«Երեւան, իմ սեր» հիմնադրամի տնօրեն Արշակ Կարապետյանի հաջողության պատմությունը
Քրոջս ու եղբորս ծնողական ժողովներին ես էի գնում, թեեւ իրենցից շատ մեծ չէի
Արշակ Կարապետյանը սիրով է խոսում իր մանկության մասին, ասում է՝ մեծացել է Նորքի zանգվածում, նախասիրություններիս մեջ են եղել ընթերցանությունն ու երաժշտությունը: Հիմա էլ սիրում է ամեն ժանրի երաժշտություն, միայն որակով լինի: Մեր զրուցակիցը կարեւորում է բակային խաղերը, ասում է՝ դա անհատի ձեւավորման կարեւոր պայման է, սոցիալական շփման քո առաջին հմտությունները ստանում ես հենց բակային կյանքում: «Քո պատկերացումները, նաեւ, թե ինչպես պետք է քեզ պահես, որ ունենաս ընկերներ, հասարակության մեջ քո պատկերացրած տեղը զբաղեցնես, բակի դաստիարակությունից են գալիս»,-ասում է նա:
Քրոջ ու եղբոր հետ
«Չեմ հիշում, թե ծնողներս ուսման տասը տարիների ընթացքում քանի անգամ են նայել մեր օրագրերը: Ի դեպ, դպրոցն ու մանկապարտեզը շատ մոտ էին մեր տանը, եւ ծնողներս քրոջս միայն առաջին օրն են մանկապարտեզ ու դպրոց տարել: Իմ ու քրոջս տարբերությունը շատ փոքր էր, բայց մանկապարտեզ, դպրոց եւ համալսարան ես եմ նրան տարել, անգամ իր եւ եղբորս ծնողական ժողովներին եմ ես գնացել: Ես գերազանց էի սովորում, դրա համար շատ բաներ ինձ ներվում էր: Ի տարբերություն ինձ, փոքր եղբայրս մի փոքր ավելի էր «ավազակություն» անում»,-ասում է Արշակ Կարապետյանը:
Նշում է, որ երբեւէ չի սիրահարվել իր ուսուցիչներին, բայց առիթ է փնտրել, որ նրանց եւ իր դասարանի աղջիկներին ծաղիկներ նվիրի: Ասում է, որ սպորտով էր հետաքրքրված դպրոցական տարիքում, ավելի կոնկրետ՝ մարտարվեստի հետ կապված սպորտաձեւերով, այժմ նախասիրությունը խորացել է: Երեխա ժամանակ ծնողները բոքսով զբաղվելու մեջ սպառնալիք էին տեսնում: Հիմա ընկերներով սիրողական պարապում են:
Եղբոր հետ
«Մի օր գնացել էի եղբորս ծնողական ժողովին…Ուսուցիչը գովեց, ասաց, որ նա գերազանց սովորում է, բայց բարձր է խոսում ու ծիծաղում: Հարցրեց՝ դուք տանը ի՞նչ եք անում, մաման ի՞նչ է անում այդ պարագայում: Ես փոքր ժամանակվանից հումորի զգացողություն ունեի, ի պատասխան ուսուցչի՝ դեմքի հանգիստ արտահայտությամբ պատասխանեցի. «Մաման ասում է՝ Վազգեն ջան, ցածր խոսիր»,-դպրոցական կյանքից այս զվարճալի դրվագն է հիշում մեր զրուցակիցը:
Արշակ Կարապետյանը պատմում է, որ եւ դպրոցում, եւ համալսարանում ընկերների առումով բախտը բերել է: Դպրոցում չի ծխել, դրա համար ոչ մեկի մտքով չի անցել, որ բարձր դասարանցիների սիգարետներն իր գրպանում են թաքցրած: «Երբեք ծնողներս իմ խոսքը չեն ստուգել, ես երբեք ինչ-որ բան հիմնավորելու համար չեմ երդվել»,-հավաստիացնում է նա:
«Առավոտի» հարցին՝ իսկ երբեւէ ստե՞լ է, պատասխանում է՝
«Իհարկե, ո՞վ չի ստել: Ով կասի, որ երբեւէ չի ստել, արդեն ստում է»: Նաեւ հավելում է.«Հասուն տարիքում ոչ թե ստում ես, այլ երբեմն ճիշտը չես ասում»:
Հիասթափության, ուղնուծուծով երեւանցու, գեղեցիկի բնորոշման մասին
Արշակ Կարապետյանից հետաքրքրվեցինք՝ թե ինչու ընտրեց իրավաբանությունը: «Չեմ կարող ասել, ոչ հայրս, ոչ մայրս իրավաբաններ չէին: Հայրս եղել է սպորտսմեն ու մանկավարժ, մայրս՝ ինժեներ: Սակայն, ես դեռ դպրոցից գիտեի, որ պետք է իրավաբանական ֆակուլտետ ընդունվեմ: Երբ գործերս հանձնում էի, ընդամենը մեկ տեղ նշեցի՝ իրավաբանական ֆակուլտետ: Գործերն ընդունող անծանոթ կինն ուղղակի աղերսում էր, որ երկրորդ, երրորդ տեղերում էլ մի բան գրեմ, ասում էր՝ հանկարծ չեմ ընդունվի, բանակ կտանեմ, բայց ես հրաժարվեցի:
Օքսֆորդի համակուրսեցիներով
Նույն բանն էլ Օքսֆորդի հետ եղավ. ես ոչ մի ուրիշ համալսարան չեմ դիմել: Հարցազրույցի ժամանակ ժամից ավել խոսում էինք, նախկին բանկիր էր, հարցրեց՝ ուրիշ ի՞նչ համալսարաններ եմ դիմել, ասացի՝ ոչ մի, քանի որ հենց այդտեղ էի ուզում ընդունվել, զարմացավ:
Ընդհանրապես փոքրուց «գալոչկայի» համար ոչինչ չեմ արել; Ես իմ մասնագիտությունը՝ իրավաբանությունը շատ եմ սիրում, բայց մի ժամանակ եկավ, որ որոշեցի մի քիչ ընդլայնել: Մտածեցի, որ ամենալավը կհամադրվի բիզնես կառավարումը: Երբեւէ հետաքրքրված չեմ եղել պետական իրավապահ մարմինների աշխատանքով, չեմ ցանկացել քննիչ կամ դատախազ աշխատել, բայց ոչ թե նրա համար, որ վատ աշխատանքներ են, ուղղակի միշտ նախընտրել եմ նոր մարտահրավերներ, թեկուզ մի քիչ բարդ, բայց հետաքրքիր»,- նշում է «Երեւան, իմ սեր» հիմնադրամի տնօրենը:
Հնդկական ազգային տարազներով երեկույթ` Մումբայում
Հարցրինք՝ երբեւէ մտածե՞լ է Հայաստանից գնալու մասին: Պատասխանը բացասական է: «Երբեք չեմ մտածել, ես սիրում եմ Երեւանը…Դժվար է բացատրել , թե ինչն եմ սիրում, բայց սիրում եմ: Եթե ուղնուծուծով երեւանցու ձեւակերպում կա, դրա առաջին նախապայմանը հենց Երեւանը սիրելն է: Դա նույնն է, որ մտածես՝ ծնողներիդ ի՞նչն ես սիրում…Քոնն է՝ սիրում ես: Դու տեսել էլ ես Լոնդոնը, Փարիզը շատ ավելի հարուստ, մաքուր եւ հեռանկարային քաղաքներ, բայց քոնը Երեւանն է;
Պարզապես Երեւանում չէի ուզենա տեսնել այն խառը կառուցապատումը, որ այսօր ունենք, ու որն անշրջելի է: Ես ճարտարապետ, քաղաքաշինության մասնագետ չեմ, բայց Երեւանի վերեւից նայելով՝ տեսնում ես, որ ընդհանուր տրամաբանությունը կորել է, մինչդեռ արժեր պահել, քանի որ ճաշակով էր, սիրուն էր: Ես հասկանում եմ, որ արեւմտաեվրոպական մշակույթի կրողն ենք, դա՜ է մեր պարադիգման: Նույնն էլ ճարտարապետության մեջ է»,- ասում է Արշակ Կարապետյանը:
Նշում է, որ ամեն գեղեցիկ բան կարող է իրեն ոգեւորել, կանացի գեղեցկությունը համարում է արտաքինի ու ներքինի ներդաշնակությունը: Իրեն կարող է հիասթափեցնել դավաճանությունը. «Շաբլոն ձեւակերպում է, բայց դավաճանությունն իսկապես կարող է թեւաթափ անել»:
Չպետք է գումար խնայել այն ամենի վրա, ինչը հաճելի է ու ոչ վնասակար
Արշակ Կարապետյանն իրեն հաջողակ մարդ է համարում: Ասում է՝ երջանկության բանաձեւը ամեն մեկի համար տարբեր է, ինչ-որ մեկին դրա համար գումար է պետք, մյուսին՝ ճանաչում, ինքն իրեն հաջողակ է համարում, որովհետեւ ունի առողջ ծնողներ, երեխաներ, լավ ընկերները, զբաղվում է այն գործով, որից հաճույք է ստանում: Այս պահին կենտրոնացած է ուսման վրա: «Ի տարբերություն այն կրթության, որ մենք ենք սովոր, ինքնակրթության բաղադրիչը դրսում շատ մեծ է, այն գրականությունը, որ պիտի ինքնուրույն կարդաս՝ քննություն հանձնելու համար, բավականին ծավալուն է: Ես պատկերացնում եմ, որ եթե այդ գրականության կեսը հանձնարարվի մեր համալսարանում, հաստատ ուսանողների մեծ մասի մոտ սգո օր կլինի»,- ընդգծում է նա:
Զավակների հետ
Նաեւ շեշտում է, որ երբեք գումար չի խնայի այն ամենի վրա, ինչը հաճելի է ու ոչ վնասակար՝ սկսած գրքերից, վերջացրած ճամփորդություններով. «Աշխարհայացքի ձեւավորման համար դրանք պարտադիր կոմպոնենտեր են: Մեզանում հաճախ շատ հարցերի մի քիչ նեղ ենք նայում, որովհետեւ համեմատելու բան չունենք, նաեւ պրակտիկայի պակաս ունենք: Օրինակ, եթե 10 գիրք էլ կարդաս Օքսֆորդի կամ ամերիկյան ինչ-որ հայտնի համալսարանի ուսումնական համակարգի մասին, չես իմանա, թե ինչպիսին է այն, այլ հարց է, եթե մաս կազմես այդ համակարգին:
Ես շատ կուզենամ, որ էժան ավիաուղիների մուտք գործելը Հայաստան հեշտացնի բոլորի շարժունակությունը, որովհետեւ յուրաքանչյուրը կարիք ունի իր հետաքրքրությունների ընկալումների համաձայն իրենը վերցնելու: Ինձ համար կարեւոր է տեսնելը, համեմատելը, քանի որ այդ համեմատության մեջ դու քոնն ավելի ես սիրում: Նույնիսկ գիտակցաբար հասկանում ես, որ ինչ-ինչ տեղերում քո համալսարանը զիջում է ծավալների, բովանդակության, պատմության առումով, բայց միեւնույն է՝ գնահատում ես: Ցավոք, պետականություն չունենալու պատճառով Տաթեւի կամ Գլաձորի համալսարանը չկարողացանք պահպանել, որպեսզի ինչպես այսօր Օքսֆորդն է կարողանում հպարտությամբ ասել, որ ունի 800 տարվա պատմություն, մենք էլ ասենք: Ի դեպ, Օքսֆորդը քոլեջների միավորում է, ես Բալիոլ քոլեջից եմ, որը 1260 թվականի քոլեջ է…
Ռոբերտ Էլիբեկյանի հետ
Իհարկե սա չի նշանակում, որ աշխարհին ներկայանալու բան չունենք, պարզապես խնդիր ունենք ճիշտ մատուցելու: Աշխարհն այսօր գիտի Դանթեին, բայց Նարեկացու մասին քչերը գիտեն: Ցավոք, իրավական աշխարհը Մխիթար Գոշի մասին էլ քիչ բան գիտի»:
«Խոստում» ֆիլմի ռեժիսոր Թերրի Ջորջի հետ
Արշակ Կարապետյանը համոզված է, որ լինելով ցեղասպանություն վերապրած ժողովուրդ, պետք է աշխարհին արժանապատիվ ներկայանալ, ցույց տալ, որ մենք այն գենն ենք, որին Ասորեստանը, Հռոմը, Թուրքիան, մյուսները չկարողացան ոչնչացնել, շատերն անհետացան, բայց Հայաստանը կա քարտեզի վրա:
Պապս ասում էր՝ եթե մարդ ոչինչ չանի, ուղղակի 5 տարի գնա ձեռքով խփի համալսարանի պատին ու հետ գա, կփոխվի
Արշակ Կարապետյանը կարծում է, որ Հայաստանն օտարերկրացիներին կարող է հետաքրքիր եւ յուրահատուկ թվալ իր կրթությամբ. «Ես հավատում եմ այդ պոտենցիալին: Երեւանի պետական համալսարանի օրինակով կասեմ, որին ավելի լավ եմ ծանոթ, քանի որ դասաժամեր ունեմ իրավաբանական ֆակուլտետում: Հավատացեք, ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետը տալիս է շատ արժանապատիվ գիտելիք, ու խնդիրն ընդամենը որոշակի «միջազգային» չափորոշիչների բերելն է, որովհետեւ, երբ դու նայում ես նույն լավագույն համարվող համալսարանների վարկանիշներին, տեսնում ես, որ շատ բաներ տեխնիկական են, ինչպես օրինակ, գիտական հայտնագործությունների թիվը, մրցանակակիր շրջանավարտների թիվը եւ այլն: Կուզենայի, որ օգտագործեինք դրսի մեր մասնագետների ներուժը:
Նաեւ վստահ եմ, որ որակյալ բարձրագույն կրթությունը չի կարող էժան լինել, ու համապատասխան պայմանների դեպքում՝ շատ մարդիկ կնախընտրեն մի քանի անգամ բարձր վճարել անվտանգ երկիր համարվող Հայաստանում լավ կրթություն ստանալու համար: Այսօր Երևանում կան մանկապարտեզներ, որտեղ տարեկան ծնողը վճարում է մոտ 4000 դոլար, մինչդեռ ԵՊՀ-ի ամենաթանկ ֆակուլտետի ուսման վարձը առնվազն 2 անգամ պակաս է: Ու հաշվի առնելով, որ բարձր վարձավճարների հաշվին հնարավոր է սուբսիդավորել սոցիալապես անապահով, բայց բարձր առաջադիմությամբ ուսանողներին, այստեղ պետք է գտնել ճիշտ հավասարակշռությունը, որը թույլ կտա բարձր որակի մասնագետներ հրավիրել:
Համալսարանը պետք է դուրս գա պետական ֆինանսավորման կախվածությունից: Բացի կրթական հարցերով զբաղվող մենեջերներից, այնտեղ պետք է լինեն զուտ բիզնես օպտիմալացման մենեջերներ, որոնք բուհին կնայեն որպես ձեռնարկություն, որը տալիս է յուրահատուկ պրոդուկտ՝ գիտելիք, բայց որի այն բնագավառները, որոնք կարող են աշխատել որպես բիզնես կոմպոնենտ, պիտի ակտիվացվեն, ասենք արտասահմանից եկող ուսանողների ուսուցման ծրագրերը, որոնք մի քանի անգամ ավելի շատ են վճարում, համալսարանի շենքերի, հանգստյան տների օպտիմալ օգտագործումը:
Աշխարհի գրեթե բոլոր համալսարաններում ուսանողները սիրով կրում են իրենց համալսարանի լոգոտիպով համազգեստներ, որոնք վաճառվում են, ինչո՞ւ մենք էլ չունենանք: Ես որպես շրջանավարտ հաճույքով կհագնեի, եթե գեղեցիկ եւ ճաշակով լիներ, քանի որ ես հպարտ եմ, որ ԵՊՀ շրջանավարտ եմ: Իմիջիայլոց, պապս պատկերավոր ասում էր՝ եթե մարդ ոչինչ չանի, ուղղակի 5 տարի գնա ձեռքով խփի համալսարանի պատին ու հետ գա, կփոխվի»:
Արշակ Կարապետյանը սիրում է նաեւ իր դասախոսական աշխատանքը, ուսանողներին վերաբերվում է որպես երիտասարդ գործընկերների, համարում է, որ դասախոսությունը մտավարժանք է ու քեզ միշտ պահում է դինամիկայի մեջ:
Կանանց, գեղեցկության սահմանների ու հումորի մասին
Արշակ Կարապետյանը կանանց համարում է բացարձակ անհրաժեշտություն, ասում է՝ ֆեմինիստական ազդեցությունը երբեմն ճիշտ չի ընկալվում, քանի որ մեր հասարակությունում միշտ էլ կինը եղել է ընտանիքի թագուհի. «Կինը մեզանում նվաստացված չի եղել: Ես միշտ կատակում եմ, երբ ասում են՝ կանայք տղամարդկանց հավասար լինեն, ասում եմ՝ ինչո՞ւ եք ուզում այդքան իջնել, որ հավասարվեք մեր մակարդակին:
Անհումոր կանայք ինձ դուր չեն գալիս, ես մոտավորապես ֆիզիկական ցավ եմ զգում, եթե հայտնվում եմ անհումոր մարդկանց շրջապատում: Հումորի բացակայությունը միակն բանն է, որ ինձ խանգարում է շփման մեջ: Կանացի հմայքը միայն արտաքին չէ, եթե ներքին կայծը, ինտելեկտուալ կոմպոնենտը, արժանապատվության, սեփական գնահատման ընկալումը չեղավ, կինը ինձ գեղեցիկ չի թվա:
Հիմա գեղեցկության սահմանները սղվել են, որովհետեւ սոցիալական մեդիան ինչ-որ շաբլոններ է պարտադրում, կանայք որոշակի դիմային հատվածներ պլաստիկ վիրահատությունների են ենթարկում: Շատ շատերն ուզում են նմանվել, ասենք՝ Քիմ Քարդաշյանին: Դրա համար եմ կարեւորում հմայքը, ինտելեկտուալ կայծը, ու այն կանայք, որ եղել են իմ կողքին, դա հասկացել են միանգամից:
Եթե իմ ամուսնությունից առաջ ինչ-որ մեկն ինձ ասեր, որ ես մինչեւ տարեվերջ ամուսնանալու եմ, բարձր կծիծաղեի, որովհետեւ չէր կարող նման բան լինել, բայց հայտնվում է մարդը, եւ վերջ՝ դու գնում ես այդ քայլին: Դրա համար տարակուսանք է առաջացնում, երբ ոմանք ասում են՝ մի հատ լավ աղջիկ լինի, ամուսնանամ: Չէ՞ որ հակառակը պետք է լինի՝ նախ դու մարդուն տեսնում ես, նոր ես ուզում ամեն առավոտ իր հետ սուրճ խմել, նրա հետ ունենալ ընդհանուր զավակներ…»:
Մեր զրուցակիցը ավելի քանի համոզված է՝ կանանց պետք է վստահել, որովհետեւ երջանկությունը չի կարող լինել առանց վստահության. «Նիցշեի դիլեման է՝ շրջապատված լինել խրտվիլակներով կամ լինել թալանված: Այդ տրամաբանությամբ ես գերադասում եմ թալանված լինել, որովհետեւ հակառակ դեպքում երջանկությունն անհնար է»:
Նվերների ու Մեքքայից բերված համրիչի` թզբեհի մասին
«Ես ավելի շատ հաճույք եմ ստանում նվիրելուց, քան նվեր ընդունելուց: Իմ հարազատներն էլ գիտեն, որ ինձ դժվար է նվեր անելը, քանի որ արգելվում է ինձ նվիրել օծանելիք, փողկապ , հագուստ…Ինքս այդ ամենը սիրով եմ նվիրում: Առարկաների հետ չեմ կապվում, դրա համար ինձ դժվար չէ դրանք նվիրելը»,-ասում է Արշակ Կարապետյանը:
Լորդ Արա Դարզիի հետ
Գնահատում է յուրահատուկ նվերները, օրինակ՝ արեւելյան երկար համրիչները (թզբեհները): Ընկերները դա գիտեն: «Ես եւ մեքենայի մեջ համրիչ ունեմ, եւ գրասենյակում, եւ տանը: Երբ մենակ եմ ու մտածում եմ՝ համրիչը ձեռքիս է: Բայց քանի որ հասարակական ընկալման խնդիր կա, համրիչով, բնականաբար դուրս չեմ գա, համալսարան ու աշխատանքի չեմ գնա…Շատ էի ուրախացել, երբ նվեր էի ստացել մի համրիչ, որը Մեքքայից էր: Այն ինձ համար բերել էր իմ մահմեդական ընկերներից մեկը: Դա վարդածառից էր, որն ափերի մեջ շփելիս՝ անուշ հոտ էր գալիս: Շատ պարզ համրիչ էր, արժեքավոր չէր, բայց ինձ համար թանկ նվեր էր: Մարդը մտածել էր, որ դրանից կուրախանամ, Մեքքայից հատուկ բերել էր»,- զրույցն ամփոփում է «Երեւան, իմ սեր» հիմնադրամի տնօրենը:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
