Սպասում եմ Nօ 6 ավտոբուսին. չկա ու չկա… Բոլորս ենք սպասում. եկավ Nօ 4-ը, մարդիկ խմբով վազեցին, հետո` մյուսը, բայց Nօ 6-ը չկա ու չկա…
– Ձո՜ւկ, լավ ձո՜ւկ… 6 հատը, չէ՛, 7 հատը 1000 դրամ…
«Էս մարդն էլ տեղ է գտել ձուկ վաճառելու, հոտն էլ հո հոտ չի, թո՛ւհ…
Ձուկ ոնց չեմ սիրում, բայց հիմա մարդիկ կլինեն, որ ուշքները կգնա»:
– Ձո՜ւկ, լավ ձո՜ւկ…
– Վա՜յ, չէի նկատել՝ կույր է…
– Հա՛, կույր ա, էն էլ տղեն ա, օգնում ա հորը:
Ու կանգառում հանկարծ բոլորիս համար ձկան հոտը էլ «թո՛ւհ» չէր, ու կույր մարդը ձուկը արգելված տեղում չէր վաճառում, ու ավտոբուսի ուշանալն էլ ոչ մեկիս վեջը չէր…
– Տե՛ս, յոթ հատ էլ ծախեց:
Ու կանգառում բոլորը դարձան ձուկ սիրող, ու ձուկը սկսեց արագ դատարկվել ստվարաթղթե արկղից:
«Ջհանդա՛մ, թե ձուկ չեմ սիրում»:
– Յոթ հատ էլ ի՛նձ տվեք:
– Անժի՜կ, Անժի՜կ, ծախեցի-պրծա՜,- ձայն տվեց կույրը կողքի կրպակում նստածին (երևի դիսպետչերն էր, չգիտեմ):
Կանգառում խոսուն լռություն էր, լուռ հրճվանք. ձուկը վաճառվել էր…
Որ ամոթ չլիներ, բոլորս ծափ կտայինք:
Վեր կացավ, զգուշորեն մոտեցավ ցայտաղբյուրին (հինգ ոտնաչափ էր հեռու), ձեռքերը լվաց, դարձավ տղային.
-Լվա՛ ձեռքերդ, նորի՛ց լվա…
Նույն զգուշությամբ հետ եկավ, նստեց, սկսեց հաշվել եկամուտը`մեկ, երկու, երեք…
Կանգառը շունչ քաշեց, ու բոլորս հիշեցինք ավտոբուսի ուշանալը:
-Էդ անտերն ի՞նչ եղավ, մի ժամ ա` սպասում ենք:
-Բան չկա, քո՛ւր ջան, հես ա ժամը 5-ին «Բարեգործական» ավտոբուսը կգա, կիջնես Շրջանային, այնտեղից էլ` ինչքան ուզես…
-Հա՛, ճիշտ ա, ես էլ եմ միշտ ըտենց գնում, – արձագանքեց մեկ ուրիշը:
«Բայց ես փող ունեմ, անհարմար չէ՞, – մտածում եմ, – չէ՛, ոչ թե պատվիցս վեր ա, այլ էդ մեծահոգությունը չունևորների համար ա»:
-Արի՛, քո՛ւր ջան, «Բարեգործականը» եկավ, – ու ձեռքս քաշելով` հետը տարավ:
Ավտոբուսում ենք. նայում եմ շուրջս. չէ՛, ոչ մեկս մյուսից չենք տարբերվում:
-Դե՛, ես իջնում եմ, կնայես, որ էս կնիկը «Շրջանային» իջնի, – հանձնարարեց սրտացավ տիկինը մյուս` «Բարեգործականի» «փորձառու ուղևորին» և իջավ:
Ու ավտոբուսը որոշեց, որ էս անփորձ կնկան (այսինքն ինձ) օգնի` Շրջանայինում իջնելու:
Ես էլ ամաչում եմ ասել, որ, ա՜յ ժողովուրդ, ես երևանցի, պապս երևանցի, ծնվել եմ Ցախի Մեյդանում, ես Շրջանայինի տեղը չգիտե՞մ…Բայց լուռ ժպտում եմ ու գլխով անում:
Մի հղի կին բարձրացավ. մեկը մյուսին հերթ չտալով`փորձեցին տեղը զիջել. հայ մարդու խոնարհումը մայրությանը, մեկ ուրիշը` երեխայի հետ.
– Բալե՛ս, արի՛, կողքի՛ս նստիր:
– Տվե՛ք, Ձեր պայուսակը պահեմ:
Սա է հայն ու Հայաստանը, ու ես, որ Հայաստանից դուրս երբեք չեմ ապրել, կարոտում եմ Հայաստանը, այն Հայաստանը, որտեղ ապրում էին զավակներս, կատակում էինք, կռվում, իրար սիրում և մեկ ընտանիք էինք:
Այժմ զավակներս ընտանիքով ՌԴ-ում են և օրերն են հաշվում. մնաց 9 ամիս, 8, 7 ամիս, 15 օր, ու, «ո՜ւխ», տա՛տ, վաղը գալի՜ս ենք…
Ու գալիս են, գալիս են` հայերեն ապրելու, հայերեն լսելու, ջերմ ու տաք հայ տեսնելու…
Բայց, ցավոք, հայուհի մի` անուն Նաղդալյան` ազգիս ընտրյալ, հենց այնպես, հավեսի համար, ի պետս հաճույքի` կարող է պետության հաշվին բջջային հեռախոսով 3 000 000 դրամի «լխռահաչի» տալ, թե ինչ է կերել, ինչքան է կերել, ինչպես է կերել, կերածը մարսել է, թե ոչ…
Իսկ ոտքերը հազիվ քարշ տվող թոշակառուն խնդրում է.
-Նախագահին ասեք, որ սոված ենք… Լսո՞ւմ եք, նախագահին անպայման կասեք, որ սոված ենք…
«Դե՛, ե՛կ, վարդապե՛տ, ու մի՛ խենթանա…»:
Հրանուշ Պողոսյան
Երևանի թիվ 105 ավագ դպրոցի հայոց լեզվի և հայ գրականության ուսուցչուհի
