Սիրային բանաստեղծություններ՝ գրված անպատեհ ժամանակներում

Հոկտեմբերի 25-ին տեղի ունեցավ Հուսիկ Արայի «Եվ սերը ասաց» գրքի շնորհանդեսը:

Վեցից տասնհինգ րոպե է պակաս, իսկ միջոցառումը պետք է սկսվի ժամը վեցին: Հուսիկ Արան նյարդային է՝ չնայած հյուրերին է դիմավորում ու լրագրողների հարցերին պատասխանում: Իր գրքի շնորհանդեսն է, որը դեռ չկա. տեխնիկական խնդիրների պատճառով տպարանից դեռ չի հասել Խնկո Ապոր անվան ազգային գրադարան, որտեղ և միջոցառումը շուտով կսկսվի: Գրքերը տեղ կհասնեն քսան րոպե ուշացմամբ, կշարվեն դատարկ սեղանին, այդուհետև Հուսիկ Արայի տրամադրությունը կփոխվի, կպայծառանա:

Մինչ այդ ինքը լուռ է, գրականագետ Արքմենիկ Նիկողոսյանն է ելույթ ունենում: Պատմում է ժողովածուի մասին, որ հեղինակի բանաստեղծություններից մեկի վերնագիրն ունի՝ «Եվ սերը ասաց»: Քիչ ուշ հեղինակն ինքը կբացատրի՝ «Եվ սերը ասաց»-ը Աստվածաշնչի «Եվ Աստված ասաց»-ի նմանությամբ է գրված, քանի որ սերն ու Աստված նույնանում են:
Բանաստեղծությունների ժողովածուն ներառում է տարբեր գրքերում արդեն իսկ տպագրված սիրային շարքեր և վերջին տարիներին գրված սիրային ստեղծագործությունները: Այն, մինչ տպագրվելը, արժանացել է Գրքի երևանյան փառատոնի երկրորդ մրցանակին՝ «Չափածո» անվանակարգում:

Արքմենիկ Նիկողոսյանն անդրադառնում է նաև անկախության շրջանի գրականությանն ու մի համեմատություն անում. «Եկավ մի շրջան, որ սիրերգությունը սկսեց քիչ տեղ զբաղեցել մեր գրականության մեջ: Իննսունականների մեր գրականությունը ինձ հիշեցնում է մեր տասնիններորդ դարը, երբ մեր գրողները մոռացան անձնական կարիքները, և ապրում էին միայն հայրենիքի ցավով: Ահա անկախության շրջանում էլ մի փուլ եկավ, երբ մեր լավագույն գրողները կամ ընդհանրապես լռեցին, կամ սկսեցին բանաստեղծականացնել մեր երկրում տիրող քաոսը»: Գրականագետն ասում է՝ եթե փորձենք բանաձևել այդ ժամանակների պոեզիան, պետք է հիշենք Հովհաննես Գրիգորյանի մի բանաստեղծության վերնագիր՝ «Սիրային բանաստեղծություն՝ գրված անպատեհ ժամանակներում»: Հուսիկ Արայի այս ժողովածուն էլ «անպատեհ ժամանակում» է լույս տեսնում, երբ դաշտը լի է քաղաքականությամբ:

Ժողովածուի հեղինակն էլ ասում է՝ իր համար լավագույն գնահատանքն է, երբ սիրահարները միմյանց իր հեղինակած բանաստեղծություններով են սեր խոստովանում:
Արքմենիկ Նիկողոսյանը եզրափակում է.
– Եվ ինչո՞ւ է Հուսիկի նկարը՝ գրքի շապիկին: Որ…
– …Չմոռանան,- միջամտում է բանաստեղծը:
– Չմոռանալուց զատ, որ մաղթենք՝ սիրելին ավելի գեղեցիկ լինի, քան Հուսիկն է:

Ծիծաղում են:

Հ.Գ. Առաջարկում ենք կարդալ Հուսիկ Արայի հեղինակած բանաստեղծությունը, որի վերնագրով էլ կոչվում է ժողովածուն:

Եվ սերը ասաց

Ամեն բան հարաբերական է տիեզերքում,
բացառությամբ այն սերը,
որ ես ունեմ քո նկատմամբ:

Եվ իմ սերը ասաց` լույս լինի,
քո աչքերը եղան.
տեսավ, որ աչքերը չքնաղ են,
սպիտակ մասը ցերեկ կոչեց,
սևը` գիշեր,
որ ամեն օր քնի և արթնանա քո կոպերի տակ:

Սերը ասաց՝ երկինք լինի,
քո հայացքը եղավ,
ասաց՝ երկիրը լինի,
քո ձեռքերը եղան,
որ պինդ գրկեն իրեն,
հանկարծ չընկնի ջրերի վրա:

Սերը ուզեց արև լինի`
քո համբույրը եղավ,
ուզեց լուսին լինի`
քո ժպիտը եղավ,
և աստղերը` հմայքը քո,
որ չմոլորվի առանձնության մեջ:

Եվ սերը քեզ ստեղծեց.
եղար դու`
մարմին ու էություն,
որ շատացնես
համբույրը,
ժպիտը,
հմայքը
և իշխես բոլորի ու իր վրա:

Ամեն բան հարաբերական է տիեզերքում.
միայն դու ես
բացարձակ Ես,
ինչպես առաջին խոսքը,
որ հնչեց քաոսի մեջ
և եղավ:

Վիկտորյա ՄԱՐԿՈՍՅԱՆ