Արտահերթ ընտրություններ, սովորաբար, լինում են, երբ քաղաքական պայքարն ի վերջո հանգում է դրա անհրաժեշտությանը: Հայաստանում, գոնե այս պահի դրությամբ, քաղաքական պայքարի մասին խոսելն անգամ մեղք է, էլ ուր մնաց ասենք, թե այդ պայքարը կհանգեցնի արտահերթ ընտրությունների: Ընտրությունները (այդ թվում եւ՝ արտահերթ) սովորաբար նախորդում են իշխանափոխությանը: Մենք իշխանափոխությունը կատարել եւ նոր ենք գնում ընտրության: Սա էլ մի տարբերակ է, որ կիրառել են շատ ժողովուրդներ, օրինակ՝ ուկրաինացիները` մի տարբերությամբ միայն, որ նրանց մայդանը մերի պես խաղաղ, սիրառատ ու ջերմ չէր: Դա չէ հարցը, կարծում եմ` դեռ պետք է պարզել` որեւէ մեկին այսօր պե՞տք են ընտրություններ սեղմ կամ ողջամիտ ժամկետներում, թե՞ ոչ:
Մեր կարծիքով` իշխանություններին դրանք պետք չեն, ՀՀԿ-ին` առավել եւս: Արագացված ընտրությունների պատրաստ չեն նաեւ արտախորհրդարանական ուժերը: Մի խոսքով` թավշյա վիճակ է, քաղաքական պայքար էլ, որպես այդպիսին, չկա, որ ասենք, դիցուք` այսինչ ուժն ընտրություններ է պահանջում: Գործող կառավարության համար այս վիճակը միանգամայն ընդունելի է: Կասեի` նրա համար հիանալի վիճակ է. ընդդիմախոսներ չկան, ժողովուրդը չի տրտնջում, վարչապետն ինչ ուզում` անում է, մատն ում վրա դնում է` բռնում են, ում ուզում` ազատում են, մի խոսքով` ամեն ինչ ՕԿ է: Եվս մեկ-երկու ամիս` նախարարներն էլ աշխատել կսովորեն, եւ այլեւս որեւէ խնդիր չի լինի:
Ընտրությունները, մինչդեռ, լուրջ միջոցառում են եւ, սովորաբար, առանց անակնկալների չեն լինում: Կարող եք հարցնել Մուկուչյանին, եւ նա ձեզ կասի, որ իր անցկացրած ընտրություններում չնախատեսված արդյունքներ միշտ էլ գրանցվել են: Ի՞նչ չի տեսել Մուկուչյանը, տիտանների ինչպիսի պայքարների միջով ասես, որ չի անցել իր պաշտոնավարման ընթացքում: Նաեւ պատահել է, որ մի քանի ամսական քաղաքական ուժը` չճանաչված, ընտրողի հետ նույնիսկ հարաբերվել չկարողացող, «տոկոս» է խփել եւ հայտնվել ընտրովի մարմնում:
Կարո՞ղ են, արդյոք, նոր ընտրություններն ավելին տալ «Ելք»-ին կամ «ՔՊ»-ին, քան մինչ օրս ստացել են: Չենք կարծում: Չենք կարծում, որ այս կառավարությունը կարող է ավելի արդյունավետ գործել այլ պայմաններում, երբ չունենա գործողությունների այս ազատությունն ու հատկապես քարոզչական բնույթի այս մեծ աջակցությունը, որ Հայաստանից անցել է ընդհուպ եվրոպական կառույցներ, որտեղ ՀՀԿ-ականները (Արմեն Աշոտյան, Արփինե Հովհաննիսյան, այլք) անթաքույց գովերգում են մեր խաղաղ «հեղափոխությունն ու հեղափոխական բարեփոխումները»:
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում քանի՞ տոկոս ձայն կհավաքի «ՔՊ»-ն, եթե ապավինի միայն իր ուժերին (ժողովրդի ոգեւորությանը) եւ նախընտրական փուլում հրաժարվի այն բարենպաստ մթնոլորտից, որ մյուս քաղաքական ուժերի շնորհիվ գոյություն ունի իր շուրջը: Շատ քաղաքագետներ եւ քաղտեխնոլոգներ, հմայված վերջին ձերբակալություններից ու բերման ենթարկումներից, կարծում են, որ ՀՀԿ-ի «ընտրազանգվածը» բարոյահոգեբանորեն պատրաստ է քվեարկել «ՔՊ»-ի կամ «Ելքի» օգտին: Սա միագիծ մտածողության տիպիկ օրինակ է: Մարդիկ ինչպես հավատացել էին հեղափոխությանը, այդպես էլ շարունակում են հավատալ Հայաստանում իշխանափոխության փաստին, մինչդեռ իշխանափոխությունը տակավին ընթացքի մեջ է եւ այսօր շարունակվում է կաբինետային ռեժիմով` խիստ վերահսկողության եւ լուրջ հաշվարկների պայմաններում: Սա է պատճառը նաեւ, որ արտահերթ ընտրությունների ողջամիտ ժամկետների հարցում կարծիքներն այսպես բաժանվում են:
Էդիկ ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Հրապարակ» թերթի այսօրվա համարում
