Ինչպես գիտեք, մանուկ հասակից տառապել եմ ռնգախոսությամբ: 1954 թվականին առաջին անգամ ես ենթարկվեցի վիրահատության. իմ կոկորդը ենթարկվեց վիրահատության, որի հետեւանքով կորցրեցի լեզվակս եւ մինչ օրս շարունակում եմ տառապել վերը նշված արատով:
Երբ հայրիկս տարավ ինձ Երեւան քաղաքի Աբովյան 116 հասցեում գտնվող առաջին հիվանդանոց, ես առաջին անգամ ենթարկվեցի բժշկական ստուգման: Ինձ ստուգող բժշկուհին 50 տարեկան գեղեցիկ կին էր, ում ասում էին Մարգարիտա Սերգեեւնա Փիրումովա:
Հայրս, որ անցյալում եղել էր դաշնակցական կամավորական, լսելով Մարգարիտա Փիրումովայի մասին, հետաքրքրվեց նրանով եւ ցանկացավ տեսնել: Բժիշկների միջոցով հաղորդեցին Փիրումովային, որ իրեն ընդունելության է խնդրում Վաղարշապատից եկած մի քաղաքացի: Քանի որ այն ժամանակ Մարգարիտա Սերգեեւնան ղեկավարում էր քիթ-կոկորդ-ականջ բաժանմունքը, իր մոտ հրավիրեց հայրիկիս:
Ես մնացի միջանցքում, հայրս ներս մտավ: Խոսակցությունը տեւեց մոտավորապես 5 րոպե: Այդ կարճատեւ խոսակցությունից հետո հայրս ինձ թողեց հիվանդանոցում եւ վերադարձավ տուն՝ Վաղարշապատ: Հաջորդ օրը հայրս եկավ տիկին Փիրումովայի մոտ: Ուղիղ ժամը 11-ին իր դռան մուտքի մոտ հայրիկիս սպասում էր տիկին Փիրումովան: Հայրս ինձ թողեց եւ մոտեցավ տիկնոջը, որն արդեն միջանցքում էր: Մոտենալուն պես ողջունեց նրան, հանեց մի լուսանկար, որի հակառակ կողմին ես տեսա ինչ-որ «խզբզոց»: Լուսանկարի դիմային կողմը ցույց տվեց տիկին Փիրումովային: Տիկինը նայեց նկարին, մոտեցավ ավելի եւ խնդրեց լուսանկարը: Հայրս սիրով տրամադրեց: Նա վերցնելով լուսանկարը, աջ ձեռքով այն հպեց իր ձախ կրծքին, ապա համբուրեց հորս: Դա առաջին անգամ էր, որ հիվանդանոցում իր խստությամբ առանձնացող այդ բժշկուհին համբուրեց օտար տղամարդու: Հայրս չփոխադարձեց համբույրը, վերցրեց տիկնոջ ձեռքը, հպեց իր աջ այտին: Մարգարիտա Փիրումովան արտասվեց, հեկեկում էր: Հայրս վերադարձավ տուն:
Մայրս երբ եկավ ինձ մոտ հիվանդանոց, տեսավ, որ ինձ տեղափոխել էին այլ պալատ. այն տրամադրված էր միայն ինձ: Առավոտյան ժամը 10-ին մայրս ինձ մոտ էր: Ճիշտ այդ ժամին պալատ այցելեցին տիկին Փիրումովան եւ այն ժամանակվա հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկ Զաքար Միքայելի Նարիմանովը: Առանձին ուշադրությամբ զննեցին ինձ, խոսեցին ինձ հետ՝ արտահայտությունս լսելու համար, ապա հանձնարարեցին բուժքրոջը, որ ինձ միայն կարագով սնեն, ուրիշ սնունդ չտան եւ պատրաստեն վիրահատության:
Օրվա երկրորդ կեսին եկավ հայրս՝ իր անմիջական ղեկավար, Ջրային տնտեսության մինիստրության վարչության պետ Փալանջյանի հետ: Այդ ժամանակ արդեն Մարգարիտա Փիրումովան եկավ հայրիկիս եւ Փալանջյանին տեսնելու, քանի որ լսել էր Փալանջյանի մասին եւ գիտեր, որ նրա հորեղբայրը Նշան Փալանջյանն էր՝ Բեյրութի ճեմարանի հիմնադիրը: Բանից պարզվեց, որ Մարգարիտա Փիրումովան իր ազգանունից անջատել էր Բեկ բառը, իսկ իրականում Բեկ-Փիրումովների գերդաստանից էր:
Այդ օրը Փալանջյանը հայրիկիցս խնդրեց Վաղարշապատի մեր տանը ճաշկերույթ կազմակերպել, որտեղ պիտի հրավիրվեց եւ հյուրասիրության արժանանար Մարգարիտա Փիրումովան:
Հաջորդ օրը կայացավ խնջույքը, որին մասնակցում էր ոչ միայն հիշյալ եռյակը, այլ նաեւ պատվավոր հյուրեր՝ Դրաստամատ Կանայանի մեծ քույրը՝ Իսկուհին: Խնջույքը ճոխացավ:
Բայց անհրաժեշտ եմ համարում նշել այն հանգամանքը, որ երբ Իսկուհին մեր տան դուռը բացեց, մեր ընտանիքն ու հյուրերը ոտքի կանգնեցին, դիմավորեցին նրան եւ քանի դեռ նա չէր նստել՝ կանգնած մնացին:
Այդ մասին տեղեկացվեց այն օրերին Ջրային տնտեսության մինիստր Փահլեւանյանին, ով հետագայում Երեւանի քաղսովետի նախագահը դարձավ, իսկ որդին՝ «Արարատ» ֆուտբոլային թիմի պետ:
Մինչ օրս ինձ անհայտ է, թե ում էր պատկերում հիշյալ լուսանկարը:
Այս խնջույքը պատմական բնույթ է կրում թե բովանդակային եւ թե ձեւի առումով:
Մերուժան,
ԽՍՀՄ քաղբանտարկյալ
