինչ-որ բան ասել, հասկացնել: Երբեք բաց խոսելու խնդիր չենք ունեցել եւ՚ ընդդիմություն եղած ժամանակ, առավել եւս հիմա: Կարծում եմ՝ ֆեյքերով խոսելը խնդիր ունեցող մարդկանց վարքագիծ է: Հենց այն ֆեյք էջի վերաբերյալ, որի հետ կապված ձերբակալություն տեղի ունեցավ, անկեղծ ասած՝ ինքս էի այդ էջի հետ կապված հանցագործության մասին հաղորդում տվել: Աշխարհում ոչ մի երկիր, կառավարություն ֆեյքերից զերծ չի մնում: Վերջերս լսում էի տարբեր երկրների փորձն ու տեղեկացա, որ նույնիսկ կիբերանվտանգության օրենքներ կան, ինչը կարգավորում է մեդիա դաշտը: Կարծում եմ՝ մենք նման օրենքի անհրաժեշտություն պիտի ունենանք, որ կարգավորվի ֆեյքերի գործունեության դաշտը: Այդ ժամանակ արդեն ԱԱԾ-ն գործ չի ունենա: Օրենքով կկարգավորվի: Հարցի հրատապ լուծման համար ԱԱԾ-ն, ոստիկանությունը չեն խառնվի:
-Ժամանակին, երբ նախկին իշխանությունները շրջանառում էին «Ֆեյքերի մասին օրենքը», քննադատության արժանացան, որ դա կարող է դառնալ խոսքի ազատության սահմանափակմանը միտված օրենք: Չե՞ք վախենում, որ նորից այդ խնդրին կբախվեք:
-Պետք է հասկանանք՝ օրենքն ինչ ձեւով պիտի ընդունել, որպեսզի շահերի բախում չլինի խոսքի, մամուլի ազատության հետ կապված: Նման օրենքները բավականին նուրբ սահմանագիծ ունեն, եւ դա անցնելը ոչ մեկի կողմից չի ողջունվի: Պետք է հասկանալ դրա նպատակահարմարությունը:
-Շատ քննադատվեց Քաղաքացու օր անցկացնելու նախաձեռնությունը: Կարծիքներ կան, որ տոնը չէր հասունացել, որ Մաշտոցի պողոտայում խորոված անելն անճաշակություն էր: Ձեր կարծիքով՝ տոնը ստացվե՞ց:
-Տոնը ստացվեց, ցավոք, ես Հայաստանում չեմ եղել. վերադառնում էի գործուղումից: Սակայն ամբողջ օրը հետեւել եմ իրադարձություններին: Ինձ համար ամենակարեւորն այն էր, որ մարզերից էին դրական մեկնաբանություններ գալիս, քանի որ նախկինում մարդիկ մարզերից միշտ ձգտում էին գալ Երեւան: Այս անգամ նման զգացողություն չունեցա, քանի որ նույնը, ինչ տեղի էր ունենում Երեւանում, տեղի էր ունենում նաեւ մարզերում: Նաեւ պաշտոնյաների ներգրավվածությունը միջոցառումներին դրական ազդեցություն ունեցավ: Չկար պաշտոնյա-քաղաքացի սահմանագիծը: Իսկ այս ամենը անտեսելը ընդամենը չարախոսություն է: Արվում է այն, ինչ կարող էր արվել ու չի արվել: Ինչ վերաբերում է անճաշակությանը, ապա եթե ամեն օր ցանկացած քաղաքացի Երեւանի կամ այլ քաղաքի կենտրոնական փողոցներում խորոված, քեֆ, ուրախություն անի, դա կլինի տգեղ: Բայց ոչ մեկը դրա ժամանակը չունի: Խորովածը հենց այդ անկեղծության մթնոլորտի ազդանշաններից մեկն էր: Մարդիկ սպասում էին այդ օրվան, որ փողոցները պետք է փակվեն, որ իրենք վայելեն այդ փակ փողոցների ազատությունը, ինչպես փակվել էր մեկ տարի առաջ: Գուցե սա իմ ու բոլորի ցանկությունն է, որ ամեն տարի փողոց փակելով նշվի Քաղաքացու օրը, եւ դա լինի ազդանշան իշխանություներին, որ փողոցները կարող են փակվել. զգոնության կոչ կլինի: Քաղաքացու օրը փողոց փակելը խորհրդանշական էր, որ քաղաքացին զգա փողոց փակելու ազատությունը եւ հասկանա, որ դա խորհրդանիշ է այն ամենի, ինչ մենք այսօր ունենք, եւ որը 180 աստիճանով փոխել է ՀՀ քաղաքական եւ հասարակական կյանքը:
-Ինչպե՞ս կգնահատեք ՀՅԴ-ի՝ վերջին օրերի ակտիվությունը, մասնավորապես քննադատությունը իշխանության հասցեին:
-Ես Դաշնակցության որեւէ գործողություն չեմ էլ ուզում գնահատել, քանի որ մեր կողմից բազմիցս քննադատվել եւ քննարկվել է Դաշնակցության քաղաքականությունը եւ՚ ընդդիմադիր եղած ժամանակ, եւ՚ հիմա: Գրեթե ոչինչ չի փոխվել: Դաշնակցությունն ուղղակի առաջին անգամ 20 տարիների ընթացքում հայտնվել է լուսանցքում: Առաջին հերթին Դաշնակցությունից պետք է հարցնել, թե ինչ էին իրենք մտածում մարտի 1-ի հաջորդ օրերին, երբ կոալիցիոն համաձայնագիր էին կնքում երկրում ՀՀ 10 քաղաքացու կյանք խլած եւ արյունով իշխանության եկած մարդկանց հետ եւ դառնալով այն կառավարության կազմ, որը հետագայում շարունակեց արդարացնել, ամեն կերպ կողմ լինել եւ աջակցել գործող ռեժիմին: Կարծում եմ՝ հոկտեմբերի 2-ին, երբ նրանք նորից շարունակեցին իրենց գործելաոճը, եւ հոկտեմբերի 2-ի հայտնի դեպքերից հետո մարդիկ չեն կարողանում հաշտվել այս կարգավիճակի հետ, քանի որ Դաշնակցությունը գրեթե երբեք լուսանցքում չէր մնացել, միշտ եղել է կոալիցիայի մեջ իշխանության հետ: Միշտ ակտիվ քաղաքական գործունեություն է ծավալել, ունեցել նախարարական պորտֆելներ:
-«Լուսավոր Հայաստանի» եւ «Իմ քայլի» միջեւ համագործակցությունը հարթ ու քաղաքավարության սահմանում չի ընթանում: Ի՞նչն է պատճառը:
-Չեմ կարող ասել՝ ինչու այդպես չի գնում, բայց որ այդպես չի գնում, դա փաստ է: Կան տարաձայնություններ, նաեւ չմոռացված եւ չմոռացվող դեպքեր ու դեմքեր: Ես ինքս այդ մարդկանցից մեկն եմ, երբ անցած տարի այս օրերին եղան իրադարձությունները, եւ տեսանք Լուսավոր Հայաստանի դիրքորոշումը: Չգիտեմ՝ ոնց բացատրեմ, թե ինչ է կատարվում, բայց «Լուսավոր Հայաստանը» որդեգրել է ինչ-որ ընդդիմադիր քաղաքական ուժի կերպար:
-Իսկ ինչո՞ւ ինչ-որ. նրանք հայտարարում են, որ ընդդիմություն են:
-Համաձայն եմ, որ նրանք հայտարարում են՝ ընդդիմություն են: Եվ «Լուսավոր Հայաստանի» քաղաքական այս ընդդիմադիր կերպարն ինձ համար անկեղծ կերպար չէ : Եվ Մարուքյանն էլ ինձ համար անկեղծ ընդդիմադիր կերպար չէ, քանի որ ինքը մեկ տարի առաջվա Էդմոն Մարուքյանը չէ: Մեկ տարի ու ավելի առաջ, երբ գոյություն ուներ «ԵԼՔ» դաշինքը խորհրդարանում, ես չեմ հիշում, կամ այդպիսի դեպքեր շատ քիչ են եղել, երբ Էդմոն Մարուքյանն արմատական ընդդիմադիր ելույթներով հանդես գար Սերժ Սարգսյանի ու ՀՀԿ-ի վերաբերյալ: Հիմա Մարուքյանը որդեգրել է այն ժամանակվա ընդդիմադիր «ԵԼՔ»-ի քաղաքականությունը, որն առաջ էր տանում Նիկոլ Փաշինյանը: Հիմա ինքը փորձում է Նիկոլ Փաշինյան ընդդիմադիր պատգամավորի կերպարի մեջ հանդես գալ, որպես ընդդիմություն քննադատել: Էդմոն Մարուքյանը խոսում է Սերժ Սարգսյանի սուպերվարչապետական կոստյումի մասին, բայց ինքն է հիմա փորձում ընդդիմադիր Փաշինյանի կոստյումի մեջ մտնել: Բայց դա նրան չի հաջողվում, քանի որ երբ մարդը փորձում է իր ոճից դուրս գալ՝ այլ ոճի փոխակերպումների մեջ մտնելով, դա չի ստացվում: Որքան էլ շատերը հակառակը պնդեն, բայց ես կարծում եմ, որ քաղաքականության մեջ ազնվությունը պարտադիր է: Քաղաքացին ազնվությունը եւ անկեղծությունը զգում է հազարավոր կիլոմետրերի հեռավորության վրա:
ՏԱԹԵՎ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ,
02.05.2019
