ԵՊՀ եւ Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի Գեւորգյան հոգեւոր ճեմարանի դասախոս, բանասիրական գիտությունների թեկնածու Նորայր Պողոսյանը Aravot.am-ի հետ զրույցում հայտնեց Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության»` էստոներեն թարգմանվելու մասին:
«Նարեկացիագիտությունը, այս դեպքում` Նարեկացու Մատյանը Եվրոպայում տարածելու, եվրոպական լեզուներով նոր թարգմանություն ստանալու շատ լուրջ քայլ ունեցանք: Հունվարին տպագրվեց մեր էստոնացի բարեկամ Պեետեր Վոլկոնսկու «Մատյան ողբերգության» պոեմի էստոներեն թարգմանությունը:
Պեետեր Վոլկոնսկու լուսանկարը` epl.delfi.ee կայքից:
Նարեկացու Մատյանը թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում` անգլերեն, ֆրանսերեն, մասնակիորեն իտալերեն, ռումիներեն, Էստոներեն թարգմանությունն էլ գալիս է լրացնելու այդ շարքը: Դա միջնադարը Եվրոպայում տարածելու մի շատ լավ ակցիա է, Պեետերի կատարածը կարելի է նույնիսկ մշակութային սխրանք համարել, որովհետեւ նա շուրջ 30 տարի զբաղվել է այս խնդրով:
Դեռեւս խորհրդային տարիներից նա տարված է եղել Նարեկացիով: Լինելով երաժիշտ, ստեղծագործող` Պեետեր Վոլկոնսկին նաեւ բանաստեղծությունների գրքեր ունի, մեկ-երկու անգամ եղել է Երեւանում: Իսկ թարգմանությունն ամբողջացնելու վրա նա կենտրոնացավ վերջին հինգ տարիներին եւ Նարեկացու Մատյանի մոտ 50 գլուխները վերածեց էստոներենի` օգտագործելով աշխարհաբար, անգլերեն, ռուսերեն թարգմանությունները»,-ասաց ԵՊՀ դասախոսը, որը նաեւ նորատիպ գրքի խորհրդատուն է:
Նորայր Պողոսյանի լուսանկարը` նրա ֆեյսբուքյան էջից
Նորայր Պողոսյանը հավելեց, որ թարգմանությունը հիմնված է գրաբարի վրա, բայց թարգմանիչն օգտվել է աշխարհաբար եւ այլ լեզուների թարգմանություններից: Իսկ գրաբարյան միջամտությունների հարցում ապավինել է Նորայր Պողոսյանի մասնագիտական աջակցությանն ու խորհրդատվությանը:
Մեր զրուցակցի խոսքերով, Պեետեր Վոլկոնսկու հետ շփումներն իրականացվել են համացանցի միջոցով, քանի որ թարգմանության ընթացքում կարիք է եղել շարունակական պարզաբանումների եւ բացատրությունների: Այդ ամենը ձգվել է 3-4 տարի:
Նորայր Պողոսյանից նաեւ տեղեկացանք, որ հունվարի 24-ին Էստոնիայում` Տարտուի համալսարանում կայացել է Գրիգոր Նարեկացու Մատյանի էստոներեն տարբերակի շնորհանդեսը: Ընդ որում, Տարտուի համալսարանն իր վրա էր վերցրել գրքի հրատարակության ծախսերը:
«Տեղի ունեցավ մի հրաշալի շնորհանդես, որին ներկա են եղել հայկական փոքրաթիվ համայնքի ներկայացուցիչներ: Պեետերն ինձ ուղարկել է տեսագրությունը եւ հավաստիացնում է, որ աննման ընդունելություն գտավ գիրքը: Հարյուրավոր մասնակիցներ ուղղակի ոտքի վրա ունկնդրել են ընթերցումները, ապա հենց տեղում գրքի բազմաթիվ օրինակներ են գնվել, եւ հրատարակչությունը ձեռնամուխ է եղել գրքի նոր խմբաքանակի հրատարակությանը:
Թերեւս պատահական չէ, որ Նարեկացու հոգեւոր, աստվածային խոսքը սերմի հատիկների պես գնացել էստոնացիների սրտերում է տեղ գտել, եւ ես վստահ եմ, որ այնտեղ կծլարձակի, ու սա հերթական պատուհանը կլինի դեպի Եվրոպա` հայ-էստոնական մշակութային կապերը զարգացնելու միջոցով: Վստահ եմ նաեւ, որ այս թարգմանությունը իր կայուն տեղը կգտնի գիտական, մշակութային եւ հոգեւոր իմաստով Գրիգոր Նարեկացու ուսումնասիրությունների երկար շղթայի մեջ»,-նշեց Նորայր Պողոսյանը:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
