Հանրությունը մինչ ակտիվ քննարկում է մարտի 1-ից դեղերի ու դեղատոմսերի հետ կապված հայրենի կառավարության որոշումն ու նորամուծությունները, վարչական դատարանում վիճարկվում է ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանները վերացնելու հարցը:
«Վագա-Ֆարմ» ՍՊ ընկերության տնօրեն Արտաշես Գեւորգյանը դիմել էր դատարան՝ պահանջելով վերացնել ՀՀ առողջապահության նախարարի 19.06.2015թ. թիվ 1575-Ա եւ 15.01.2016թ. թիվ 69-Ա հրամանները, տրամադրել հայցվոր ընկերությանը «Զիրտեկ դեղահատեր թաղանթապատ 10 մգ; (7) բլիստերում» դեղի ներմուծման հավաստագիր:
Դատարանն, ի դեպ, բավարարել էր պահանջը եւ առողջապահության նախարարությունը բողոքում է այդ որոշման դեմ:
Հայցվոր ընկերության գնահատմամբ, նախարարի հրամանն ընդունվել է ՀՀ օրենսդրության խախտմամբ եւ խախտում է իրենց ընկերության իրավունքները:
«Վագա-Ֆարմ» ՍՊԸ-ն դեռեւս 2015թ. մայիսին ՀՀ տարածք է ներմուծել «Զիրտեկ դեղահատեր թաղանթապատ 10մգ; (7) բլիստերում» դեղը։
Դեղի ներմուծման հավաստագիր տալու համար ընկերությունը դիմել է ՀՀ առողջապահության նախարարությանը։ Հավաստագիր տալուն ուղղված վարչական վարույթի ընթացքում նշանակվել է փորձաքննություն: Ըստ «Ակադեմիկոս Էմիլ Գաբրիելյանի անվան դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոն» ՓԲ ընկերության՝ փորձագիտական եզրակացությունը հիմք է հանդիսացել, որպեսզի նախարարն իր հրամանով մերժի նշյալ դեղի ներմուծումը։
Պատճառը այն էր, որ «դեղը գրանցված չէ ՀՀ-ում»։
Հայցվորի տեղեկացմամբ, ՀՀ-ում դեղի գրանցված չլինելու վերաբերյալ առկա է միայն «Ակադեմիկոս Էմիլ Գաբրիելյանի անվան դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոն» ՓԲԸ-ի տնօրենի 19.09.2015թ. գրությունը, որը եղել է վիճելի հրամանն ընդունելուց երեք ամիս հետո, ինչը նշանակում է, որ հրամանն ընդունելիս «Զիրտեկ» դեղը ՀՀ-ում գրանցված չլինելու մասին եզրակացություն չի եղել, հրամանն ընդունվել է՝ դեղը ՀՀ-ում գրանցված չլինելու մասին եզրակացության բացակայության պայմաններում։
Հայցվոր ընկերության դիտարկմամբ, դեղն իր բաղադրությամբ եւ հատկանիշներով համապատասխանում է ՀՀ-ում գրանցված համապատասխան դեղի հատկանիշներին, հավաստագրի վրա հստակ նշված են արտադրող կազմակերպության տվյալները։
Իսկ ինչպես են դեղերը հասնում Հայաստան:
Հայաստանի Հանրապետություն դեղերի եւ դեղանյութերի ներմուծման եւ արտահանման կարգը սահմանվել է ՀՀ կառավարության 20.09.2000թ. թիվ 581 որոշմամբ հաստատված կարգով, «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կողմից կատարվում է դեղերի նմուշների նույնականացում պետական գրանցում ունեցող դեղերի նմուշների հետ, ստուգվում են ապրանքաուղեկից փաստաթղթերը, դրանց եւ նմուշների համապատասխանությունը։ Փաստաթղթային ուսումնասիրության եւ նույնականացման արդյունքների հիման վրա ընդունվում է որոշում որակի հսկման լաբորատորիայում ընտրված նմուշների լաբորատոր փորձաքննություն կատարելու մասին (անհրաժեշտության դեպքում կատարվում է նաեւ լրիվ դեղագրքային փորձաքննություն)։ Փաստաթղթային փորձաքննությունների, դեղերի նմուշների նույնականացման եւ լաբորատոր փորձաքննության դրական արդյունքի դեպքում տվյալ ապրանքախմբի համար տրվում է ներմուծման հավաստագիր կամ համապատասխանության հավաստագիր։ Փորձաքննությունների բացասական արդյունքի դեպքում տվյալ դեղի կամ դեղանյութի Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծումը մերժվում է։ Ապրանքախմբի մնացած դեղերի եւ (կամ) դեղանյութերի համար, որոնք ունեցել են փորձաքննության դրական արդյունք, տրվում է ներմուծման հավաստագիր»։
Դատական քննության ժամանակ պարզվել է, որ լաբորատոր փորձաքննության բացասական արդյունքի մասին որեւէ տվյալ չկա, ինչպես որ բացակայել է փաստաթղթային փորձաքննության մասին հիմնավորումը:
Պատասխանող ՀՀ առողջապահության նախարարության աշխատակազմի ղեկավարը գրությամբ ենթադրյալ «կասկածյալ» դեղի որակի, արդյունավետության եւ անվտանգության վերաբերյալ համապատասխան տեղեկատվություն ստանալու նպատակով հարցում էր կատարել «Գլաքսո Սմիթ Կլայն էքսպորտ Լիմիթիդ» ընկերության հայաստանյան ներկայացուցչության տնօրենին, որն էլ հայտնել էր, թե «ընկերությունը չի երաշխավորում դեղի որակը, արդյունավետությունը եւ անվտանգությունը»։
ՀՀ կառավարության 24.04. 2001թ. թիվ 347-ն որոշմանբ հաստատված կարգի 5-րդ կետի համաձայն էլ, դեղերի պետական յուրաքանչյուր գրանցում կատարվում է ըստ առանձին արտադրողի եւ երկրների, միեւնույն կազմակերպության կողմից դեղը տարբեր երկրներում արտադրելու դեպքում՝ նաեւ ըստ յուրաքանչյուր արտադրող երկրի։
Առողջապահության նախարարության տեղեկացմամբ, ՀՀ-ում գրանցված դեղի իրավատերը հանդիսանում է «Յու ՍիԲի ֆարքիմ» ընկերությունը, իսկ արտադրողը եւ բաց թողնման հսկողը իտալական «Աեսիկա Ֆարմասյուտիկալս» ընկերությունն է մինչդեռ, հայցվորի կողմից ներկրվող դեղի արտադրողը եւ իրավատերը հանդիսանում է Շվեյցարիայի «ՅուՍիԲի ֆարքիմ» ընկերությունը: Այսինքն՝ տարբերվել է դեղի արտադրողը եւ երկիրը, ուստի ներմուծվող դեղը գրանցված չէր ՀՀ-ում։ Հետեւաբար, պատասխանողի կարծիքով, իրենց հրամանը իրավաչափ էր:
ՌՈՒԶԱՆ ՄԻՆԱՍՅԱՆ
Հ.Գ.-Դեղագետներն ասում են, որ «Զիրտեկը» հակաալերգիկ դեղորայք է: «Երկրորդ սերնդի» այս դեղը կանխում է ալերգիայի առաջացումը, փափկեցնում է ալերգիկ ռեակցիայի ընթացքը, թեթեւացնում է մաշկը, հեռացնում է քթի եւ երակային խոռոչի ուռուցքը եւ բորբոքումը, նվազեցնում է մաշկի կարմրությունը:
Այն ալերգիկ դեղամիջոց է երեխաների եւ մեծահասակների համար:
