Հայկական բնապահպանական ճակատ քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ, աշխարհագրագետ Լևոն Գալստյանի տեղեկացմամբ՝ Թեղուտի հանքավայրի շահագործումը դադարեցվել է պոչամբարի խնդիրների պատճառով:
«Հոդված 3» ակումբում հրավիրված քննարկմանը պարոն Գալստյանը հայտարարեց՝ Թեղուտի հանքավայրի շահագործումը մեկ անգամ ևս ապացուցեց, որ պատասխանատու հանքարդյունաբերություն կոչվող միֆն անիրագործելի է մանավանդ ՀՀ պայմաններում. «Ցավոք, այսօր մենք ունենք տարբեր շրջանառվող լուրեր, բայց չունեք փաստացի, հստակ տեղեկություն շահագործող ընկերությունից և պետական կառույցներից: Նրանց բոլոր հայտարարություններն էժանագին մանիպուլյացիաներ են, որոնք ոչ մի ձև խնդիրը չեն բնութագրում»:
Անդրադառնալով իրենց կատարած հետազոտություններին՝ պարոն Գալստյանը վստահեցրեց՝ տնտեսական հարցերից կարևոր է պոչամբարի խնդիրը. «Թեղուտի շահագործումը դադարեցվել է պոչամբարի պատվարի կայունության խնդրի պատճառով: Դա ոչ թե պետք է դիտարկել պետական մարմինների հայտարարություններից ելնելով, այլ լրջագույն ուսումնասիրությունների արդյունքում: Պոչամբարի պատվարի վրա ճաք լինելը նշանակում է տեխնածին աղետի պահն է գալիս: Հասկանում ենք, որ հենց այս պատճառով էլ ընկերությունը դադարեցրել է հանքի շահագործումը, քանի որ յուրաքանչյուր պահ պոչամբարը կարող է քանդվել»:
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ ներկայացուցիչ Ռաֆայել Աֆրիկյանը կասկածի տակ դրեց՝ ինչպես կարող է 30 միլիոն դոլարանոց ծրագրի դեպքում ընկերությունը ֆինանսական խնդիրներ ունենալ: Նա տեղեկացրեց, որ եղել են տեղում ու նկարահանումներ կատարել. «Տեղում նկարահանեցինք հանքն ու պոչամբարը: Հանքն իրոք չէր շահագործվում, պոչամբարի պարագայում Ախթալայի պոչամբարից վտակը թափվում է Դեբեդ գետը: Տեղում զանգեցինք տեսչություն, նրանք պնդեցին, որ պոչամբարից հոսքը կասեցրել են, մինչդեռ մենք տեղում համոզվեցինք, որ կասեցված չէ»:
«Էկոլոգիական իրավունք» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Արթուր Գրիգորյանը բարձրացրեց կոռուպցիայի հարցը. «Ըստ փաստաթղթերի՝ պոչամբարի ծավալը 174 միլիոն խմ է, տարեկան 25 միլիոն տոննա է արտահանվել, եթե պայմանագրում նշված է այս ամենը, ապա ո՞նց գնահատենք՝ ինչպե՞ս կարող է լինել մի իրավիճակ, որ պոչամբարի լցվածության, վթարային լինելու պատճառով գործունեություն դադարեցվի: Այս մոտեցումը արժանահավատ չէ: Կամ պոչամբարի ծավալներն իրականում ավելի փոքր են կամ արդյունահանման ծավալները խելագար աստիճանով շատ են եղել: Ինչ-որ բան ճիշտ չէ այս թվերի մեջ»:
ՀՀ ԱԺ Ելք խմբակցության անդամ, պատգամավոր Լենա Նազարյանն էլ արծարծեց հանրության իրազեկվածության հարցը: Նա հայտարարեց. «Եթե կա բնապահպանական խնդիր, հանրությունը պետք է հստակ իմանա՝ ինչ է տեղի ունեցել: Եթե տնտեսական խնդիր է, հանրությունը կրկին պետք է իմանա: Մարդիկ այնտեղ աշխատում են, վարկեր են վերցրել, ի վերջո, Թեղուտը դարձել է հանքարդյունաբերական ավան, որտեղ մարդիկ կախված են հանքարդյունաբերական քմահաճույքներից, ուստի ընկերությունը պարտավոր է տեղյակ պահել՝ ինչ է կատարվում կազմակերպության ներսում»:
Անդրադառնալով Ախթալայում գրանցված իրավիճակին՝ Լենա Նազարյանն ասաց, թե բոլորի աչքի առաջ այնտեղ բնապահպանական հանցագործություն է տեղի ունենում. պոչամբարի արտահոսքերը լցվում են բնակիչների հողամասեր:
Հարցին՝ ի՞նչ կարող են անել ԵԼՔ խմբակցության պատգամավորներն ԱԺ-ում այս խնդիրների լուծման համար, Լենա Նազարյանը պատասխանեց. «ԱԺ-ն կարող է շատ բան անել, բայց չի անում: Ուզում էին ստեղծել ժամանակավոր հանձնաժողով: Բայց նման հանձնաժողով ստեղծելու համար ըստ ԱԺ կանոնակարգի՝ դա արվում է ԱԺ օրենքների, ուղերձների, հայտարարությունների համար, խմբակցությունը կարող է նախաձեռնել, բայց այդտեղ անելու բան չի լինի: Ավելի հարմար է քննիչ հանձնաժողով ստեղծվի, ինչը հնարավորություն կտա ուսումնասիրել հարցը: Դրա համար անհրաժեշտ է 26 պատգամավորի համաձայնություն, ստորագրություն: Մենք կարող ենք դա նախաձեռնել, բայց մեր ստորագրությունները միայն բավական չեն, մենք ինն ենք: Պետք է դիմենք մյուս խմբակցություններին, եթե համաձայնեն, կստեղծվի»:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
