Ասոնք Ալիեւի խօսքերն են յայտնապէս ի պատասխան վարչապետ Փաշինեանի եւ նախարար Տօնոյեանի յայտարարութիւններուն: Ալիեւ կը փութայ աւելցնել՝ «Պատերազմը վերջ չէ գտած: Միայն առաջին փուլն է, որ վերջ գտած է:» Ան նաեւ կը պնդէ, որ բանակցութիւններու նպատակը ատրպէյճանական հողեր ազատագրելն է, քանի որ Արցախի հիմնահարցը միայն մէկ լուծում կրնայ ունենալ Ալիեւի համար: Վերականգնե՛լ Ատրպէյճանի «հողային ամբողջականութիւնը» եւ վե՛րջ: Իսկ ալիեւեան Ատրպէյճանի «հողային ամբողջականութեան» իտէալին մաս կը կազմեն ոչ միայն ազատագրուած տարածքներն ու Արցախը, այլեւ ամբողջ Հայաստանը իր ներկայ սահմաններով եւ առանց հայերու: Ասոնք հրահրիչ վերագրումներ չեն: Այս ցնորական քարտէզը վաղուց գծուած է Ալիեւի ռազմագէտներուն կողմէ:
Բայց այնուամենայնիւ յաճախ կը լսեմ սրտցաւ ձայներ, որոնք կը թուին հաւատալ, որ այս բոլորին ետին պէտք է խոհեմաբար լուսանցք մը տալ Ալիեւի ժողովրդահաճութեան (polpulism) քաղաքական պահանջներուն եւ այդ չափով նաեւ զեղջել վտանգին հաւանականութիւնը… Այսինքն պէտք է ի վերջոյ հասկնալ, թէ ի՞նչ բան է Ալիեւը: Իր խորքերուն մէջ, բանակցո՞ղ մըն է ան, թէ պատերազմող մը: Դժուարահաճ սակարկո՞ղ մը, թէ ժամանակ շահող մը՝ պատրաստուելով յաջորդ գրոհին: Պարզ խօսքով, պէտք չէ անտեսել քաղաքական Ալիեւին ներքին սպառման կարիքները եւ լուրջի առնել իր ռազմամոլ հռետորաբանութիւնը:
Կասկած չկայ, որ այս հարցադրումներուն պէտք է անպայման պատասխան տան հայկական կողմի ռազմագէտները իրենց դժուարին քննարկումներուն մէջ եւ մեր նպատակը չէ փորձել մուտք գործել այդ ներքին ոլորտէն ներս առանց մանաւանդ տիրապետելու անհրաժեշտ տեղեկոյթին:
Բայց մենք պէտք է հաւաքաբար հարց տանք, թէ իսկապէս մեր պետութիւնը ունի՞ արդեօք պերճանքը Ալիեւի սպառնալիքները լուրջի չառնելու: Ունի՞ պերճանքը վտանգը թերագնահատելու եւ իր ռազմավարական առաջնահերթութիւնները ըստ այնմ չդասաւորելու:
Կարդացեք նաև
Արդար ըլլալու համար, պէտք է ընդգծել, որ ժողովրդահաճութեան (populism) տուեալը միշտ ալ գոյութիւն ունեցած է եւ ունի հակամարտ իրավիճակներու բեւեռացման գործընթացին մէջ, ուր կը գտնուի այս հարցը տարիներէ ի վեր: Պէտք չէ կասկածիլ, որ այդ քաղաքական ախտէն բոլորովին ազատ չենք նաեւ մենք որպէս պետութիւն եւ հասարակութիւն: Այնուամենայնիւ ճակատագրական սխալ մըն է այդպիսի ենթադրութիւններու վրայ ռազմավարութիւն կառուցելը: Նախորդ իշխանութեան օրով ալ կը հնչէին այդպիսի առարկութիւններ: Եվ սակայն երբ ճիշդ պահը ներկայացաւ (ըստ թշնամիի ռազմագիտական հաշիւներուն), Ալիեւ չվարանեցաւ մտնելու Քառօրեայ Պատերազմի արկածախնդրութեան մէջ եւ հակառակ այն իրողութեան, որ հայկական ուժերը կրցան ի վերջոյ ձախողութեան մատնել թշնամիի նախայարձակումը՝ այնուամենայնիւ թշնամին յաջողեցաւ ծանր գին վճարել տալ հայկական կողմին:
Կարօ ԱՐՄԵՆԵԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Ասպարեզ» թերթի այս համարում
