Սեպտեմբերի 20-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը մի շարք որոշումներ կկայացնի Հայաստանի գործերով:
Սաղաթելյանն ընդդեմ Հայաստանի
Գործերից մեկում հայցվորը 1950թ. ծնված Երևանի բնակիչ Մուշեղ Սաղաթելյանն է: ՄԻԵԴ-ին ուղղված հայցը վերաբերում է ոստիկանությունում խոշտանգումներին, ինչպես նաև 2008թ. ընտրություններից հետո քաղաքական դրդապատճառներ ունեցող ձերբակալությանն ու դատավարությանը:
Սաղաթելյանը բերման է ենթարկվել մարտի 1-ի վաղ առավոտյան, երբ ոստիկանությունը ցրեց Ազատության հրապարակում գիշերող ցուցարարներին: Սաղաթելյանը պնդում է, որ ոստիկանությունում իրեն և մյուս ցուցարարներին ծեծի են ենթարկել: Նա պաշտոնապես ձերբակալվել է ավելի ուշ՝ երեկոյան, այնուհետև մարտի 3-ին մեղադրվել կառավարությունը բռնի տապալելու և պաշտոնյաներին հրապարակավ վիրավորելու մեջ: Մարտի 4-ին նա բերվել է դատարան, որը 2 ամսով նրան կալանավորել է: Բողոքարկման նրա հայցերը մերժվել են:
5 ամիս անց նրա դեմ մեղադրանքները հանվել են՝ հիմնականում ապացույցների բացակայության պատճառով: Սակայն առաջ են քաշվել նոր մեղադրանքներ՝ ոստիկանների վրա հարձակում և անօրինական կերպով դանակ կրել: Այս մեղադրանքով նա դատապարտվել է 5 տարվա ազատազրկման, սակայն 2010թ. նոյեմբերին ազատ է արձակվել:
Գասպարին ընդդեմ Հայաստանի
Հայցվորը 1957թ. ծնված Վարդգես Գասպարին է. նա բողոքում է դարձյալ մարտի 1-ից դեպքերից հետո ազատազրկման վայրում իր պահման պայմաններից՝ մասնավորապես պնդելով, որ բանտերը գերծանրաբեռնված էին, ինչպես նաև բնական լույսի և թարմ օդի բացակայությունից:
2008թ. մարտի 1-ին Գասպարին ձերբակալվել է ոստիկանության հետ բախումների ժամանակ՝ ոստիկանության սպայի վրա հարձակվելու կասկածանքով: Դրանից կարճ ժամանակ անց նրա դեմ մեղադրանք է առաջադրվել, և դատարանը բավարարել է նրա կալանքի միջնորդությունը: Գասպարին բողոքարկել է որոշումը՝ պնդելով որ ինքը գրանցման վայր ունի և անչափահաս երեխա: Այնուամենայնիվ, Վերաքննիչ դատարանը մերժել է նրա բողոքը` պատճառաբանելով, որ նա քննչական մարմիններին մոլորեցրել է իր ինքնության հարցում, քանի որ ձերբակալման արձանագրության մեջ նրա անունը նշվում է որպես և՛ Վարդգես Գասպարի, և՛ Վարդգես Գասպարյան, հետևաբար հիմքեր կան հավատալու, որ նա կարող է չներկայանալ կամ խոչընդոտել արդար դատավարությանը: Իրեն ազատ արձակելու Գասպարիի բոլոր մյուս պահանջները մերժվել են:
Գասպարին մեղավոր է ճանաչվել և 2008թ. նոյեմբերին դատապարտվել մեկ տարվա ազատազրկման: Նա ազատ է արձակվել 2009թ. փետրվարին:
Գուլյանն ընդդեմ Հայաստանի
Հայցվորը 1942թ. ծնված երևանի բնակիչ Աշոտ Գուլյանն է: Հայցը վերաբերում է նրա որդու՝ 30-ամյա Լևոն Գուլյանի մահվանը, որը ոստիկանության կողմից հարցաքննվել է սպանության գործով: 2007թ. մայիսի 12-ին նրան մահացած են գտել Երևանի ոստիկանության գլխամասի բակում: Այդ ժամանակ առաջ քաշվեց վարկած, որ նա իրեն ցած է նետել երկրորդ հարկի պատուհանից:
Գուլյանը հարցաքննության էր կանչվել երեք օր առաջ իրեն պատկանող ռեստորանի դիմաց տեղի ունեցած սպանության առնչությամբ:
Գուլյանի մահվան գործով քննությունը սկսվել է 2007թ. դեկտեմբերին և դրանից հետո բազմիցս փակվել ու վերսկսվել: Ամեն անգամ, երբ քննիչները գործը փակում էին, նրանք եզրակացնում էին, որ Գուլյանը փորձել է խուսափել սպանության մեկ այլ վկայի հետ առերեսումից, քանի որ նա կստիպեր իրեն բացահայտել մարդասպանի անունը: Ստիպելով վերաբացել գործը՝ դատարանները մատնանշում էին բազմաթիվ թերություններ, մասնավորապես որ քննիչներն անտեսել են այն փաստը, որ Գուլյանին խոշտանգել են և ցած նետել պատուհանից: Հերթական անգամ գործը փակվել է 2012թ. փետրվարին:
Պատրաստեց՝ Վիկտորյա ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆԸ
