Լոնդոնում տեղի է ունեցել թուրք գրող, հրապարակախոս Քադիր Աքընի պատրաստած Հայոց ցեղասպանության և հնչակյան կուսակցության հայտնի գործիչներից Փարամազի (Մատթեոս Սարգսյան) վերաբերյալ «RED» վավերագրական ֆիլմի ցուցադրությունը:
Աղբյուրի փոխանցմամբ` միջոցառումը կազմակերպվել է «Թուրքական և քրդական համայնքի համերաշխության կենտրոնի» կողմից, որի ժամանակ Աքընը նաև իր գրքերն է մակագրել:
Մասնակիցներից գրող Այդըն Չուբուքչուն ելույթում նշել է, որ ծայրաստիճան կարևոր են, որ այս տեսակ ճշմարտությունները ջրի երես դուրս գան և հավելել, որ Աքընի կատարած աշխատանքը նույնպես կարևոր փաստաթղթի դեր է կատարում:
Ֆիլմի դիտումից հետո հեղինակ Աքընը անդրադառնալով 1915թ. Ստամբուլի Բեյազետ հրապարակում Փարամազի և 19 հեղափոխական գործիչների կախաղան բարձրացվելուն, շեշտել է, որ չպետք է ստվերել պատմության էջերը:
Աքընի փոխանցմամբ` նա նաև ուսումնասիրություններ է կատարել հայ կանանց շարժման վերաբերյալ:
Հեղինակի կարծիքով` մեծ խիզախություն է պահանջվում խոսել հայերի նկատմամբ կիրառված ճնշումների և ցեղասպանության քաղաքականության մասին:
Աքընը պատմել է, երբ հետազոտությունների ընթացքում իրեն հարցրել են, «հայ է, թե՞ ոչ… կամ հայ ես, կամ էլ թաքցնում ես, որ հայ ես». այս ամենը ապացուցում է, թե ինչքան ծանր են եղել հայերի նկատմամբ ճնշումները:
Փարամազը ծնվել է Մեղրիում։ Սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում (1878-1883)։ 1884 թվականից զբաղվել է ուսուցչությամբ։ 1897 -ին իր ստեղծած ֆիդայիների խմբով անցել է Վան, սակայն ձերբակալվել է և դատապարտվել մահվան։ Բայց Վանի ռուսական փոխհյուպատոսի միջնորդությամբ ազատվել է կալանքից և ուղարկվել Կովկաս։ 1908-ի երիտթուրքերի հեղաշրջումից հետո անցել է Թուրքիա, քարոզել Օսմանյան սուլթանությունում ապրող ժողովուրդների միջև բարեկամություն հաստատելու գաղափարը։
Փարամազը և 19 ականավոր հնչակյան գործիչներ 1915 թվականի հունիսի 15-ին Կ.Պոլսի Բեյազիդ հրապարակում կախաղան են բարձրացվում:Նրանք իրենց կյանքը նվիրել էին հայերի ազատագրական պայքարին, իսկ 1913-ի սեպտեմբերին Ռումինիայում կայացած Հնչակյան կուսակցության համագումարի ժամանակ վճռել էին սպանել Ադանայի կոտորածների հեղինակ երիտթուրքական պարագլուխներին:
Աղբյուր` Evrensel
