Որո՞նք են հայաստանյան հեղափոխության արժեքները, ըստ որոնց կարելի կլինի դատել կամ պարգևատրել մարդկանց, առանձնացնել դավաճաններին ու հավատարիմներին:
Գուցե անհարկի է համեմատել փոքր Հայաստանում տեղի ունեցածը այլ, ավելի մեծ հեղափոխությունների հետ, հետևաբար դժվար է նաև համեմատել արժեքային բաղադրիչները: Մանավանդ, որ հայաստանյան հեղափոխությունը հենց հայաստանյան էր, առանց աշխարհակալության որևէ ամբիցիայի: Եվ գուցե այս իմաստով կարիք կա իջեցնելու շեմը, օրինակ, արժեք բառը փոխարինելով օրակարգով կամ կոնցեպտով, կամ նախագծով: Ո՞րն է հայաստանյան հեղափոխության օրակարգը:
Նախահեղափոխության օրակարգը «մերժիր Սերժինն» էր ու այն լիովին ընդունվեց հասարակության կողմից, այդ օրակարգն առաջ քաշողներն էլ իրացրեցին այդ օրակարգը: Բայց, թե որն է արդեն հաջողված հեղափոխության օրակարգն, անհայտ է: Կան շրջանակներ, որոնք պնդում են, որ հեղափոխության օրակարգը մի քանի կետերից բաղկացած փաստաթուղթ է, որն ընդունել է նաև Նիկոլ Փաշինյանը: Խոսքը նոր ԸՕ–ի, անցումային արդարադատության, ուղիղ ժողովրդավարությանը վերաբերող փաստաթղթի մասին է: Իշխանություններն էլ պնդում են, որ իրենք կատարել են իրենց ստանձնած պարտավորությունները, այսինքն անցկացրել են արտահերթ ու ազատ ընտրություններ:
Հասարակությունն էլ, իհարկե ոչ միասնական փաստաթղթի, բայց ընդհանուր մտահոգությունների մակարդակով հեղափոխության օրակարգը համարում է մի կողմից՝ արդարության մթնոլորտի վերականգնումը, մեկ այլ կողմից՝ բարեկեցության մակարդակի բարձրացումը: Արդեն հիմա ակնհայտ է, որ Ալեքսանդր Սարգսյանին տանել-բերելու էֆեկտը սպառել է իրեն, ու սպասելիքներն այլևս առավել սոցիալ-տնտեսական բնույթի են: Մի խոսքով, նույն հեղափոխության մասին այդ հեղափոխության տարբեր շահառուներ ունեն խիստ տարբեր մոտեցումներ: Ըստ այդմ, անհայտ է, թե որն է հեղափոխության արժեք կոչվածը:
Իրավիճակը մասամբ որոշակիություն կարող է ստանալ, եթե ընդունենք, որ հեղափոխության առայժմ լայնորեն ընդունելի արժեքը այդ հեղափոխության դեմքն է՝ Նիկոլ Փաշինյանը: Գուցե, երբ Փաշինյանն ասում է, որ չի ների հեղափոխության արժեքների դավաճանությունը, նա նկատի ունի, որ այդ արժեքը հենց ինքն է: Չի բացառվում: Առնվազն այդպես կարելի է կարծել, քանի դեռ հեղափոխության միասնական օրակարգն անհայտ է ու անդադար լղոզվում է դրա բովանդակությունը: Հեղափոխության մի տարին կլրանա երեք ամսից …
Լեւոն ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Փաստ» օրաթերթի այս համարում
