հիմա
հանգիստ եմ ապրում
խաղաղ
հեռացող օրերը
հիշվում են մանրակրկիտ
ժամ առ ժամ
անգամ՝
հրեշտակներ են
հայտնվում
գիշերներին
եւ պատմում են
մտերմիկ–որ իրենց հնարել են
մեր
մոլորված օրերը
Իսպանական «Carena» հրատարակչությունը օրերս լույս է ընծայել հայ արդի բանաստեղծ Սլավի-Ավիկ Հարությունյանի «Dias de paz-Խաղաղ օրեր» իսպաներեն-հայերեն երկլեզու գիրքը (200 էջ, Բարսելոնա)։ Բանաստեղծությունների ժողովածուն հայերենից իսպաներեն է թարգմանել Նարինե Այվազյանը, իսպաներեն տեքստերի խմբագիրը Խոսե Մեմբրիվեն է, շապիկի եւ դիզայն ծրագրերի հեղինակները` Սանդրա Խիմենեզ Կաստիլոն ու Մարինա Դելգադո Տորրեսն են, գրքի գրական գործակալն է Խեսուս Մարտինեսը, սրբագրիչը` Ադրիան Վիքո Ռեկուրսոսը։ Գիրքը տպագրվել է իսպանացի հայտնի բանաստեղծ ու գրաքննադատ Իսաբել Ռեզմոյի առաջաբանով։
Հայերեն տեքստերի խմբագիրներն են Նաիրա Բալայանն ու Գեւորգ Համբարձումյանը։
Առաջաբանը իսպաներենից հայերեն է թարգմանել Ռուզաննա Պետրոսյանը։ Իսպաներեն-հայերեն այս ժողովածուն վաճառվում է Եվրոպայի եւ Լատինական Ամերիկայի խոշոր գրախանութների ցանցերում, «Amazon», եւ այլ հարթակներում։ Ստորեւ ներկայացնում ենք մի հատված իսպանացի բանախոսի առաջաբանից.
«Բանաստեղծությունների ամբողջ գիրքը մի կուռ շղթա է` սիրուց դեպի ատելություն, պատերազմ, առօրեականություն, ժամանակի անցում, ցավ, վախ, մերժումներ, ազատություն եւ այլն: Ներքին կապով շաղկապված լինելով իրական ապրումների հետ` բանաստեղծությունները սավառնում են մի ոլորտ` երբեմն անձկալի, հնազանդ, երբեմն արձագանքում են ուժեղ, բայց անկանոն պաթետիկությամբ, մյուսները սվսվում են, ինչպես զեփյուռը, հատկապես այն բանաստեղծությունները, որոնք խոսում են ուշացած եւ հեռավոր նախկին սերերի, մաքուր եւ ճշմարիտ սիրո հուշերի մասին, եւ այն բանաստեղծությունները, որոնք պատմում են Ռուսաստանում կամ Հայաստանում տիրող իրավիճակի, հատկապես` պատերազմի եւ արհավիրքների մասին։ Ամեն բան հնարավոր է դառնում, երբ ստեղծագործում ես: Մեկ գրքի մեջ ժողովել այսքան սահուն խոսք, բառապաշար, խաղալ բայական ժամանակաձեւերով, ինչպես որ անում է այս հեղինակը, ներհայեցողության ծանր վարժանք է, քանզի թվում է՝ ընթերցելիս զգում ենք՝ ինչպես է հեղինակը մեզ դարձնում առաջին դեմք` ավելի մոտեցնելով այն ամենին, ինչն ուզում է հաղորդել: Ընթերցելով եւ զգալով առաջին դեմքից` զգում ենք, որ ապրում ենք բանաստեղծությունը: Բանաստեղծությունն անցնում է թղթի սահմանները եւ ներկայանում ճանաչողական մակարդակում, իրական մակարդակում, որտեղ կան արդենը, հիման, այս պահը.
//Քամին խառնում է իմ արմատները
Ժամանակը իմ լեզուն է//:
Պոեզիային նոր որակում տալը խիզախում է, դրա համար պետք է համարձակ լինել: Բանաստեղծությունների այս գիրքը, որն այժմ ձեզ եմ ներկայացնում, այդ հնարավորությունը դարձնում է իրականություն»:
Հավելենք, որ Սլավի-Ավիկ Հարությունյանը բանաստեղծ, տեսաբան է, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր։ Ծնվել է Լեռնային Ղարաբաղում, առաջին անգամ տպագրվել է 15 տարեկանում «Պիոներ կանչ» թերթում, ծառայել է Խորհրդային բանակում՝ Սիբիրում, ավարտել է Ստեփանակերտի մանկավարժական ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետը, Համառուսաստանյան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտի կինոդրամատուրգիայի բաժինը, Մոսկվայի արվեստների եւ մշակույթի համալսարանի ասպիրանտուրան, այնուհետեւ դոկտորանտուրան։ 2005-2015թթ. եղել է «Ռուսֆիլմ» կինոընկերության գլխավոր պրոդյուսերը: Նրա բանաստեղծությունները հայերենից բացի, հայտնի են ռուսերեն, անգլերեն, իսպաներեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, իտալերեն լեզուներով:
Սեփ. լր.
«Առավոտ» օրաթերթ,
23.02.2019
