Վերջին տարիներին Հայաստանում ստեղծված լարային քառյակները, այդ թվում՝ Խաչատրյանի, Միրզոյանի, Սարյանի, փաստում են, որ ունենք կամերային երաժշտության հանդիսատես: Տարբեր կազմերով քառյակները, այդ թվում՝ լարային, սկսել են գործել 17-րդ դարից, իսկ կամերային գործիքային անսամբլների դասական ձեւերը (տրիո, կվարտետ, կվինտետ եւ այլն) իրենց բարձունքին հասան շնորհիվ Հայդնի, Մոցարտի, Բեթհովենի: Մեր իրականությունում կամերային երաժշտության ձեւավորման, առաջխաղացման համար մեծ ավանդ են ունեցել Կոմիտասը, Սպենդիարյանը, Տիգրանյանը եւ այլ դասականներ: Վերադառնալով մեր ժամանակներ, ասենք, որ այսօր էլ կոմպոզիտորները աչքաթող չեն անում կամերային երաժշտության ոլորտը:
Վերջերս Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում կայացավ «Երեւան» լարային քառյակի համերգը: Հնչեցին Արտեմի Այվազյանի եւ մեր ժամանակակցի՝ Ռուբեն Ալթունյանի Երկրորդ լարային կվարտետները: Միայն հայ հեղինակների ստեղծագործությունների «ներկայությունը» մեկ երեկոյի ընթացքում, արդեն ողջունելի է, մանավանդ որ «Երեւանի» երաժիշտների հիմնական աշխատավայրը երկու ճանաչված մշակութային օջախներն են. առաջին ջութակ Նարեկ Սահակյանն ու ալտ Վերոնիկա Վարդ-Պատրիկյանը օպերային թատրոնի նվագախմբից են, երկրորդ ջութակ Արտաշես Մելիքյանը եւ թավջութակահար Միքայել Նավասարդյանը՝ ֆիլհարմոնիկ նվագախմբից են: «Երեւան» լարային քառյակի առաջին բեմելը կայացել է 2017թ. ամռանը, Կամերային երաժշտության տանը: Երաժիշտներին հիշեցրինք, որ իրենց առաջին համերգին կատարել են միայն ստեղծագործություններ համաշխարհային կվարտետային երաժշտության գանձարանից, այդ թվում՝ Մենդելսոնի, Բեթհովենի, Բարբերի ստեղծագործություններից: Արտաշես Մելիքյանն ասաց, որ իրենց գերնպատակն է տարածել միայն հայ ժամանակակից կոմպոզիտորների գործերը: Գործընկերոջ խոսքը շարունակելով՝ Միքայել Նավասարդյանը նշեց, թե առաջին հերթին պետք է պրոպագանդել այն, ինչը ունենք: Վերոնիկա Վարդ-Պատրիկյանն էլ հավելեց. «Ցանկություն ունենք ընդարձակել քառյակի աշխարհագրական գործունեությունը, որպեսզի Սփյուռքում էլ տեղեկացվեն, թե ինչ է կատարվում մեր մշակույթում…»: Ռեպլիկին՝ նման գործունեությունն ակնկալում է նաեւ շոշափելի գումար, Նարեկ Սահակյանը նախ հիշեցրեց իրենց առաջին ելույթը, որը բարեգործական նպատակ է ունեցել՝ հասույթն ուղղվել է Մարի Իզմիրլյան մանկատանը, հետո էլ ասաց. «Բարդ է ստեղծագործական աշխատանքը զուգահեռել գումար հայթայթելու հետ, բայց, այնուամենայնիվ, ունենում ենք քառյակի կազմակերպական հարցերին աջակցողներ, օրինակ՝ հենց Կոմիտաս թանգարան-ինստիտուտի տնօրինությունը, ArtKonzert բարեգործական միջազգային ասոցիացիան, GG -ն…»:
Մեր զրուցակիցները հավաստիացրին, որ մինչեւ տարեվերջ ծրագրել են եւս երկու համերգ՝ զուտ հայ հեղինակների ստեղծագործոթյուններով:
Մեր զրույցի ընթացքում անդրադարձ եղավ Մարտիրոս Փանոսյանի «Կվարտետ» ֆիլմին: Չմանրամասնելով ֆիլմի սցենարը, նշենք միայն, որ ֆիլմում նվագախմբի յուրաքանչյուր անդամ իր դերակատարությունն ունի կվարտետի ամբողջականությունը պահպանելու գործում, բայց առանձնանում է Անդրեասը, որի կերպարը հիանալի է մեկնաբանում Սոս Սարգսյանը: Երբ հանգամանքների բերումով կվարտետից հեռանում է իրենց մուսան՝ Անդրեասը, դադարում է կոլեկտիվի գործունեությունը: Հարցրինք՝ «Երեւանի» պարագայում ով է մուսան, գուցե միակ կին երաժի՞շտը՝ Վերոնիկա Վարդ-Պատրիկյանը: «Երեւան» քառյակի երաժիշտները հավաստիացրին, թե ամենօրյա փորձերով իրենք ձգտում են նախ գտնվել գերազանց «մարզավիճակում», ինչից էլ բխում է համերգի հաջողությունը: «Մենք ոգեւորվում ենք մեկս մյուսով, ինչը մեր քառյակի առաջ մղիչ ուժերից է»,- ասաց Արտաշես Մելիքյանը:
ՍԱՄՎԵԼ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
Լուսանկարում` «Երեւանը»՝ Կոմիտաս թանգարան-ինստիտուտում:
«Առավոտ»
02.11.2018
Ողջունում եմ այս անսամբլի ծնունդը։ Ափսոս, որ ես կվարտետներ չեմ գրում ․․․ Հարգանքով՝ Աշոտ Բաբայան