Քաջարան քաղաքի 1-ին միջնակարգ դպրոցում սովորողների հանդեպ հոգեբանական և ֆիզիկական բռնության դեպքեր են գրանցվել: Դպրոցի աշակերտների փոխանցմամբ՝ որոշ ուսուցիչներ կոպիտ վերաբերմունք են ցույց տալիս նրանց, նույնիսկ հարվածում:
«Ամենաշատը լարված ենք լինում հայոց լեզվի ուսուցիչ Անահիտ Ոսկանյանի դասերին: Թելադրություններն ու շարադրությունները ցածր է գնահատում. ասում է՝ պետք է սկսենք մասնավոր պարապել, որ բարձր գնահատական ստանանք: Դե, բոլորս էլ գիտենք, որ իր մոտ պետք է պարապենք: Կիսատ արված տնային աշխատանքի դեպքում այնպես է հրել աշակերտին, որ նա ընկել է գետնին»,- պատմում են աշակերտները:
«Մեր օրերում ֆիզիկական բռնության քիչ դեպքեր են գրանցվում դպրոցներում, բայց արդիական խնդիր է մնում հոգեբանական բռնությունը, քանի որ սա առավել բարդ է վերացնել դպրոցներում, մասնավորապես՝ մանկավարժությունից հեռու գտնվող «ուսուցիչների» աշխատելաոճից: Հոգեբանական բռնությունը ճգնաժամային տարիքում գտնվող ցանկացած մարդու մոտ կարող է ունենալ անդառնալի հետևանք: Այս տարիքում առաջատար գործունեությունը համարվում է հաղորդակցումը, որը պետք է կազմակերպվի առանց ավելորդ սթրեսների և ճնշումների: Ուսուցչի նման պահվածքը կարող է բերել երեխայի ուսումնական գործընթացի խաթարման, ձգտման անկման, ցածր ինքնագնահատականի, հաղորդակցման դժվարությունների, գերհուզականության»,-ասում է հոգեբան, արտ թերապևտ Սոֆյա Հովսեփյանը:
«Հայոց պատմության ուսուցչուհի Նելլի Մելքումյանը դասարանում ունի իր «սիրելիներին»: Ինձ ամենաշատը դա է բարկացնում: Եթե իր սիրելի աշակերտը գրավոր աշխատանքը չի կատարել, ուսուցչուհին «այս անգամ զիջելով» նշանակում է 9, իսկ եթե ես մի օր չանեմ տնայինս կամ մոռանամ տետրս, 2 կստանամ»,-պատմեց մեկ այլ դասարանի աշակերտ: Այնուհետև հավելեց. «Նա մի անգամ հարվածեց մեր դասարանի տղաներից մեկին բոլորիս աչքի առաջ: Հենց գալիս են դասալսման, նա մեզ հետ սկսում է նուրբ ու սիրալիր վարվել: Բայց բոլորս էլ գիտենք, որ բողոքելն իմաստ չունի. մեկ է՝ նա չի պատժվելու»:
Երեխայի իրավունքների մասին ՀՀ օրենքը փաստում է, որ յուրաքանչյուր երեխա ունի ամեն տեսակ բռնությունից պաշտպանվելու իրավունք: Այս իրավունքը ոտնահարել և նրան ֆիզիկական կամ հոգեբանական բռնության ենթարկել փորձող ցանկացած անձ պետք է պատասխանատվություն կրի ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
«Մաթեմատիկայի ուսուցչուհի Վիկտորյա Հայրապետյանը գրատախտակի մոտ երկար մտածելու ժամանակ չի տալիս, մի քանի անգամ հարվածել է և′ տղաներին, և′ աղջիկներին՝ պատասխանը չիմանալու կամ սխալ գրելու համար: Այդքանից հետո չեմ էլ ուզում դպրոց գնալ: Ես միշտ ձգտում եմ չբողոքել, սիրել ուսուցչին, որովհետև այդ դեպքում առարկան էլ կսիրեմ: Բայց մեկ-մեկ չբողոքել չի ստացվում»:
Աշակերտներից մեկի ծնողը պատմեց, որ ուսուցիչների վերաբերմունքի պատճառով երեխան օրվա մեջ լարված է լինում, ագրեսիվ: Չի ցանկանում սովորել դասերը և դպրոց գնալ:
Aravot.am-ը զրուցեց Անահիտ Ոսկանյանի հետ: Նա պնդեց, որ երբևէ ֆիզիկական կամ հոգեբանական բռնություն ոչ մի աշակերտի վրա չի գործադրել: Ինքը չի դրդել նաև, որ գնան իր մոտ պարապմունքների. «Ես սիրում եմ իմ աշակերտներին, իմ դասերին բոլորը հանգիստ են և միշտ փորձում եմ նրանց հոգեբանորեն հասկանալ»:
Կապ հաստատեցինք նաև Նելլի Մելքումյանի հետ: Նա հրաժարվեց պատասխանել որևէ հարցի: Իսկ Վիկտորյա Հայրապետյանը պատասխանեց, որ իր կարծիքով՝ կատակով երեխային թեթև հրելը չի կարելի համարել բռնություն: Ինքը բոլոր աշակերտներին շատ է սիրում, հույս ունի՝ դա փոխադարձ է: Հոգեբանական բռնություն երբևէ չի գործադրել:
Զարինե ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
Հ.Գ. Նյութի հրապարակումից հետո մեր աղբյուրներից մեկը հեռախոսազանգով պարզաբանեց, որ ինքը, ասելով, թե Վիկտորյա Հայրապետյանը հարվածում է և′ աղջիկներին, և′ տղաներին, չափազանցրել է: Այսպիսի բան իրականում չկա, Վ. Հայրապետյանը իրենց վրա միայն կատակով է բարկանում:
ես ինքս լինելով այս դպրոցի աշակերտս և ինքս լավ ծանոթ լինելով ընկեր Հայրապետյանին կարող եմ վստահ ասել, որ այդ ուսուցչուհին ընդունակ չէ այդպիսի քայլերի: Կխնդրեի աշակերտներին սխալ լուրեր չհրատարակել :
Բոլորը լավ տեղյակ են ,թե ինչպիսի լավ մարդ ու մասնագետ է Ընկեր Հայրապետյանը ,և ես նրա կողմից որևէ բռնության չեմ հավատում ։
Ես ինքս լինելով Վիկտորյա Հայրապետյանի աշակերտը ՝ երբեք չեմ տեսել իրենից որևէ բռնություն։ Նա բոլորիս հետ առաջին հերթին եղել է “ՄԱՐԴ ” հետո արդեն ուսուցիչ։ Բոլորս էլ շատ լավ ճանաչում ենք ը.Հայրապետյանին։Նա շատ լավ մասնագետ է, լավ մարդ,ազնիվ ,բարի։ 1000 հոդված էլ լինի ոչ մեկին հակառակը չի համոզի։
Ես ինքս ճանաչում եմ Անահիտ Ոսկանյանին և համոզված եմ որ նա չի չարաշահել իր իրավունքներն և հոյակապ մանկավարժ է։
Ամոթ է, 35 տարվա փորձ ունեցող մանկավարժին նման վերաբերմունք ցույց տալ:Նա աշակերտներին շռայլում է՝ արևս,տղաս,կեցցես,ապրես բառերը…Խստապահանջ լինելը չի նշանակում բռնություն գործել աշակերտի վրա:8 տարի նույն դասարանում եղել է դասղեկ և իր դասավանդած 17 աշակերտները,բոլորն էլ ընդունվել են բարձրագույն հաստատություններ՝բժշկական,տնտեսագիտական,բանասիրական…Էլ չեմ ասում 35 տարիների ուսանած սերունդների մասին:Նա և՛ լավ դասարան է ղեկավարում, և՛ հասկանալի դաս է մատուցում, և՛ ճիշտ է գնահատում,և՛ ըմբռնումով է մոտենում…Սիրված է և՛ ծնողների կողմից,և՛ աշակերտների կողմից…Մրոտելու անհաջող փորձեր են ձեռնարկել:Մենք բոլորս ընկեր Ոսկանյանի կողքին ենք և պատրաստ ենք պատիվ ու հարգանք պահանջել սիրված ուսուցչուհու համար:Նա մեծատառով մարդ է:Մեր ծնողները նույնպես մեզ հետ են պայքարելու:
Ընկեր Ոսկանյանը ոչ միայն հոգեբանական և/կամ ֆիզիկական բռնություն է գործադրում, այլ նաև աշակերտներին գնահատում է ոչ ճիշտ՝ խտրականորեն: Միշտ անպատրաստ աշակերտը ստանում է նույն գնահատականը, ինչ որ դրվում է պատրաստ աշակերտին: Մի՞թե աշակերտը պետք է գնահատվի իր ծնողների և/կամ բարեկամների ծանոթությամբ կամ ունեցվածքով: Հուսով եմ գոնե այս կերպ այդ հարցը կգտնի իր լուծումը:
Իսկ ինչ վերաբերում է Ընկեր Հայրապետյանին, վստահ կարող եմ ասել, որ դա անհեթեթություն է: Նա շատ է սիրում իր բոլոր աշակերտներին և միշտ ընկերական վերաբերմունք է ցուցաբերում նրանց նկատմամբ:
Նելլի Մելքումյանը մեր օրերում սակավ հանդիպող բացառիկ ուսուցչի կերպար է,ում մեջ այդչափ ներդաշնակորեն միաձուլված են անաչառ մարդն ու բանիմաց,հմուտ մանկավարժը:Անուն մրոտելու անհաջող փորձերի փոխարեն լավ կլինի ծնողին և աշակերտին սովորեցնել արժանավոր ուսուցչին գնահատել, ինչպես հարկն է:
Հարգելի ծնողներ և աշակերտներ, լավ կլիներ բողոքելու, մեղադրելու, զրպարտելու վրա ժամանակ վատնելու փոխարեն, դասերը սովորեիք ,այդ ժամանակ դուք էլ դժգոհ չէիք լինի ուսուցիչն էլ գոհ կլիներ և կգնահատեր ըստ առժանվույն:Նելի Մելքումյանը այն բացառիկ ուսուցչուհին է ,որը նվիրված է իր գործին և երբեք չէր անտեսի Ձեր աշխատասիրությունն ու ընդունակությունները:Նա շատ է սիրում իր աշակերտներին: