Թուրքիայում ապրիլ ամսվան ընդառաջ ավելի հաճախակի են դառնում հակահայկական կոնֆերանսներն ու միջոցառումները: Վերջերս այստեղ կոնֆերանս է կազմակերպվել` «Հայկական հարցը և գավառապետ Քեմալ բեյը» թեմայով: Այդ մասին հաղորդում է Akunq.net–ը` վկայակոչելով թուրքական «Միլիյեթ» պարբերականը:
Աղբյուրի համաձայն` կոնֆերանսին ելույթ է ունեցել Իհսան Քուրթը, որն անգամ խուսափել է մինչև իսկ թուրքական պաշտոնական պատմագրության կողմից ընդունված «տեղահանություն» բառից` Հայոց ցեղասպանությունն անվանելով «տեղափոխում» և պնդելով, թե իբր «աքսոր իմաստով կիրառվող տեղահանություն չի եղել»:
Թուրք «գիտնականը» կրկնել է նաև թուրքական պաշտոնական պատմագրության կեղծ թեզերը, թե «քանի որ այն ժամանակ երկիրը գտնվում էր պատերազմական դրության մեջ, ապա նման դեպքերի կատարվելը միանգամայն բնական էր»:
Անդրադառնալով նաև Յոզղատի փոխկառավարիչ և Բողազլըյանի գավառապետ Քեմալ բեյին` Իհսան Քուրթը պնդել է, թե Քեմալն իբրև թե մահվան է դատապարտվել հայկական քարոզչության հետևանքով:
Հիշեցնենք, որ 1919-1921 թթ. հայերի տեղահանության և կոտորածների մեղադրանքով Ստամբուլում հարուցված շուրջ 63 դատական գործերի շարքում առաջինը տեղի է ունեցել հենց Յոզղատի դատավարությունը, որի արդյունքում դատարանը, ունկնդրության արժանացնելով բազմաթիվ թուրք և այլազգի վկաների, մահվան է դատապարտել Քեմալին` տեղի բազմաթիվ հայերի սպանելու` կենտրոնից ստացված հրամանն ի կատար ածելու համար:
Քեմալի մահապատիժն իրականացվել է 1919 թ. ապրիլի 10-ին` Ստամբուլի Բայազետ հրապարակում: Սույն մահապատժից անմիջապես հետո երիտթուրքերը մեծ ցույց են կազմակերպել` հօգուտ Քեմալի հիշատակի և նրան ներկայացրել որպես առաջին «զոհ», ապա մեծ շուքով թաղել նրան, մի բան, որն անթույլատրելի էր նման դատապարտյալների դեպքում:
Իսկ հետագայում արդեն Թուրքիայի Հանրապետությունը ոչ միայն հերոսացրել է Քեմալի նման հայասպաններին, այլև անգամ թոշակ և գույք տրամադրել նրանց ընտանիքներին: Եվ մինչ այժմ Թուրքիայում պարբերաբար կազմակերպվում են նման մարդասպանների հիշատակը ոգեկոչող միջոցառումներ:
Լուսանկարում` Քեմալի դատավարության նիստերից մեկը
Լուսանկարը` Akunq.net-ի
Մելինե Անումյան
Akunq.net
