«Ամերիկայի ձայն». ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Հելսինկյան հանձնաժողովում կայացել են լսումներ Հայաստանում ընթացող վերջին զարգացումների վերաբերյալ: Հրավիրված բանախոսներն էին վերլուծաբաններ Սթեֆան Նիքսն ու Էլեն Աղեքյանը:
«Անկախ նրանից, թե մենք այս շարժումը կոչենք գունավոր հեղափոխություն կամ ուղղակի հեղափոխություն, այն միանշանակ ազատության, ընտրություն ունենալու իրավունքի ու ազատ կամքի արտահայտման վառ դրսևորում է: Հենց սա է ժողովրդավարության բնույթը»,- հայտարարել է International Republican Institute կազմակերպության Եվրասիայի տարածաշրջանի տնօրեն Սթեֆան Նիքսը, որը բանախոսներից մեկն էր հայաստանյան վերջին զարգացումներին նվիրված ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Հելսինկյան հանձնաժողովի կողմից կազմակերպված լսումներում:
Հիշեցնենք, որ նախկինում ևս 2008 թվականի մարտի 1-ի իրադարձություններից հետո նույն հանձնաժողովը հրավիրել էր լսումներ Հայաստանում ընթացող գործընթացների մասին:
Լսումների մյուս բանախոս՝ անկախ վերլուծաբան Էլեն Աղեքյանն, իր հերթին, գտնում է, որ Սերժ Սարգսյանի անձի հեռացումից հետո, շարժումն առերեսվում է ավելի դժվարին խնդրի հետ, մասնավորապես գործող համակարգի դեմ պայքարը:
«Բողոքի շարժումն անսպասելիորեն հաջողություններ գրանցելուց հետո այժմ առերեսվում է Հայաստանում ժողովրդավարության զարգացման հիմնական խոչընդոտների հետ, որոնցից է ոչ թե մեկ անձի իշխանությունը, այլ համակարգը, որը չափազանց կոռումպացված է, հագեցած ազդեցիկ օլիգարխներով և փորձում է պահպանել իշխանությունը»,- նշում է Աղեքյանը:
Չնայած այն հանգամանքին, որ գործող համակարգի վերջնական հեռացումը, ըստ Աղեքյանի, երկարատև ու դժվարին գործընթաց է, քանի որ պահանջում է մի շարք այլ կարևոր գործոններ, ներառյալ անկախ ընտրական և դատական համակարգի ձևավորումը, ավելի ազատ մամուլը և պատասխանատու իշխանությունը, վերլուծաբանն ընդգծում է այս շարժման աննախադեպ բնույթը ողջ եվրասիական տարածաշրջանի համար:
Աղեքյանն առանձնացնում է Հայաստանում քաղաքացիական հասարակության զարգացման մակարդակը, որն, ըստ փորձագետի, ավելի հզոր է, քան պատկերացնում էին շատերը: Նա կարևորում է այս օրերին անկախ համացանցային լրատվամիջոցների, սոցցանցերի և երիտասարդության անգնահատելի դերն այս շարժման ծավալման հարցում:
«Այս շարժման առանձնահատկությունն է երիտասարդության ակտիվ մասնակցությունը, որը կապված է մի քանի գործոնների հետ: Առաջինն անխոս շարժման առաջնորդ Նիկոլ Փաշինյանի անձն է և առաջնորդի հատկությունները, իսկ երկրորդը «Ելք» դաշինքի բնույթը, որը բաղկացած է երիտասարդ լրագրողներից ու իրավապաշտպան ակտիվիստներից»,- ընդգծում է Աղեքյանը:
Միացյալ Նահանգների ներգրավվածության մասին խոսելիս Սթեֆան Նիքսը, իր հերթին, ընդգծում է Հայաստանին համապատասխան աջակցություն ցուցաբերելու անհրաժեշտությունը ԱՄՆ-ի կողմից և գոհունակություն հայտնում այս օրերին ՀՀ-ում ԱՄՆ-ի դեսպանի կատարած աշխատանքի վերաբերյալ:
«Գովելի է, որ ԱՄՆ-ի դեսպան Ռիչարդ Միլսն անմիջապես արձագանքեց իրավիճակին, հանդիպեց իշխանության ու ընդդիմադիր կողմերի հետ և կոչ արեց պահպանել խաղաղությունն ու փոխադարձ հարգանքը, ինչպես նաև բողոքի խաղաղ արտահայտման ձևը»,- նշում է Սթեֆան Նիքսը:
Ներկայացնելով զարգացումների հավանական երեք սցենարները, Նիքսը կարծում է, որ չնայած Հանրապետական կուսակցությունն ունի մեծամասնություն Ազգային ժողովում, սակայն միակողմանի նշանակումն ու ծրագրի ընդունումն ավելի կխորացնի ճգնաժամը: Ընդգծելով բողոքի ցույցերի չափազանց կազմակերպված բնույթը՝ նա համոզված է, որ այս զարգացումները մեծ ազդեցություն են թողել մարդկանց մտածելակերպի վրա:
«Սա իրենից ներկայացնում էր չափազանց լավ կազմակերպված բողոքի ցույցերի շարք: Ցուցարարները հստակ գիտեն, թե ուր են գնում և որ ուղղությամբ: Որևէ ամբոխային մտածելակերպ չկար»,- ընդգծում է Նիքսը:
Երկու վերլուծաբաններն էլ համակարծիք են, որ նոր իշխանության առաջնահերթությունն է ընտրական համակարգի արմատական բարեփոխումը:
Արամ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ
«Ամերիկայի ձայն» ռադիոկայան
