Հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը «Հայելի» ակումբում կայացած ասուլիսում ասաց, որ մտահոգիչ է համարում սփյուռքի և մշակույթի նախարարությունների փակումը՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ բացառությամբ Իրանի, շրջապատված ենք հայկական մշակութային հուշարձանները վերացնելու և դրանք սեփականաշնորհելու գործին լծված 3 հարեւաններով:
«Գոնե ինձ համար կանխատեսելի չէր, ոչ միայն կանխատեսելի չէր, այլեւ անակնկալ էր դա: Առիթ ունեցել եմ ասելու, հիմա նորից եմ կրկնում` երկրագնդի վրա մեր կարգավիճակում էլի ազգեր կան, բայց այս աստիճան ցրված, երեւի մեկ էլ հրեաները, գնչուները…Մի ազգ, որի միայն ¼-ն է իր տան մեջ ապրում եւ ¾-ը սփռված է աշխարհով մեկ, ուրեմն սփյուռքի նախարարության կենսական պահանջ ունի:
Այլ հարց է, որ այդ նախարարությունը պետք եղած արդյունավետությամբ չէր աշխատում, ուրեմն այն պետք էր ավելի հզորացնել, կարգի բերել: Իմ պատկերացմամբ, անգամ բաժիններ կային, որ պակասում էին այդ նախարարությունում»,-ասաց հուշարձանագետը:
Նրա խոսքերով. «Եթե մի կառույց այնքան էլ արդյունավետ չի աշխատում, ոչ թե պետք է վերացնել, այլ հասկանալ, թե ինչու լավ չի աշխատում: Նույն կերպ էլ մտածում եմ մշակույթի նախարարության մասին;
2010-ից ի վեր նորոգվող պայմանագրով մեր հիմնադրամը համագործակցում է այս նախարարության հետ: Իհարկե, նախկին նախարարներից Հասմիկ Պողոսյանի հետ ունեցել եմ զրույցներ, նա ամբողջությամբ կիսել է այդ մտահոգություններս, բայց, ցավոք, գործնականի չի վերածվել»:
Սամվել Կարապետյանն ասում է, որ միայն Իրանն է, որ մեր հուշարձանների վերաբերյալ մտահոգություն չի առաջացնում, քանի որ պետական մակարդակով քաղաքակիրթ վերաբերմունք կա այնտեղ, Իրանում գտնվող հայաստանյան գավառների նյութական մշակութային հոււշարձանները լավագույնս պահպանվում են:
«Մյուս 3 հարեւան երկրների տարածքում մեր հուշարձանները քողարկված կամ բացահայտ ուղղակի պետական ծրագրով ոչնչացման ենթակա են: Սրան զուգահեռ այդ 3 երկրները, օրինակ՝ Ադրբեջանը մեր հուշարձանների վերաբերյալ հրապարակում է նյութեր, փորձում հիմնավորել, որ դրանք ոչ թե հայկական են, այլ աղվանական:
Քանի՞ նման աշխատության կամ հոդվածի պատասխան գիտեք սեղանի վրա մեր կողմից տրված: Վրացիները զանգվածաբար հրատարակում են, որ այն, ինչ հայկական է, հայաստանյան գավառներում, այսինքն՝ Գուգարքի գավառներում, կապ չունի հայերի հետ, դրանք իբր Գրիգորյան վրացիների, այսինքն՝ հայ տերտերների ձեռքով հայ մկրտված վրացիների մշակույթ են, դրա համար հայերեն են արձանագրված: Նման գրքեր ու հոդվածներ են հրատարակում, որոնց պետությունը պետք է պատասխան տա, նույնը Թուրքիայի համար կարող եմ ասել»,-նշում է հուշարձանագետը:
Նրա պատկերացմամբ, մշակույթի նախարարությունը պետք է ունենար բաժիններ, քանի որ իր թվարկածը երկրի պաշտպանությանը համարժեք հարցեր են. «Պաշտպանության նախարարությունը որքան կարեւոր է մեր երկրի համար, նույնքան էլ մշակույթինն է: Մշակույթն անպաշտպան թողնել չի կարելի, այս ոտնձգություններին պետք է պատասխանել: Մինչդեռ մենք լռում ենք այն մտայնությամբ, թե ո՞վ չգիտի, որ դա հայկական է…
Սա անտարբերություն է, անողնաշարություն եւ բացակա լինել է նշանակում: Մշակույթի նախարարությունը գոնե Մեծ Հայքի սահմաններում պահպանված հուշարձանների տերը պետք է լինի, կապ չունի, որ այսօր 1/10-րդի վրա է Հայաստանի Հանրապետությունը: Դրա համար մշակույթի նախարարությունը պետք է ըստ երկրների բաժիններ ունենար, ինչպես ուներ սփյուռքի նախարարությունը»:
Սամվել Կարապետյանը նեղսրտում է՝ կարծես այլմոլորակային կյանքով ենք ապրում, կարծես կապ չունենանք մեր հող ու ջրի հետ. «Մինչդեռ մենք ոչ թե պետք է պաշտպանվենք տոտալ հարձակումներից, այլեւ նախահարձակ լինենք»:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
