Հայտարարություն անհրաժեշտ հրատապ քայլերի վերաբերյալ
Հաշվի առնելով ստեղծված իրավիճակը և ընթացող քաղաքական բանակցություններն ու զարգացումները՝ անհրաժեշտ է ի թիվս այլնի ընդգծել մի քանի կարևոր խնդիր.
Ակնհայտ է, որ ժողովրդի քաղաքական նախընտրությունը խիստ տարբերվում է Ազգային ժողովում արտացոլված քաղաքական ուժերի առկա բաշխումից: Հետևաբար ոչ Ազգային ժողովը, ոչ դրա կողմից ձևավորված մարմինները չեն արտացոլում ժողովրդի կամքը քաղաքական ուժերի բաշխվածության տեսանկյունից:
Ստեղծված իրավիճակում ակնհայտ է ֆորմալ իշխանության և ժողովրդի իշխանության միջև խզումը և այն, որ ֆորմալ իշխանությունը (ԱԺ-ի կայուն մեծամասնությունը) չի արտացոլում և համապատասխանում հրապարակի (ժողովրդի) կամքին: Հետևաբար ակնհայտ է, որ Սահմանադրական ճգնաժամից խուսափելու նպատակով հնարավորինս սեղմ ժամկետում անհրաժեշտ է ապահովել ժողովրդի իշխանության իրականացում ՀՀ Սահմանադրությամբ սահմանված ազատ ընտրությունների միջոցով: Մինչ այդ ԱԺ-ի փաստացի մեծամասնությունն ստեղծված քաղաքական իրավիճակում անխուսափելիորեն պարտավոր է հաշվի նստել հրապարակի (ժողովրդի) իշխանության հետ և ի կատար ածել հրապարակի առաջ քաշած քաղաքական լուծումը՝ ժողովրդի թեկնածուին ԱԺ-ի կողմից վարչապետի պաշտոնում ընտրելը:
Ժողովրդի թեկնածուի՝ վարչապետի պաշտոնում առաջադրման և ընտրության գործընթացը քաղաքական գործընթաց է, որը ոչ մի կերպ Սահմանադրության խախտում չի առաջացնում և չի հակասում Սահմանադրությանը, քանի որ այդ գործընթացը կատարվելու է բացառապես Սահմանադրությամբ նախատեսված կարգով:
Հենց այս պարզ ճշմարտությունը հաշվի չառնելը, և ֆորմալ իշխանությունը ժողովրդի իրական իշխանությանը հակադրելու փորձերն են ունակ առաջացնելու ճգնաժամ:
Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրություններին պետք է նախորդի ընտրական օրենսդրության (ՀՀ ընտրական օրենսգիրք, հարակից օրենսգրքեր և օրենքներ, ենթաօրենսդրական ակտեր) համալիր վերանայում՝ հաշվի առնելով ընտրական օրենսդրության և գործընթացների վերաբերյալ ՀՀ Սահմանադրական դատարանի, տեղական և միջազգային դիտորդական կազմակերպությունների գնահատականներն ու առաջարկությունները, ինչի նպատակը պետք է լինի ընդհանուր, հավասար, ազատ և ուղղակի ընտրական իրավունքի գաղտնի քվեարկությամբ իրացնելու օրենսդրական անհրաժեշտ և բավարար երաշխիքների ամրագրումը, ինչպես նաև ընտրական իրավունքի պաշտպանության արդյունավետ միջոցների, մեխանիզմների երաշխավորումը, առանց որի ընտրությունների արդարության և արդյունքների նկատմամբ վստահության հարցը հնարավոր չի լինի ապահովել։
Հիշյալ նպատակների արդյունավետ և վստահելի կերպով կյանքի կոչման համար անհարժեշտ է․
Ձևավորել ժողովրդի վստահությունը վայելող նոր կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով: Ձևավորված նոր ԿԸՀ-ն պետք է ձեռնամուխ լինի ընտրական գործընթացում չափազանց կարևոր դերակատարում ունեցող տարածքային հանձնաժողովների նոր և անկախ կազմերի ձևավորմանը: Անհրաժեշտ է ձևավորել ժողովրդի կողմից մերժված իշխանությունից անկախ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի և տարածքային ընտրական հանձնաժողովների կազմեր, որոնք կսպասարկեն ազատ և արդար ընտրությունները՝ ծառայելով հանրային շահին:
Հաշվի առնելով ընտրողների ստորագրված ցուցակների գաղտնիության վերացումը՝ պետք է հրապարակվեն կամ տրամադրվեն նախորդ ընտրությունների, այդ թվում 2015թ․ սահմանադրական հանրաքվեի ժամանակ ընտրողների կողմից ստորագրված ցուցակները:
Իրավունքի Եվրոպա միավորում