Ըստ իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանի՝ համաներումը քաղաքական,
ոչ թե հումանիստական ենթատեքստ ունի
«Ես ողջունել եմ եւ համարել՝ հույս ունեմ՝ սա կլինի վերջին համաներումը, որ դրանից հետո կաշխատի վաղաժամկետ ազատման մեխանիզմը: Նորից դեմ չեմ համաներմանը, բայց այս համաներումն ավելի շատ ունի քաղաքական նպատակ, քան հումանիստական»,- «Առավոտի» հետ զրույցում այսպիսի կարծիք հայտնեց Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Ավետիք Իշխանյանը:
Իրավապաշտպանը հիմնավորեց՝ ինչու քաղաքական. «Սասնա ծռերին» առանձնացնելը մինչ այդ ծանր հանցագործություն կամ առավել ծանր հանցագործություն կատարածներից քաղաքական նպատակ է հետապնդում, եւ ցմահներին չանդրադառնալը նույնպես քաղաքական նպատակ է, որ հանրային կարծիքը հանկարծ իրենց դեմ չլինի: Երրորդ հիմնավորումն էլ՝ ինչու հիմա եւ ոչ մայիսին, երբ ասում էին՝ համաներման նախագիծը պատրաստ է: Այսինքն՝ համաներման նախագիծը պատրաստ էր, սպասում էին ընտրություններին ընդառաջ համաներում անել՝ որպես քաղաքական քայլ առավել շատ ձայներ ստանալու համար»:
Իրավապաշտպանը հիշեցրեց՝ երկար ժամանակ խոսվում էր համաներման օրենքի նախագծի մասին, բայց, համենայնդեպս, հանրությանը հայտնի չէր. փակ ռեժիմով էր քննարկվում համաներման նախագիծը: Այս առիթով նա փաստեց. «Միայն ենթադրություններ կարելի էր անել, թե օրենքի նախագծում ինչ էր ներառված: Իսկ քանի որ ասվում էր՝ սա աննախադեպ մեծ համաներում է լինելու, ապա հույսեր կային, որ այդ հսմաներման նախագծում կներառվեն նաեւ ցմահ ազատազրկվածների տարբեր կատեգորիաներ»:
Ավետիք Իշխանյանը եւս մեկ անգամ նշեց, թե որ կատեգորիաներն է ինքը մատնանշել. «Մեկը վերաբերում է մինչեւ 2003 թվականը մահվան դատապարտվածներին, հետո անօրինական որոշումով ցմահ ազատազրկման փոխված դատապարտյալներին, որպեսզի այդ անարդարությունն ի վերջո տասնհինգ տարի հետո շտկվեր: Մենք հույս ունեինք, որ մյուսը կվերաբերի նաեւ մինչեւ 21 տարեկան ցմահ ազատազրկման դատապարտվածներին: Սակայն պարզվեց, որ այս կատեգորիաները չեն մտնում համաներման նախագծի մեջ»:
Իրավապաշտպանին հիշեցրինք համաներման նախագծում ներառված այն հոդվածը, որն ըստ էության վերաբերում է ՊՊԾ գնդի գրավման գործին եւ դրանով անցնող «Սասնա ծռեր» խմբի անդամներին. իսկ ապրիլի 24-ին զանգվածային անկարգությունների նախապատրաստման գործով, հիշեցնենք, որպես մեղադրյալ անցնում էր Հիմնադիր խորհրդարանի անդամ, «Սասնա ծռեր» նորաստեղծ կուսակցության նախաձեռնող խմբի անդամ Ժիրայր Սեֆիլյանը: Համաներման նախագծում մասնավորապես ամրագրված է. «Նախագծով համաներում հայտարարելու արդյունքում պատժից ազատվում են 2016 թվականի հուլիսի 17-ից հուլիսի 31-ը Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության պարեկապահակետային ծառայության գնդի տարածքում հանցագործություն կատարած, վերջիններիս հետ հանցակցած, այդ նպատակով հանցափորձ կամ հանցագործության նախապատրաստություն, հարակից տարածքներում դրանց հետ առնչություն ունեցող հանցագործություն կատարած, ինչպես նաեւ 2015 թվականի ապրիլի 24-ին զանգվածային անկարգությունների նախապատրաստության համար մեղադրվող անձանց նկատմամբ քրեական հետապնդում չհարուցել, հարուցված քրեական հետապնդումը դադարեցնել կամ նրանց պատժից ազատել, եթե դրա դեմ չեն առարկում պատանդառված եւ (կամ) ֆիզիկական վնաս կրած տուժողները: Այս կետը չի տարածվում այդ իրադարձությունների ընթացքում կատարված այն արարքների նկատմամբ, որոնք անմիջականորեն հանգեցրել են մարդու մահվան»:
Հարցին՝ խնդրահարույց չէ՞ այս դրույթը, իրավապաշտպանը պատասխանեց՝ շեշտելով՝ բացարձակապես դեմ չէ, որ «Սասնա ծռերն» ընկնեն համաներման տակ, բայց այստեղ գալիս է մի շատ հետաքրքիր հակասություն: Նա մանրամասնեց. «Պատկերացրեց՝ հեղափոխությունը չէր եղել, եւ «Սասնա ծռերի» դատավարությունն ավարտվել էր, ապա նրանց մեծ մասը կստանային շատ ծանր պատիժներ՝ մինչեւ քսան տարի, իսկ ովքեր կասկածվում էին ոստիկանության աշխատողների սպանության մեջ եւ կազմակերպիչները, իմ համոզմամբ, ցմահ կստանային: Պատկերացրեք՝ այդ դատավարությունից հետո տեղի ունենար հեղափոխություն, եւ համաներում լիներ. այդ ժամանակ նրանց վրա չէր տարածվի այդ համաներումը: Մենք, փաստորեն, իրավիճակային լուծումներ ենք տալիս եւ ոչ թե ըստ տրամաբանության եւ հումանիստական»:
Ըստ Ավետիք Իշխանյանի՝ մանավանդ «Սասնա ծռերի» դեպքում, երբ գրված է, որ տուժողների համաձայնությամբ, իր համար պարզ է, որ տուժողների համաձայնությունը նրանք վերցրել են. «Գալիս է նույն հարցը. ի վերջո՝ ցանկացած ներման, համաներման, վաղաժամկետ ազատման դեպքում ի՞նչ է նշանակում տուժողներին հարցնել: Տուժողներին հարցնելն ունի երկու տարբերակ. շատ քիչ մարդ ունի ներելու զգացողություն տուժողներից, որ իր հարազատի նկատմամբ հանցագործություն կատարողին ների, որը քիչ հավանական է: Տուժողները, որպես կանոն, նույնիսկ ամենափոքր հանցագործությունն իրենց նկատմամբ կատարածի դեպքում կուզենան մահապատիժ, էլ չեմ ասում՝ ցմահ, նրանց ոչ մի դեպքում չազատել: Իրականում բազմաթիվ դեպքեր եմ հիշում, երբ տուժողներն ուղղակի փողի դիմաց հրաժարվել են բողոքից: Այսինքն՝ պետության կողմից տուժողներին անընդհատ հարցնելը կաշառակերության, կոռուպցիայի ճանապարհ է բացում: Այսինքն՝ տուժողներին հարցնելը պետության կողմից վաղաժամկետ ազատման կամ համաներման դեպքում ինձ համար անընդունելի է, քանի որ տուժողների մասին ոչ թե պետք է մտածեն՝ վրեժ լուծելով նրանց փոխարեն ենթադրյալ կամ իրական հանցագործներից, այլ տուժողների մասին այլ կերպ պետք է մտածել. նրանց սոցիալական, բարոյական, ֆինանսական օժանդակությամբ եւ ոչ թե այդ ճանապարհով: Այսինքն՝ այս տեսակետից ես բավականին հիասթափված եմ, քանի որ փաստորեն «Սասնա ծռերի» բախտը բերել է, իսկ մինչ այդ ծանր հոդվածներով նստածների բախտը չի բերել»:
«Առավոտի» հարցին՝ այսքանով հանդերձ էլի կարծո՞ւմ է, որ սա կլինի վերջին համաներումը, քանի որ մի քանի օր առաջ Ավետիք Իշխանյանը կարծիք էր հայտնել՝ հույս ունի՝ սրանից հետո կգործի վաղաժամ ազատ արձակման մեխանիզմը, իրավապաշտպանը եզրափակեց. «Արդեն կասկածում եմ, քանի որ այս համաներումը քաղաքական, ոչ թե հումանիստական ենթատեքստ ունի»:
ՏԱԹԵՎ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
«Առավոտ»
26.10.2018
