Խաղի կանոնները պետք է ընդհանուր լինեն

Ընդդիմադիր Նիկոլ Փաշինյանը կարող էր ասել, որ ԵԱՏՄ-ից առանձնապես օգուտ չկա (ինչի հետ ես, ի դեպ, համաձայն եմ), վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պարտավոր է հաշվի նստել քաղաքական իրողությունների հետ:

Ընդդիմադիր Մանե Թանդիլյանը դեմ էր պարտադիր կուտակային կենսաթոշակին, սոցապնախարար Մանե Թանդիլյանը հասկանում է, որ պետության շահերը պահանջում են այդ համակարգը ինչ-որ տարբերակով ներդնել:

Ասածս ամենեւին քննադատություն կամ չարախնդություն չէ՝ դիրքորոշման այդ փոփոխությունը շատ բնական է եւ պայմանավորված է նոր իշխանության պատասխանատվության զգացումով: Հակառակը՝ ես ակնկալում եմ, որ նույնատիպ փոփոխություն պետք է տեղի ունենա արագաչափերի եւ բանկային տոկոսները ներելու հարցում:

Ինձ չի թվում, որ առանց արագաչափերի եւ տեսախցիկների մենք կորած ենք, ինձ չի թվում նաեւ, որ արագաչափերը կործանում են մեր ազգը: Ի վերջո, կան երթեւեկության անվտանգությունն ապահովելու բազմաթիվ տարբերակներ, եւ դրանցից մեկը կառավարությունը, ի վերջո, կընտրի: Խոսքն այլ բանի մասին է. եթե տվյալ պահին գործում է այս օրենքը, ապա պետք է կոչ անել, հորդորել, խորհուրդ տալ հետեւել գործող օրենքին: Եթե օրենքը վատն է, պետք է բոլոր օրինական ճանապարհներով պայքարել այն փոխելու համար՝ հրապարակումներով, օրինագծերով, ցույցերով, երթերով եւ այլն: Բայց ասել, որ օրենքը խախտողները չեն պատժվելու, կամ իրենց խախտումների համար նախատեսված տուգանքները չեն գանձվելու, դա, մեղմ ասած, անզգույշ արտահայտություն է: Այդպիսի ակնարկները նախ դրդում են կարգազանցներին ավելի կարգազանց դառնալ:

Երկրորդ՝ դա վիրավորական է այն քաղաքացիների համար, որոնք իրենց խախտումների համար մուծել են տուգանքները: Այդ մուծած տուգանքները պետք է վերադարձվեն, որպեսզի խտրականություն չլինի:

Առավել եւս՝ դա վիրավորական է այն վարորդների համար, որոնք այնքան ուշադիր եւ զգույշ են գտնվել, որ խախտումներ թույլ չեն տվել եւ ամեն օր տառապում են հսկայական տուգանքներ կուտակած լկտիների պատճառով: Ստացվում է, որ կարգապահ վարորդները իզուր էին նորմալ քշում իրենց մեքենաները, նրանք այլեւս որեւէ խթան չեն ունենա կարգապահ լինելու, որովհետեւ նրանց հետ վարվում են ճիշտ այնպես, ինչպես անկարգների:

Խոսքը, կրկնեմ, ոչ թե արագաչափերի նպատակահարմարության կամ աննպատակահարմարության մասին է՝ խնդիրը խաղի կանոններն են, որոնք պետք է բոլոր քաղաքացիների համար ընդհանուր լինեն:

Նույնը, իհարկե, կարելի է ասել բանկային տոկոսների մասին: Ինչո՞ւ պետք է իմ տոկոսները չներվեն, իսկ Պողոսինը կամ Պետրոսինը ներվեն: Ես, Պողոսը եւ Պետրոսը մեր հոժար կամքով վարկ ենք վերցրել՝ գիտակցելով այն ռիսկերը, որոնք կապված են այդ գործողության հետ, եւ մենք պետք է մուծենք հենց այն տոկոսները, որոնք նշված են մեր պայմանագրերում: Կառավարությունը, Կենտրոնական բանկը, իհարկե, պետք է մտածեն, թե ինչպես անեն, որ հաջորդ անգամ վարկ վերցնելիս մենք վճարենք ավելի ցածր տոկոսներ:

Մի խոսքով՝ կատարել այն օրենքները, որոնք գործում են, եւ փոխել օրենքները, եթե դրանք վատն են:

Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ